Riolering en het gemeentelijk rioleringsplan: Belangrijke richtlijnen en maatregelen

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

De riolering is een essentieel onderdeel van de infrastructuur in elke gemeente. In het kader van het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) worden de verantwoordelijkheden, strategieën en maatregelen vastgelegd om aan de wettelijke eisen te voldoen, de waterkwaliteit te waarborgen en de afvoer van afvalwater, hemelwater en grondwater te beheren. In dit artikel wordt ingegaan op de kernprincipes van het GRP, de verantwoordelijkheden van de gemeente en particulieren, de aanpak van verstoppingen, de rol van communicatie en het belang van duurzaamheid in het rioleringsbeheer.

De rol van het gemeentelijk rioleringsplan

Het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) is een verplicht plan dat elke gemeente moet vaststellen om haar verantwoordelijkheden op het gebied van riolering en afvalwaterbeheer te overzichtelijk en doelgericht te maken. In het GRP staat beschreven hoe de gemeente de riolering beheert, welke maatregelen nodig zijn en welke kosten bij deze strategie horen. De regels en richtlijnen zijn gebaseerd op wetten zoals de Wet milieubeheer, de Waterwet en de Gemeentewet, en worden opgevolgd in de omgevingswet, die sinds 2022 de wetgeving vervangt.

In de periode 2021-2025 geldt een GRP dat de gemeente Lelystad in het oog heeft. Het GRP bevat informatie over de toestand van de riolering, de wettelijke eisen, en de nodige maatregelen om aan de eisen te voldoen. De gemeente streeft naar een solide financieel beleid, waarbij zorg wordt gedragen voor voldoende buffer in de ‘Voorziening Riolering’ om onvoorziene investeringen op te vangen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan klimaatadaptatie, duurzaamheid en het verhogen van bewustwording bij burgers.

Verantwoordelijkheden van de gemeente

De gemeente heeft een zorgplicht op het gebied van de riolering. Dit omvat de beheersing van afvalwater, het beheer van hemelwater en grondwater. Daarnaast is de gemeente verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het rioleringsbeheerplan. In dit plan staat beschreven wat de gemeente doet aan onderhoud, renovatie en vervanging van de riolering, en hoeveel geld er beschikbaar is voor deze activiteiten.

De gemeente streeft naar een doelmatig en robuust systeem. Ze werkt samen met andere disciplines in de openbare ruimte en kiest voor een integrale aanpak. Bijvoorbeeld, bij het vervangen van vrijvervalriolering wordt er gekeken naar de kwaliteit en de doelmatigheid van de maatregelen. Ook worden de effecten van klimaatveranderingen meegenomen in het beleid.

Verantwoordelijkheden van particulieren

Behalve de gemeente is ook het particulier verantwoordelijk voor de riolering op eigen terrein. De eigenaar van een perceel is verantwoordelijk voor het onderhouden van de aansluiting op het gemeentelijke openbare riool. Als er sprake is van verstoppingen, is het de verantwoordelijkheid van de particulier om dit op te lossen. Wanneer er sprake is van onjuist gebruik van de aansluiting, zoals het lozen van stoffen die de riolering kunnen beschadigen, is dit voor rekening van de gebruiker.

De gemeente kiest ervoor dat de rioolheffing niet bedoeld is voor het aanleggen van relatief dure oplossingen in het buitengebied. Voor woningen buiten de 40-meter grens moet de lozer zelf zorgen voor een aansluiting op het riool of een alternatiefontwerp met het hoogheemraadschap. De gemeente streeft naar een gescheiden riolingsstelsel, waarbij het hemelwater gescheiden wordt afgevoerd van het vuilwater.

Ongewenste lozingen en maatregelen

De gemeente streeft er naar om ongewenste lozingen te voorkomen. Dit houdt in dat illegale aansluitingen op de riolering niet toegestaan zijn, en dat hemelwater niet mag worden geloosd op drukriolering. Ook het lozen van bedrijfsafvalwater of proceswater op het rioolsysteem is niet toegestaan.

Bij nieuwe of gewijzigde lozingen moeten er duidelijke afspraken worden gemaakt met de lozers over de aard en omvang van de lozing in relatie tot de capaciteit van het rioolsysteem. De gemeente wil ook dat particulieren en bedrijven het verantwoordelijkheidsgevoel vergroten en zelf actief zijn in het beheer van hun eigen riolering.

Communicatie en bewustwording

De gemeente richt zich op het vergroten van de bewustwording bij burgers en bedrijven over het belang van het rioleringsbeheer. Dit gebeurt door middel van communicatie, voorlichting en acties. De gemeente wil dat particulieren en bedrijven zich bewust zijn van hun rol in het beheer van het riool. Daarnaast wil de gemeente de betrokkenheid van woningbouwcorporaties vergroten, zodat zij bij groot onderhoud gelijktijdig kunnen afkoppelen.

De gemeente kan via een verordening regels stellen aan het lozen van hemel- en grondwater. Hierin kan zij voorschrijven dat particulieren (binnen een redelijke termijn) hemel- en/of grondwater op eigen perceel moeten gaan verwerken of gescheiden aan de gemeente moeten aanleveren.

Onderhoud en inspectie

Het onderhoud van de riolering wordt op een regelmatige basis uitgevoerd. De gemeente werkt in samenwerking met externe bedrijven voor het reinigen en inspecteren van de riolering. Elke week wordt een deel van de riolering gereinigd en geïnspecteerd. Ook worden de gemalen, randvoorzieningen en pompunits één keer per jaar planmatig gereinigd en geïnspecteerd.

Het beheer van de riolering wordt grotendeels uitbesteed aan gespecialiseerde bedrijven. De gemeente heeft echter ook eigen buitendiensten voor het oplossen van storingen. Bij complexere problemen wordt uitbesteed aan gespecialiseerde bedrijven.

Maatregelen op particulier terrein

Maatregelen op particulier terrein zijn altijd voor rekening van de particulier zelf. De gemeente voert maatregelen alleen uit in openbaar gebied als dit noodzakelijk is. Bijvoorbeeld, bij het afkoppelen van verhard oppervlak, waarbij de particulier zelf verantwoordelijk is voor het aanbrengen van uitleggers en het afkoppelen van het oppervlak.

De gemeente wil dat particulieren en bedrijven actief zijn in het beheren van hun riolering. Daarnaast wil de gemeente het besef over eigen verantwoordelijkheid vergroten bij particulieren en bedrijven. Hierbij staat vooral de aandacht voor gebieden met wateroverlast of waar de bestaande riolering overbelast is.

Conclusie

Het gemeentelijk rioleringsplan speelt een cruciale rol in het beheer van de riolering in elke gemeente. De gemeente heeft een zorgplicht op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater, en streeft naar een doelmatig en robuust systeem. De verantwoordelijkheden zijn verdeeld tussen de gemeente en de particulier. De gemeente kiest voor een gescheiden riolingsstelsel en wil de bewustwording vergroten bij burgers en bedrijven. Door samenwerking met andere disciplines en het uitvoeren van regelmatig onderhoud wordt de kwaliteit van de riolering behouden.

Bronnen

gemeente