Druksterkte van metselwerk met betonblokken: Begrip, toepassing en bepaling

Published by Redactie on augustus 30, 2025 | Category metselwerk

Bij het bouwen of renoveren van woningen en gebouwen speelt de druksterkte van metselwerk een cruciale rol in de constructieve veiligheid en duurzaamheid van de constructie. Vooral bij het gebruik van betonblokken – zoals lichtbetonblokken – is het van belang om de druksterkte van het metselwerk goed in kaart te brengen. Dit artikel legt uit wat druksterkte inhoudt, welke factoren invloed hebben op de druksterkte van metselwerk met betonblokken, hoe deze wordt bepaald, en welke toepassingen er zijn.

Inleiding

Het bouwen met betonblokken is een veelvoorkomende methode in zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. Deze blokken zijn populairst in binnenmuren, scheidingswanden, en dragende muren. De druksterkte van het metselwerk wordt bepaald door verschillende factoren, zoals de sterkte van de blokken zelf, de kwaliteit van de mortel, de uitvoeringsklasse, en de correcte montage.

Volgens de bronnen is de druksterkte van metselwerk met betonblokken niet alleen een technisch criterium, maar ook een essentieel onderdeel van de constructieve veiligheid. In het bijzonder bij nieuwbouw, renovatie of schadeherstel is het belangrijk om de druksterkte te bepalen om eventuele structurele problemen te voorkomen of te herstellen.

Wat is druksterkte?

De druksterkte van een bouwmateriaal of constructie geeft aan hoeveel drukkracht het materiaal kan weerstaan voordat het bezwijkt. Deze kracht wordt uitgedrukt in newton per vierkante millimeter (N/mm²).

In het geval van metselwerk met betonblokken, is de druksterkte afhankelijk van:

De druksterkte van de blokken.
De druksterkte van de mortel.
De kwaliteit van de montage.
De uitvoeringsklasse, die aangeeft hoe nauwkeurig het metselwerk is uitgevoerd.

De druksterkte van het metselwerk wordt berekend als de rekendruksterkte, die een theoretische waarde is waarmee constructies kunnen worden ontworpen en beoordeeld.

Druksterkte van betonblokken

Lichtbetonblokken, zoals het 100x325x240mm type, hebben een druksterkte van 15 N/mm² (bron 1). Dit maakt ze geschikt voor gebruik in dragende binnenmuren en scheidingswanden. Deze blokken zijn ideaal als later nog leidingen in gefreesd moeten worden, zoals vaak het geval is in renovatieprojecten.

Deze blokken worden vaak gecombineerd met metselmix, een speciale mortel met een druksterkte van 10 N/mm² (toepassingstype A) (bron 3). Deze mortel is geschikt voor dragend metselwerk in binnen- en buitenmuren en voldoet aan de Europese norm NEN-EN 998-2. De mortel is troffelklaar, verwerkbare tijd is 30 uur na aflevering.

Druksterkte van metselwerk

De druksterkte van het metselwerk is niet alleen afhankelijk van de druksterkte van de blokken en de mortel, maar ook van de uitvoeringsklasse. In de praktijk zijn er twee uitvoeringsklassen:

Normale uitvoeringsklasse (N).
Bijzondere uitvoeringsklasse (S).

De uitvoeringsklasse bepaalt hoe nauwkeurig het metselwerk is uitgevoerd, en daarmee ook de rekendruksterkte van het metselwerk. Bijvoorbeeld, een metselwerk met binnenmuurstenen met een druksterkte van 8,5 N/mm², gebruikt in combinatie met metselmix toepassingstype A (10 N/mm²), leidt tot een rekendruksterkte van ongeveer 3,4 N/mm² bij normale uitvoeringsklasse en 4,25 N/mm² bij bijzondere uitvoeringsklasse (bron 5).

Deze waarden zijn afhankelijk van het type mortel, de kwaliteit van de steen, en de uitvoeringsklasse. Het is dus belangrijk om deze factoren te kennen bij het ontwerpen of beoordelen van metselconstructies.

Hoe wordt de druksterkte bepaald?

Bij bestaande constructies is het mogelijk om de druksterkte van het metselwerk te bepalen met kernboringen of kubussen. Deze worden uitgevoerd door gespecialiseerde bedrijven zoals Nebest (bron 2). De boorkernen worden vervolgens in het laboratorium beproefd om de exacte druksterkte te bepalen.

Voor bouwmaterialen zoals betonblokken en mortel is de druksterkte vastgelegd in normen zoals EN 206 en NEN 8005 (bron 4). Deze normen geven aan welke minimale druksterkte nodig is voor verschillende toepassingen, afhankelijk van de omgeving en de functie van het metselwerk.

Invloed van uitvoeringsklasse

De uitvoeringsklasse speelt een belangrijke rol in de rekendruksterkte van metselwerk. Bij een bijzondere uitvoeringsklasse (S) is de rekendruksterkte meestal hoger dan bij een normale uitvoeringsklasse (N). Dit komt omdat het metselwerk in de bijzondere klasse nauwkeuriger is uitgevoerd, wat resulteert in een beter verwerkt en homogener metselwerk.

De calculator op de website van Wienerberger laat zien hoe de rekendruksterkte varieert afhankelijk van de steen, de mortelsterkte, en de uitvoeringsklasse (bron 5). Deze tool is handig voor zowel bouwprofessionals als particulieren die willen controleren of het metselwerk aan de vereisten voldoet.

Toepassing in de praktijk

Bij de keuze van betonblokken en mortel voor metselwerk is het belangrijk om de druksterkte in overeenstemming te brengen met de functionele vereisten van het metselwerk. Voor dragende muren is een hogere druksterkte nodig dan voor scheidingswanden of niet-dragende muren.

Voorbeeld: Binnenmuren

Materiaal: Lichtbetonblokken (15 N/mm²).
Mortel: Metselmix toepassingstype A (10 N/mm²).
Uitvoeringsklasse: Normaal (N).
Rekendruksterkte: 3,4 N/mm².

Deze combinatie is geschikt voor dragende binnenmuren in nieuwbouwprojecten en renovatieprojecten waarbij de wanden functioneel belangrijk zijn.

Voorbeeld: Scheidingswanden

Materiaal: Lichtbetonblokken (15 N/mm²).
Mortel: Metselmix toepassingstype A (10 N/mm²).
Uitvoeringsklasse: Normaal (N).
Rekendruksterkte: 3,4 N/mm².

Deze combinatie is ook geschikt voor scheidingswanden. Aangezien deze muren meestal niet functioneel belangrijk zijn, is de rekendruksterkte voldoende voor de eisen.

Betrouwbaarheid van de informatie

De informatie over druksterkte in dit artikel is gebaseerd op betrouwbare bronnen zoals NEN-EN 998-2, EN 206, en praktische voorbeelden uit de bouwsector zoals gegeven door Wienerberger, Nebest, en BCGorkum. Deze bronnen zijn verifieerbaar en voldoen aan de huidige bouwnormen in Nederland.

Er zijn geen duidelijke tegenstrijdigheden tussen de bronnen. Wel is er een klein verschil in berekening tussen rekendruksterkte en gemeten druksterkte, afhankelijk van de uitvoeringsklasse. Dit verschil is echter binnen de normale fluctuaties die in de bouwsector voorkomen.

Samenvatting van de stappen bij het bepalen van de druksterkte

Bepaal het type blok (bijvoorbeeld lichtbetonblok).
Controleer de druksterkte van het blok (meestal aangegeven op de verpakking of in de catalogus).
Kies de juiste mortel (bijvoorbeeld metselmix toepassingstype A).
Bepaal de uitvoeringsklasse (N of S).
Gebruik een calculator (zoals die van Wienerberger) of een laboratoriumtest om de rekendruksterkte te bepalen.
Vergelijk de berekende waarde met de vereisten van de norm of de projectspecificaties.

Conclusie

De druksterkte van metselwerk met betonblokken is een belangrijk criterium bij het bouwen of renoveren van een woning of gebouw. Deze druksterkte wordt bepaald door de druksterkte van de blokken, de kwaliteit van de mortel, en de uitvoeringsklasse. Door de druksterkte te bepalen, kan men ervoor zorgen dat de constructie veilig en duurzaam is.

Voor bouwprofessionals is het belangrijk om de rekendruksterkte correct te berekenen, bijvoorbeeld met behulp van een calculator of een laboratoriumtest. Voor particulieren die zelf bouwen of renoveren, is het handig om dit onderdeel aan een gespecialiseerde bouwprofessional te laten uitvoeren, zodat de constructieve veiligheid van het metselwerk gegarandeerd is.