Hoe Lang Moet Metselwerk Drogen Voordat Je Kan Voegen: Richtlijnen, Factoren en Nabehandeling

Published by Redactie on augustus 31, 2025 | Category metselwerk

Het correct uitharden van metselwerk is een cruciale stap in de bouw- of renovatiecyclus. Voordat voegen kunnen aangebracht worden, moet het metselwerk voldoende drogen en stabieler worden. Deze droogtijd is niet alleen belangrijk om scheuren en andere schade te voorkomen, maar ook om de levensduur van de muur of gevel te verlengen. In dit artikel worden de richtlijnen en aanbevelingen uitgelegd die betrekking hebben op de droogtijd van metselwerk voor het voegen. We bekijken factoren die het droogproces beïnvloeden, de invloed van weersomstandigheden en het gebruik van mortel, en wat er met name gedaan moet worden tijdens de nabehandeling.

Wat is de Droogtijd van Metselwerk?

De droogtijd van metselwerk is de periode waarin de muur genoeg tijd krijgt om te uitharden voordat voegen worden aangebracht. Deze tijd kan variëren afhankelijk van het type mortel, de omstandigheden tijdens de bouw, en de mate van bevochtiging van de bakstenen. Een belangrijk principe is dat metselwerk niet te snel mag drogen, omdat dit leidt tot verlies van hechtspanning en mogelijk tot scheuren in de muur.

De KNB (Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek) stelt in hun Uitvoeringsrichtlijn baksteen metselwerk duidelijk dat vers metselwerk minstens 48 uur moet worden beschermd tegen uitdroging en inwatering. Dit is van essentieel belang om problemen zoals cementsluier, hechtingsverlies en kalkuitslag te voorkomen.

Daarnaast geeft de KNB aan dat de muur een dag voor het voegen royaal bevochtigd moet worden met water. Dit zorgt voor een betere hechting tussen de mortel en de bakstenen en voorkomt overmatige uitdroging van het mortel tijdens het voegen.

Waarom is Droogtijd Belangrijk?

De droogtijd speelt een sleutelrol in het uitharden van het mortel. Tijdens deze periode vindt een chemische reactie plaats, waarbij het mortel vaste vorm en sterkte krijgt. Als dit proces te snel of te traag verloopt, kan dit leiden tot:

Scheuren in het voegwerk of de muur
Cement- of kalkuitslag op de gevel
Verlies van hechtspanning tussen mortel en baksteen
Voegwerk dat niet stevig genoeg is om de belastingen te dragen

Een bakstenen muur heeft een maximale hechtspanning van ongeveer 0,2 N/mm², terwijl de rekenwaarde van de druksterkte rond de 3,85 N/mm² ligt. Dit betekent dat het metselwerk voldoende moet uitharden voordat voegen worden aangebracht, om deze hechtspanning te behouden.

Aanbevolen Droogtijd

De meeste bronnen geven aan dat metselwerk minstens 2 weken drogen moet voordat het gemetselde werk gevoegd kan worden. Deze tijd is essentieel om de nodige stabiliteit en sterkte te bereiken. Hier zijn enkele specifieke richtlijnen:

28 dagen als de voegen volledig moeten uitharden en de maximale hardheid bereiken.
2 tot 3 weken wanneer het gaat om het aanbrengen van voegwerk in een buitenmuur.
Minstens 2 weken wanneer het voegwerk onder een laagje verf of impregnering wordt gebracht.
1 week per cm mortel als vuistregel, met een minimum van 4 weken voor cementmortel.

De KNB richtlijn benadrukt dat voegwerk minstens 28 dagen nodig heeft om volledig te uitharden, maar dat dit niet altijd betekent dat je 28 dagen moet wachten voor je met andere werkzaamheden begint. Het is echter verstandig om de voegwerkperiode zorgvuldig te plannen.

Factoren die de Droogtijd Beïnvloeden

De droogtijd van metselwerk kan sterk variëren afhankelijk van een aantal factoren. Hieronder een overzicht van de belangrijkste invloeden:

1. Weersomstandigheden

Het weer speelt een grote rol in het droogproces. Tijdens de bouw en de droogtijd moeten de omstandigheden zo gunstig mogelijk zijn.

Regen en vochtig weer verlengen de droogtijd aanzienlijk. Het metselwerk kan water opnemen, wat het zwakker maakt.
Zonnig en droog weer versnellen het droogproces, maar kunnen leiden tot te snelle uitdroging van het mortel.
Vorst is verder volstrekt ongeschikt voor het uitharden van mortel. Het mag niet vriezen binnen 24 uur na het voegen.

Om de muur te beschermen, wordt vaak gebruikgemaakt van afdekzeilen of folie. Deze zorgen ervoor dat het metselwerk niet te snel droogt of ondergedompeld raakt in regen.

2. Type Mortel

Het type mortel dat wordt gebruikt beïnvloedt ook de droogtijd. Traditionele mortel, gemaakt van zand, cement en water, heeft in het algemeen een langere droogtijd dan moderne, snelhardende mortels.

Traditionele mortel kan 4 tot 8 weken nodig hebben om volledig te uitharden.
Snelhardende mortels zijn ontwikkeld om het uithardingsproces te versnellen, maar moeten toch minstens 2 weken drogen voordat voegen worden aangebracht.

3. Lokatie van de Muur

De locatie van de muur heeft ook een invloed op de droogtijd. Binnenmuren drogen doorgaans sneller dan buitenmuren, omdat ze minder blootstaan aan weersinvloeden.

Nabehandeling van Metselwerk

De nabehandeling van metselwerk is een essentieel onderdeil van het proces. Het helpt bij het creëren van ideale omstandigheden voor het uitharden van het mortel. Hier zijn de twee belangrijkste stappen in de nabehandeling:

1. Nanevelen

Het metselwerk moet regelmatig bevochtigd worden om te voorkomen dat het te snel droogt. Dit proces staat bekend als nanevelen. Het wordt gedaan door het metselwerk met een fijne waternevel te besproeien. Dit is vooral belangrijk tijdens de eerste en tweede dag na het metselen.

Het nanevelen moet tijdens de eerste week na het metselen worden uitgevoerd, minstens meerdere keren per dag. Dit zorgt ervoor dat het mortel geleidelijk droogt en zo de maximale hardheid bereikt.

2. Beschermen tegen Regen en Zon

Het metselwerk moet ook beschermd worden tegen regen en directe zonlicht. Het is verstandig om folie of afdekzeilen over het metselwerk te hangen, vooral tijdens de eerste weken. Dit voorkomt dat het mortel te snel droogt of ondergedompeld raakt in regen. Bovendien voorkomt het het ontstaan van kalkuitslag of uitslag op de gevel.

Wanneer Voegen Aanbrengen?

Voegen kunnen pas aangebracht worden nadat het metselwerk voldoende heeft gedroogd. Het is verstandig om minstens 2 weken te wachten voor je begint met het voegen. In de praktijk is het echter mogelijk om iets eerder te beginnen, mits het mortel voldoende uitharde en de omstandigheden gunstig zijn.

Als het gaat om het impregneren of schilderen van de muur, zijn er extra aandachtspunten:

Impregneren: Voegwerk moet minstens 2 weken drogen voordat het geimpregneerd kan worden.
Schilderen: Voor het schilderen is het verstandig om 4 weken te wachten, zodat de voegen volledig droog zijn en geen vocht in de muur zit.

Aanbevolen Tijdlijn voor het Voegen van Nieuwe Muren

Als je een nieuwe muur laat bouwen of een bestaande gevel opnieuw voegt, is het belangrijk om de volgende tijdsplanning in overweging te nemen:

Werkzaamheid	Aanbevolen Tijdlijn
Bouwen van metselwerk	Direct na aanvang
Nabehandeling	1 week na metselen
Voegen	Minstens 2 weken na metselen
Impregneren	2 weken na voegen
Schilderen	4 weken na voegen

Deze tijdlijn helpt bij het voorkomen van problemen zoals krimp- en zetscheuren, witte aanslag en andere typische problemen die ontstaan door het te vroeg voegen of behandelen van de muur.

Problemen bij Fout Tijden of Weersomstandigheden

Wanneer het metselwerk niet voldoende droogt of te vroeg wordt gevoegd, kunnen er schade en defecten ontstaan. Hier zijn enkele veelvoorkomende problemen:

Cementsluier of kalkuitslag op de gevel, veroorzaakt door het ondoordachte droogproces van het mortel.
Scheuren in het voegwerk of de muur, vaak het gevolg van onvoldoende hechtspanning.
Schimmelvorming, door het aanhouden van vocht in het mortel of bakstenen.
Uitslag van bakstenen, wanneer de mortel te snel droogt en de hechting verloren raakt.

Daarom is het verstandig om bij twijfel raad in te winnen bij een gevelspecialist of metselaar. Zij kunnen je beoordelen of het metselwerk voldoende gedroogd is en of het voegen op dat moment veilig is.

Conclusie

Het drogen van metselwerk voor het voegen is een essentieel onderdeel van het bouw- en renovatieproces. De droogtijd varieert afhankelijk van het type mortel, weersomstandigheden en de locatie van de muur. Het is verstandig om minstens 2 weken te wachten voordat voegen worden aangebracht. Daarnaast is het belangrijk om het mortel te beschermen tegen regen en zon en het regelmatig te bevochtigen om te voorkomen dat het te snel droogt.

Volgens de KNB richtlijnen moet het metselwerk minstens 48 uur worden beschermd, terwijl het volledige uitharden 28 dagen kan duren. Deze tijden zijn cruciaal om scheuren, kalkuitslag en andere defecten te voorkomen.

Voor homeowners en DIY’ers is het dus belangrijk om de droogtijd serieus te nemen en eventueel advies in te winnen bij een vakman. Bij gevelspecialisten zoals Homedeal of Gevelrenovatie-Brabant kun je gratis en vrijblijvend offertes aanvragen voor advies of uitvoering.