Fundering en metselwerk bij deuropening in werk gestort: processen, materialen en onderhoud

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Het bouwen of verbouwen van een woning vereist een solide basis, zowel in letterlijke als figuurlijke zin. Fundering en metselwerk vormen een kernaspect van deze basis, vooral bij oudere constructies. In dit artikel worden de technische aspecten van funderings- en metselwerk beschreven, met een focus op situaties waarbij deze elementen bij een deuropening al zijn gestort. Dit betreft meestal oude woningen uit de 17de tot de 19de eeuw, waarin de fundering vaak een integraal deel uitmaakt van het metselwerk. De nadruk ligt op de relevante processen, materialen en het belang van onderhoud. Daarnaast worden eventuele problemen, herstelmethoden en verantwoordelijkheden besproken.

Fundering en metselwerk: basisconcepten

Fundering en metselwerk zijn essentiële onderdelen van elke woningconstructie, vooral bij oudere gebouwen. Bij een deuropening in werk gestort is het vaak zo dat het metselwerk al in de fundering is opgenomen. Dit betekent dat de fundering en het metselwerk als een geheel worden uitgevoerd, wat typisch is voor panden uit de periode tussen 1600 en 1900 in Nederland.

De fundering in oudere woningen kan bestaan uit houten palen in combinatie met metselwerk, of puur uit gemetselde bakstenen en mortel. Deze constructies zijn robuust, maar kunnen over de jaren schade oplopen door veranderingen in het grondwaterpeil, droogte of losse bodems. De klimaatverandering heeft geleid tot een toename van zandige bodems en een dalend grondwaterpeil, wat invloed kan hebben op de stabiliteit van oude funderingen.

Het metselwerk speelt niet alleen een structuurrol, maar ook een esthetische. Het vormt het fundament voor wanden en gevels, en is vaak verweven met de fundering. Bij een deuropening die in werk is gestort, kan het metselwerk zichtbaar worden bij ingrijpende verbouwingen, zoals het verwijderen van een houten vloer. In dergelijke gevallen is het belangrijk om de bestaande constructie te onderzoeken op stabiliteit en eventuele schade.

Bouwprocessen en materialen

Het proces van funderingswerk en metselwerk start met het uitvoeren van grondwerk. Een graafmachine en egaliseermachine worden gebruikt om de grond te schoonmaken en te egaliseren voor de fundering. Daarna worden bekistingen geplaatst om de fundering de juiste vorm te geven. Bij oudere woningen kan de fundering direct deel uitmaken van het metselwerk, zoals bij een deuropening in werk gestort.

Een overzicht van de belangrijkste stappen en materialen in het funderings- en metselwerkproces is als volgt:

Stap	Beschrijving	Materialen
1	Grondwerk	Graafmachine, egaliseermachine
2	Bekisting plaatsen	Houten planken, steunpalen
3	Metselwerk	Bakstenen, mortel, waterpas, troffel

De materialen die in het metselwerk worden gebruikt, zijn doorgaans bakstenen en mortel. Het metselen moet nauwkeurig worden uitgevoerd om zowel de esthetiek als de structuur te waarborgen. Het gebruik van een waterpas en troffel is essentieel om de bakstenen horizontaal en verticaal goed te leggen.

Problemen bij fundering en metselwerk

Oudere funderingen en metselwerken zijn niet vrij van problemen. Na verloop van tijd kunnen schade en instabiliteit ontstaan als gevolg van veranderingen in het grondwaterpeil, droogte, of losse bodems. Bij funderingen die metselwerk bevat en waarbij deze al is gestort, zoals bij een deuropening, is het aan te raden om regelmatig onderhoud uit te voeren. Scheuren in metselwerk kunnen signalen zijn van instabiliteit in de fundering.

Thor Logical, een specialist in funderings- en metselwerkherstel, heeft onderzoek uitgevoerd aan gemetselde funderingen. Hierbij bleek dat het metselwerk vaak niet homogeen meer is. Bakstenen trillen of drijven, en de oude mortel sijpelt weg. Dit proces kan doorgaan tot er alleen nog losse bakstenen overblijven. In dergelijke gevallen is het essentieel om een visuele inspectie te laten uitvoeren door een ervaren aannemer. Daarnaast is technisch scheurherstel mogelijk met behulp van speciale materialen en technieken.

Een verouderde of slechte fundering kan leiden tot verzakkingen en schade aan gevels, binnenmuren en vloeren. Deze schade is pas behandelbaar nadat de fundering is aangepakt. Het herstellen en versterken van een gemetselde fundering vereist specialistische kennis en ervaring. Een plan wordt opgesteld en voorgelegd aan een constructeur, die dit eventueel toetst en eventueel een werkplan en veiligheidsplan maakt. Bij minder veilige situaties is dit noodzakelijk.

Verantwoordelijkheden en kosten

In veel gevallen is een fundering en het bijbehorende metselwerk onderdeel van een mandelig geheel. Dit betekent dat de fundering en muur eigendom zijn van meerdere partijen. In dit geval is artikel 5:65 van het Burgerlijk Wetboek van toepassing. Dit artikel bepaalt dat de kosten voor herstel, onderhoud of vernieuwing moeten worden gedeeld tussen de mede-eigenaars. Deze verdeling geldt ook voor de kosten van onderzoek en rapportage bij scheurherstel.

Bij een fundering en metselwerk die al zijn gestort, zoals bij een deuropening, is het dus belangrijk dat mede-eigenaars goed informeerd zijn over eventuele kosten en dat beslissingen over herstelwerk door alle partijen worden gedeeld. Het betreft hier een juridisch bindende verdeling van verantwoordelijkheden. Het is aan te raden om bij twijfel een juridisch advies in te winnen.

Herstel en versterking

Het herstellen en versterken van een fundering en metselwerk die al zijn gestort vereist vakmanschap en ervaring. Bij Thor Logical is het aan te raden om specialistische aannemers in te schakelen, die gecertificeerd zijn in constructief herstel. Deze aannemers gebruiken speciale technieken en materialen om de fundering homogeen te maken, te versterken en te stabiliseren.

Een voorbeeld van een herstelproject is een woning waarbij de voorgevel en de woningscheidende bouwmuur beide bestaan uit massief metselwerk. De fundering is voorzien van nieuwe buispalen en een betonfundering in combinatie met een constructieve vloer. De gevolgschade aan het pand is zichtbaar aan de voorgevel en binnenkant. Nu de fundering voldoende stabiel is en de scheurvorming tot rust is gekomen, kan het herstel van de gevel begonnen worden via een ervaren gevel-onderhoud aannemer.

Het herstelproces begint met een visuele inspectie en eventueel een technische test. Daarna wordt een plan opgesteld dat wordt voorgelegd aan een constructeur voor toetsing. Indien nodig wordt een werkplan en veiligheidsplan opgesteld. Vervolgens wordt het herstelwerk uitgevoerd door gecertificeerde aannemers.

Onderhoud en preventie

Regelmatig onderhoud is essentieel voor een lange levensduur van fundering en metselwerk. Scheuren in het metselwerk zijn vaak een teken van instabiliteit in de fundering. In dergelijke gevallen is het aan te raden om professioneel advies in te winnen. Preventief onderhoud en reguliere inspecties voorkomen grotere schade en kosten.

Het onderhoud van fundering en metselwerk kan variëren afhankelijk van de situatie. Bij een deuropening die in werk is gestort, is het belangrijk om rekening te houden met de stabiliteit van de structuur. Bij oudere woningen waarbij de fundering gemetseld is, kan het gaan om een mandelige fundering en muur. Dit betekent dat de fundering en muur eigendom zijn van meerdere partijen en dat de kosten voor herstel of onderhoud moeten worden gedeeld. Het is belangrijk dat mede-eigenaars goed informeerd zijn over eventuele kosten en dat de beslissingen over herstelwerk door alle partijen worden gedeeld.

Samenwerking met experts

Bij verbouwingen of herstelwerk is het belangrijk om te kiezen voor een ervaren aannemer of fundering specialist die ervaring heeft met oudere constructies. Dit zorgt voor vakmanschap en voorkomt onnodige schade aan de constructie. Bij Thor Logical werkt men nauw samen met gecertificeerde aannemers die gespecialiseerd zijn in funderingswerk en metselwerk. Deze samenwerking garandeert zowel de veiligheid als de duurzaamheid van de woning.

Het proces van herstel en versterking wordt altijd voorafgegaan door een visuele inspectie en eventueel een technische test. Hierbij wordt beoordeeld of er sprake is van instabiliteit of schade. Op basis van deze bevindingen wordt een advies opgesteld, dat wordt voorgelegd aan een constructeur voor toetsing. Indien nodig wordt een werkplan en veiligheidsplan opgesteld. Vervolgens wordt het herstelwerk uitgevoerd door gecertificeerde aannemers.

Conclusie

Funderingswerk en metselwerk vormen de basis van elke woning of constructie. Bij oudere gebouwen is het vaak zo dat de fundering zelf metselwerk bevat, wat typisch is voor panden uit de 17de tot 19de eeuw in Nederland. Het leggen of herstellen van dergelijke funderingen vereist zorgvuldig plannen, kwalitatief hoogwaardig werk en regelmatig onderhoud.

Bij een deuropening waarbij de fundering metselwerk al is gestort, is het belangrijk om rekening te houden met de stabiliteit van de structuur, eventuele schade en het verloop van onderhoud. Het is aan te raden om professioneel advies in te winnen bij twijfel of zichtbare problemen. Reguliere inspecties en preventief onderhoud zorgen voor een lange levensduur van het metselwerk en de fundering.

In samenvatting is funderings- en metselwerk een essentieel onderdeel van elke woning, vooral bij oudere constructies. Het begrijpen van de processen, materialen en verantwoordelijkheden is van groot belang voor zowel eigenaren als professionals in de bouwsector. Met het juiste advies en onderhoud kan de levensduur van een woning worden verlengd en de veiligheid worden gegarandeerd.