Duurzame woningbouw in Spanje: bouwen met autonome systemen en energiezuinige technieken

Inleiding

In de huidige woningbouwscene wordt steeds meer aandacht besteed aan duurzaamheid, energiezuinigheid en zelfvoorzienendheid. Dit is zeker het geval in Spanje, waar de combinatie van klimaat, bouwpraktijken en regelgeving leidt tot innovatieve en milieuvriendelijke oplossingen. In dit artikel bespreken we hoe woningen in Spanje zijn ontworpen om autonoom te functioneren op vlak van water, energie en afvalbeheer. We geven ook een overzicht van de bouwmaterialen, technieken en regelgeving die van toepassing zijn bij duurzame woningbouw in het zuiden van Europa.

De nadruk ligt op het bouwen van woningen die volledig onafhankelijk zijn van centrale netwerken voor elektriciteit, water en riolering. Dit wordt vaak aangeduid als "off the grid" of "autarkisch" wonen. In dit verband worden zonnepanelen, wateropslag, biologische riolering en energie-efficiënte bouwmethoden van groot belang.

De informatie in dit artikel is gebaseerd op ervaringen, praktijkbeelden en beschikbare kennis over duurzame woningbouw in Spanje, met een focus op autonome systemen en energiezuinige bouwtechnieken. We bespreken ook bouwpercelen in Spanje en de verschillen tussen stedelijk en landelijk bouwgrond.

Autonome woningen: off the grid wonen in de praktijk

Energieonafhankelijkheid

Een autonome woning is een woning die volledig functioneert zonder aansluiting op het elektriciteitsnet. In Spanje wordt dit vaak gerealiseerd door gebruik te maken van zonnepanelen. Hiermee wordt elektriciteit opgewekt, die opgeslagen wordt in accu’s. Deze opslagcapaciteit zorgt ervoor dat er elektriciteit beschikbaar is wanneer de zon niet schijnt.

Een typische zonne-energieset-up in Spanje bestaat uit:

• Zonnepanelen op het dak of op een vaste basis.
• Energieopslag in accu’s, die vaak in een kelder of aparte ruimte zijn geïnstalleerd.
• Een backup-generator die automatisch ingaat wanneer de accu’s leeg zijn en er geen zonlicht beschikbaar is.
• Een energiebalans die wordt opgesteld door een energie-expert, waarin het verbruik en de opwekking nauwkeurig worden berekend.

Het is belangrijk om slim om te gaan met energie. Overdag is de zon krachtig genoeg om meer energie op te wekken dan nodig is, waardoor het opladen van bijvoorbeeld elektrische voertuigen tijdens de dag zinvol is. Dit helpt om het gebruik van de backup-generator te minimaliseren.

Waterbeheer

In autonome woningen in Spanje wordt vaak gebruikgemaakt van regenwater en natuurlijke waterbronnen zoals riviertjes of bodemputten. Het water wordt opgepompt naar een watertank, waarvan de capaciteit meestal tussen de 10.000 en 15.000 liter ligt. Deze tanks kunnen worden aangevuld door een drinkwaterbedrijf wanneer het leeg is.

Het water kan ook gefilterd worden en opnieuw gebruikt worden voor bijvoorbeeld wasmachines of beregening van tuinen. Op deze manier wordt het watergebruik efficiënt gemaakt en wordt de afhankelijkheid van centrale watervoorzieningen geminimaliseerd.

Afvalbeheer en riolering

Autonome woningen in Spanje maken vaak gebruik van septic tanks of biologische rioleringssystemen. Deze systemen breken afval af tot sproeiwater of grond, waardoor er geen afhankelijkheid is van centrale riolering. Voor minder dure oplossingen is het ook mogelijk om jaarlijks een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen om de rioleringstank leeg te halen.

Bij duurzame woningen wordt vaak gekozen voor systemen die een ecosysteem gebruiken om biologisch afval te verwerken. Dit is vergelijkbaar met microcompostering en kan leiden tot vruchtbare grond die gebruikt kan worden voor tuinboeren.

Bouwmaterialen en thermische isolatie

Het gebruik van energie-efficiënte bouwmaterialen is essentieel bij het bouwen van autonome woningen. Materialen met hoge thermische massa (zoals zware muren of vloeren) kunnen warmte opslaan en geleidelijk afgeven, waardoor temperatuurschommelingen worden verminderd. Dit is vooral van belang in regio’s waar de zon sterk straalt en het klimaat droog is.

Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan thermische isolatie in muren, daken en vloeren. Deze isolatie voorkomt overmatige warmteoverdracht van buiten naar binnen, wat helpt bij het behoud van een comfortabele binnentemperatuur. Zonweringssystemen zoals luiken, buitenjaloezieën en schermen helpen ook bij het beheersen van zonnewarmte. Deze systemen kunnen handmatig of automatisch worden bediend.

Natuurlijke ventilatie en koelingssystemen, zoals cross-ventilatie en ondergrondse kanalen voor koele lucht, zijn ook populaire technieken in autonome woningen.

Bouwpercelen in Spanje: stedelijk versus landelijk

Stedelijk perceel (Suelo Urbano)

Een stedelijk perceel in Spanje wordt vaak aangeduid als een perceel dat binnen een bestaande of geplande woonwijk ligt. Deze percelen zijn ontwikkeld tot individuele bouwgrond, waarbij de ontwikkelaar in overleg met de overheid een stedebouwkundig plan maakt. Dit omvat de aansluiting op centrale netwerken zoals water, riolering en elektriciteit.

Hoewel het mogelijk is om een woning te bouwen naar eigen ontwerp, is het belangrijk om rekening te houden met de bouwregels en het bestemmingsplan. Daarnaast moet men opletten voor de oriëntatie van het perceel en de naburige percelen. Zo kan men zorgen voor een mooi uitzicht en een aangename leefomgeving.

De prijzen van stedelijke percelen kunnen variëren, maar beginnen vaak vanaf €150 per vierkante meter.

Landelijk perceel (Suelo Rústico)

Landelijke percelen in Spanje zijn vaak groter en liggen in minder bebouwde regio’s. Deze percelen kunnen onderworpen zijn aan extra regelgeving, zoals beschermde zones, boomzones of waterzones. Het is daarom verstandig om een professional in te schakelen om te controleren of er op het perceel mag worden gebouwd.

Op landelijke percelen is het vaak mogelijk om autonome systemen in te richten. Dit is voordelig, omdat het niet nodig is om aansluiting te maken op centrale netwerken. De bouwregels voor landelijke percelen zijn meestal minder strikt dan voor stedelijke percelen, wat meer vrijheid biedt in de bouw- en ontwerpkeuzes.

Passieve zonne-energie en bouwontwerp

Bij het ontwerpen van autonome woningen in Spanje wordt rekening gehouden met passieve zonne-energie. Dit betekent dat de woning zo wordt ontworpen dat zonlicht en warmte op een efficiënte manier worden benut. De oriëntatie van ramen en openingen wordt daarbij afgestemd op de zonnestraling in de winter en de zomer.

In de winter worden ramen zo geplaatst dat er veel zonlicht binnenkomt, wat helpt bij het opwarmen van de woning. In de zomer wordt juist gebruikgemaakt van zonwering om overmatige zonnewarmte te voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door middel van luiken, buitenjaloezieën of schermen.

Passieve zonne-energie helpt bij het verlagen van de energiekosten en het creëren van een comfortabele leefomgeving. Het is een sleutelconcept in duurzame woningbouw en kan worden gecombineerd met actieve systemen zoals zonnepanelen en thermische isolatie.

Regelgeving en certificering in Spanje

In Spanje zijn er bouwvoorschriften en normen die gericht zijn op energiezuinigheid en duurzaamheid. Het Spaanse energiecertificaat voor gebouwen geeft informatie over de energieprestaties van een woning en biedt aanbevelingen voor verbetering.

Bij het bouwen van een autonome woning is het belangrijk om rekening te houden met deze regelgeving. Ondanks de mogelijkheid om volledig onafhankelijk te functioneren, moeten bepaalde normen en standaarden worden nageleefd om een veilige en duurzame woning te garanderen.

Het bouwen met autonome systemen vereist ook een zekere mate van technische kennis. Het is daarom verstandig om een betrouwbare partner of professionele bouwbedrijf in te schakelen om het project te realiseren.

Samenwerking in de bouwsector

In de bouwsector in Spanje zijn er ook initiatieven om samenwerkingen aan te gaan tussen bouwbedrijven, opleidingsinstellingen en lokale partners. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Scalda en Bouwmensen, waarbij samen een opleiding in bouwkunde en handenarbeid wordt gegeven. Deze samenwerking draagt bij aan de professionalisering van de bouwsector en helpt jonge talenten om een waardevol vak te leren.

Dergelijke samenwerkingen zijn belangrijk voor de toekomst van de bouwsector in Spanje. Ze zorgen voor kwaliteit, innovatie en duurzaamheid in de woningbouw.

Conclusie

Duurzame woningbouw in Spanje is een snuivend onderwerp, waarbij autonome systemen en energiezuinige bouwtechnieken een centrale rol spelen. Autonome woningen zijn ontworpen om volledig onafhankelijk te functioneren van centrale netwerken voor elektriciteit, water en riolering. Dit wordt vaak gerealiseerd door gebruik te maken van zonnepanelen, regenwateropslag, biologische riolering en energie-efficiënte bouwmaterialen.

Het bouwen van autonome woningen vereist een zorgvuldige planning en uitvoering. Het is belangrijk om rekening te houden met het klimaat, de regelgeving en de technische aspecten van het bouwproces. Daarnaast is het ook belangrijk om slim om te gaan met energie en water om de ecologische voetafdruk van de woning te minimaliseren.

In Spanje zijn er verschillende opties voor bouwgrond, variërend van stedelijke percelen tot landelijke percelen. Beide soorten percelen hebben hun eigen voordelen en uitdagingen, afhankelijk van de wensen en doelen van de eigenaar.

Door samenwerkingen tussen bouwbedrijven, opleidingsinstellingen en lokale partners kan de bouwsector in Spanje verder ontwikkeld worden. Dit draagt bij aan kwaliteit, innovatie en duurzaamheid in de woningbouw.

Bronnen

1. Informatie over een woning in Spanje
2. Scalda - Ondertekening samenwerkingsovereenkomst