Bedrijventerreinen in de regio A2-gemeenten: ontwikkeling, vraag en duurzaamheid

De regio A2-gemeenten in Nederland staat op het punt van een nieuwe fase in de ontwikkeling van bedrijventerreinen. In deze context zijn diverse locaties in beeld gekomen, waarop duurzame en innovatieve bedrijventerreinen worden ontwikkeld. Deze ontwikkelingen zijn mede gedreven door de groeiende vraag naar werkruimte in combinatie met de noodzaak om duurzame opwek en opslag van groene energie te faciliteren. Deze artikel biedt een overzicht van de actuele situatie, toekomstige plannen en de economische context waarin deze ontwikkelingen zich afspelen.

Huidige situatie van bedrijventerreinen in de A2-gemeenten

Op dit moment zijn er verschillende locaties in overweging genomen voor de ontwikkeling van bedrijventerreinen. Een van de meest concrete en grootste is het Duurzaam Industriepark Cranendonck (DIC), ook wel bekend als Metalot. Dit terrein beslaat 77 hectare en is bedoeld als een werklocatie die ruimte biedt voor een breed scala aan bedrijven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen, en alles op een duurzame manier. De ontwikkeling van Metalot is een samenwerking van meerdere partijen, waaronder Nyrstar, TU/e, Gemeente Cranendonck, Telos, Provincie Noord-Brabant, Brainport Development en de Metropool Regio Eindhoven.

Het planaanbod voor DIC is in 2017 vastgesteld, maar in 2019 vernietigd vanwege de stikstofproblematiek. In 2020 zijn de stakeholders en ontwikkelaars bezig met het opstellen van een nieuw bestemmingsplan. Het huidige planaanbod is nog zacht en wordt daarom niet meegenomen bij de optelling van het totale aanbod van bedrijventerreinen in de A2-gemeenten.

Nassau Dietz kazerne is een andere locatie die in beeld is voor een bedrijventerrein. Het huidige plan is om een representatief bedrijventerrein aan de A2 te ontwikkelen. De kansen zijn goed, maar er is nog geen besluit genomen over de exacte locatie of de ontwikkelingstermijn. De beoogde omvang van het uitgeefbare terrein is 2 tot 50 hectare, met een lange termijn als ontwikkelingshorizon.

Rondven Engelsman is een andere locatie waarop uitbreiding mogelijk is. De ontwikkeling ligt tussen de Oranje Nassaulaan en het Station. Hoewel er nog geen besluit is genomen over de gemeente die het wil ontwikkelen, zijn er plannen voor een middellange termijn en een beoogde omvang van 5 tot 8 hectare.

Airpark 2b is een kleinere uitbreiding die in de voortuin van het Duurzaam Industriepark Cranendonck ligt. De locatie is functioneel klein tot middelgroot en wordt op korte termijn ontwikkeld. Het doel is om de aantrekkelijkheid van Airpark te vergroten voor bedrijven die tot een minder hoge milieucategorie behoren.

Naast deze locaties zijn er ook plannen voor uitbreiding bij bestaande ondernemers. Deze uitbreidingen zijn bedoeld om bestaande bedrijven ruimte te geven om te groeien of te transformeren.

De vraag naar bedrijventerreinen in de regio

De vraag naar bedrijventerreinen in de regio A2-gemeenten is een belangrijk thema in de huidige economische en ontwikkelingscontext. Volgens de Aanbodmonitor Bedrijventerreinen van Stec Groep, op basis van periodieke analyses van Funda in Business, is er een beoogde vraag van 5,4 tot 16,2 hectare netto in het lage respectievelijk hoge scenario. In het middenscenario is de vraag 8 tot 10 hectare netto. Deze cijfers zijn gecorrigeerd voor het huidige hard planaanbod van 2,5 hectare netto.

De leegstand op bedrijventerreinen in de regio A2-gemeenten is momenteel op het frictieniveau, wat gezien wordt als een gezond niveau. De leegstand ligt tussen circa 2,5 en 6%, wat een goede balans biedt tussen voldoende leegstand voor flexibiliteit en een efficiënte benutting van de bestaande voorraad. De combinatie van de leegstandsmonitor van het CBS en de aanbodmonitor van Stec Groep biedt een realistisch beeld van de huidige situatie.

De vraag naar bedrijventerreinen in de regio Zuidoost-Brabant in de periode 2018-2030 wordt geschat op tussen 137 en 339 hectare netto. Deze schatting is gebaseerd op een indicatieve geografische verdeling van de uitbreidingsvraag in de regio. De prognosecijfers zijn niet extra gecorrigeerd, aangezien de leegstand op het frictieniveau ligt en de huidige voorraad dus volledig benut wordt.

Duurzame ontwikkeling en energieopwek

De rol van bedrijventerreinen in de duurzame ontwikkeling van de regio is steeds belangrijker geworden. Bedrijventerreinen worden gezien als essentiële plekken voor energiebesparing, duurzame opwek en opslag van groene energie. De concept RES Zuidoost-Brabant benadrukt deze rol en stelt dat bedrijventerreinen een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de transitie naar een duurzamere economie.

Een voorbeeld van deze duurzame benadering is het Duurzaam Industriepark Cranendonck. Dit park is ontworpen om een circulaire economie te bevorderen en ruimte te bieden voor innovatieve en duurzame bedrijven. De samenwerking tussen verschillende partijen, zoals Nyrstar, TU/e en Brainport Development, is essentieel voor de successvolle ontwikkeling van dit project.

Daarnaast is er ook aandacht voor de teruglevering van opgewekte energie. Momenteel is deze teruglevering nog niet mogelijk voor alle bedrijventerreinen, maar het is een doel op korte termijn. Dit betekent dat bedrijven in de toekomst mogelijk groene energie kunnen opwekken en gebruiken, of zelfs terugleveren aan het energienet.

De economische context en recente ontwikkelingen

De economische context in de regio A2-gemeenten is bepalend voor de ontwikkeling en vraag naar bedrijventerreinen. In 2024 zijn er gerapporteerde faillissementen van zeven Limburgse bedrijven, waaronder een producent van wasparfums en een installateur van zonnepanelen. Deze ontwikkelingen tonen aan dat de economie in de regio niet volledig immuun is voor uitdagingen, maar het maakt ook duidelijk dat er een groeiende aandacht is voor duurzame en innovatieve ondernemingen.

De ontwikkeling van bedrijventerreinen is daarom niet alleen een kwestie van ruimtecreatie, maar ook een strategische keuze om de economische vitaliteit van de regio te versterken. Door het faciliteren van groei, innovatie en duurzaamheid bieden bedrijventerreinen een waardevolle bijdrage aan de economische ontwikkeling van de regio.

Kwaliteitscriteria en toekomstplannen

De Brainport Principles spelen een belangrijke rol in de kwaliteitsborging van nieuwe bedrijventerreinen. Deze principes en kwaliteitscriteria zijn nu van toepassing op nieuwe ontwikkelingen. In 2021 is het SGE aangegaan met het werken aan bestaande bedrijventerreinen, inclusief eventuele herstructurering. Het is verwacht dat de Brainport Principles ook gebruikt zullen worden voor het formuleren van kwaliteitscriteria voor bestaande terreinen.

Deze kwaliteitsborging is essentieel om ervoor te zorgen dat nieuwe en bestaande bedrijventerreinen voldoen aan hoge maatstaven in termen van duurzaamheid, functioneel ontwerp en toegankelijkheid. Het maakt ook duidelijk dat het ontwikkelingsproces niet alleen gericht is op de huidige vraag, maar ook op de toekomstige behoeften van bedrijven en de regio.

Leegstand en marktvraag

De leegstand op bedrijventerreinen in de regio A2-gemeenten is een onderwerp dat regelmatig in kaart wordt gebracht. In 2019 was de leegstand circa 2,3%, wat een gezond niveau is. De leegstandsmonitor van het CBS en de aanbodmonitor van Stec Groep vormen samen een compleet beeld van de situatie. Het CBS registreert administratieve leegstand, wat betekent dat panden als leeg worden geregistreerd wanneer er geen eindgebruiker op het adres staat ingeschreven. Dit kan leiden tot vertekende cijfers, vooral als bedrijven extra ruimtes gebruiken die niet officieel ingeschreven zijn.

De combinatie van deze monitors leidt tot een realistisch beeld van de leegstand, dat tussen circa 2,5 en 6% ligt. Deze cijfers zijn belangrijk omdat ze aangeven dat de huidige voorraad aan bedrijventerreinen goed benut wordt. De vraag naar bedrijventerreinen is daardoor voornamelijk gericht op uitbreiding in plaats van vervanging.

Conclusie

De ontwikkeling van bedrijventerreinen in de regio A2-gemeenten is een belangrijk onderdeel van de economische en duurzame groei van de regio. Door het faciliteren van innovatieve en duurzame ondernemingen wordt een waardevolle bijdrage geleverd aan de economische vitaliteit. De huidige vraag naar bedrijventerreinen is goed in beeld, en de leegstand ligt op het frictieniveau, wat een gezond niveau is. De toekomstige ontwikkeling van bedrijventerreinen is sterk gericht op duurzaamheid, innovatie en kwaliteit, zoals benadrukt in de Brainport Principles. Deze ontwikkelingen tonen aan dat de regio A2-gemeenten zich goed voorbereidt op de toekomstige behoeften van bedrijven en de samenleving.

Bronnen

1. Regelgeving over bedrijventerreinen in A2-gemeenten
2. Faillissementen van zeven Limburgse bedrijven, waaronder een producent van wasparfums en een installateur van zonnepanelen