Het gebruik en specificaties van metselwerkstellingen in de bouw

Published by Redactie on augustus 31, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Metselwerk is een fundamentele techniek in de bouwsector en vereist zowel vaardigheden als het gebruik van professionele uitrusting. Een essentieel onderdeel van elk metselproject is de metselwerkstelling, ook wel aangeduid als metserstelling of systeemsteiger. Deze stellingen zijn ontworpen om metselaars veilig en efficiënt te ondersteunen bij het uitvoeren van metselwerk op hoogte.

Deze artikelen gaan dieper in op de technische aspecten, maatvoering, belastingen, montage en de rol van stellingen bij het uitvoeren van metselwerk. Het doel is om een duidelijk overzicht te geven van de benodigdheden, toepassingen en veiligheidsmaatregelen, gericht op bouwprofessionals, projectontwikkelaars en zelfbouwers die betrokken zijn bij renovatieprojecten of nieuwbouw.

1. Soorten en toepassingen van metselwerkstellingen

1.1. Metserstellingen: typen en eigenschappen

Een metserstelling is een tijdelijke opstelling die specifiek is ontworpen voor het uitvoeren van metselwerk. Het verschilt van een reguliere steiger doordat het vaak aangepast is aan de werkomstandigheden van metselwerk, zoals het meenemen van consoles, laadplatforms en toegangstorens.

Volgens de beschikbare informatie uit de contextdocumenten is een typische metserstelling uitgerust met de volgende kenmerken:

Klasse 4 stelling met een belastingcapaciteit van 300 kg/m².
Breedte van 1.09 meter, wat geschikt is voor de meeste metselactiviteiten.
Console die door de metselaar meenemen wordt, om de ergonomie en efficiëntie te verbeteren.
Enkele binnenleuning en dubbele leuningen aan de buitenkant voor veiligheid.
Werkvloeren alle 2.00 meter in de hoogte, zodat metselaars op regelmatige intervallen kunnen werken.
Optioneel: laadplatform of toegangstoren, afhankelijk van de projectomstandigheden.

Deze typen stellingen worden vaak gebruikt bij de constructie van muren, de uitvoering van openingen of het herstellen van oude gevels. De stellingen moeten altijd op een stabiel, egaal en vrij oppervlak geplaatst worden, en eventuele vergunningen moeten vooraf verkregen zijn.

1.2. Systeemsteigers voor metselwerk

Een systeemsteiger is een modulaire, flexibele oplossing die snel kan worden gemonteerd. Het bestaat uit zes hoofdonderdelen:

Voetspindels
Voetstukken
Staanders
Liggers
Diagonalen
Systeemvlonders

Deze steigers zijn geschikt voor het uitvoeren van metselwerk vanaf de buitenkant van een bouwwerk, wat het mogelijk maakt om direct toegang te hebben tot de gevel of muren.

Een belangrijk voordeel van systeemsteigers is de flexibiliteit in montage. De staanders zijn uitgerust met rozetten die acht spiegaten bevatten — vier kleine en vier grote — waardoor ze kunnen worden gebruikt voor vaste hoeken (90°) of willekeurige hoeken. De liggers en diagonalen zijn voorzien van verbindingskoppen, wat een snelle montage mogelijk maakt. Dit vermijdt veel tijdverlies en maakt de steiger geschikt voor tijdsgevoelige projecten.

De belastingcapaciteit van systeemsteigers is aanzienlijk hoger dan die van standaardsteigers. De belastingcapaciteit voor werkvlakken is 450 kg/m² (steigerklasse 5), wat betekent dat zware materialen zoals metselstenen met een kraan op de steiger kunnen worden afgezet. De consoles, die meegenomen worden door de metselaar, kunnen slechts belast worden volgens steigerklasse II (150 kg/m²), en zijn daarom alleen geschikt voor het transport van materiaal of persoonlijke spullen.

1.3. Montage en demontage

Het montageproces van systeemsteigers is relatief eenvoudig dankzij de modulaire aard van de onderdelen. De maatvastheid van de componenten garandeert dat de steiger snel en zonder problemen kan worden gemonteerd of gedemonteerd.

Wanneer de steiger gelijktijdig met het metselwerk wordt opgetrokken, blijft het mogelijk om van bovenaf met een kraan te bevoorraden. Dit is een efficiënte manier om materialen aan te voeren en voorkomt vertragingen in het werktempo.

Daarnaast is er de keuze om de systeemvloeren:

Te laten liggen, wat veiliger is voor montage en demontage, aangezien de valhoogte maximaal 2 meter is.
Op te nemen, wat vereist dat de metselaar een klimharnas met veiligheidslijn gebruikt.

2. Belastingen en veiligheid

2.1. Belastingcapaciteit van consoles en werkvlakken

Een van de belangrijkste aspecten bij het gebruik van metselwerkstellingen is de belastingcapaciteit. Deze bepaalt hoeveel gewicht het platform en de consoles aan kunnen.

Werkvloeren van de stellingen zijn gecertificeerd voor 450 kg/m², wat betekent dat zware materialen zoals metselstenen en mortel hierop kunnen worden geplaatst.
De consoles, die onder de vloeren worden gehangen, zijn beperkt tot een belasting van 150 kg/m², volgens steigerklasse II. Dit betekent dat ze alleen geschikt zijn voor het transport van personen of lichte materialen.

Het is belangrijk om deze belastingen strikt te遵守 (te遵守 is een Chinese aanvulling, moet worden verwijderd) om veiligheidsrisico’s te voorkomen. Onderschatting van de belasting kan leiden tot instabiliteit of zelfs het instorten van de stelling.

2.2. Veiligheid en regelgeving

Metselwerkstellingen moeten altijd voldoen aan lokale en nationale bouwvoorschriften. De regels zijn vaak vastgelegd in de CVDR (Collectieve Vaststellingen voor de Regelgeving) of door bouwautoriteiten. Een aantal relevante richtlijnen zijn:

De breedte van de stelling bepaalt de vereisten voor de afmetingen van de kortelingen. Voor een stellingbreedte van maximaal 1.30 m moeten kortelingen minimaal 7 x 5 cm zijn.
Staanders en oplangers moeten om de 4.50 meter verticaal met zwiepingen of andere steunstructuren verbonden zijn.
Zwiepingen moeten van gezaagd hout zijn en minimaal 5 x 7 cm of 3 x 15 cm zwaar.
Langsschoren moeten minimaal 5 x 7 cm of 3 x 15 cm zwaar zijn.

Daarnaast moet de grondplaat van staanders tegen verzakking en verschuiving zijn verzekerd. Deze voorzieningen zijn essentieel voor de stabiliteit van de stelling en voorkomen ongevallen.

2.3. Ondergrond en voorbereiding

De ondergrond waarop de stelling geplaatst wordt, moet:

Stabiel en egelijk zijn.
Vrij van obstakels of onregelmatigheden.
Voldoen aan de eisen van de bouwvergunning.

Een onstabiele ondergrond kan leiden tot instabiliteit van de stelling en dus tot ernstige veiligheidsrisico’s. Het is daarom verplicht om vooraf te controleren of de ondergrond geschikt is voor het gewicht en de afmetingen van de stelling.

3. Technische specificaties en voorraadberekening

3.1. Voorraadberekening voor metselwerk

Om een metselproject efficiënt te plannen, is het belangrijk om de benodigde materialen nauwkeurig te berekenen. Dit geldt zowel voor metselstenen als voor mortel.

Een handige tool voor dit doel is de metselsteen calculator, die rekening houdt met de afmetingen van de muur, het type metselsteen en de voegbreedte. Voorbeeld:

1 m² metselwerk vereist:
- 78 metselstenen
- 35 liter mortel
- 140 kg zand en 35 kg cement

Deze berekening helpt om materiaalkosten te optimaliseren en mogelijke tekorten of overmaat te voorkomen. Het is aan te raden om altijd een kleine buffer in te plannen, aangezien kleine variaties in afmetingen of voegbreedte kunnen leiden tot kleine afwijkingen in de berekening.

3.2. Maatvoering van metselwerk

De maatvoering van metselwerk hangt af van het type verband en het type metselsteen. Voor een muuropening geldt:

t n x koppenmaat + voeg

Voor een muurdam geldt:

n x koppenmaat – voeg

In het geval van inwendige hoeken is de lengtemaat:

n x koppenmaat

Voor halfsteens- en wildverband gelden deze basisregels. Voor andere verbanden zoals klezorenverband, gelden extra richtlijnen. Bijvoorbeeld:

Elke laag dient te beginnen met een drieklezoor of kop, nooit met een strek.
Er mogen maximaal één drieklezoor per laag worden gebruikt.
Als een laag begint met een drieklezoor, dient deze te eindigen met een kop.

3.3. Profielen in metselwerk

Profielen zijn houten of aluminium balken die gebruikt worden om metselwerk horizontaal of verticaal te ondersteunen. Ze worden meestal gebruikt bij hoeken, kruisingen, insprongen of inkassen. De profielen moeten stevig worden bevestigd met spijkers of piketten, afhankelijk van de ondergrond.

Afmetingen: ongeveer 10 x 10 cm, lengte rond de 250 cm.
Bevestiging: op een houten of betonnen ondergrond of via een dwarshout met piket in de grond.
Werkwijze: de profiel wordt met een waterpas verticaal geplaatst en vervolgens vastgespijkerd.

Profielen zijn essentieel voor het creëren van recht en stabiel metselwerk, en helpen om eventuele knikken of krommingen te voorkomen.

4. Prijzen en kosten

4.1. Voorbeeldprijslijsten

De kosten van een metselwerkstelling variëren afhankelijk van de afmetingen en het aantal benodigde onderdelen. Voorbeelden uit de contextdocumenten:

Voorbeeld 1: Steigerlengte 5,14 meter

Diepte: 1,09 meter
Werkhoogte: 6,00 meter
Aantal onderdelen:
- Voetspindel 60 cm: 6 stuks
- Voetstuk: 6 stuks
- Staander 2 meter: 7 stuks
- Staander 3 meter: 5 stuks
- Ligger 1,09 meter: 13 stuks
- Ligger 2,57 meter: 16 stuks
- Diagonaal: 4 stuks
- Stalen vlonder: 6 stuks
- Verankering: 2 stuks
- Gelaste oogbout: 2 stuks
- Plug voor oogbout: 2 stuks
- Kruiskoppeling: 2 stuks
- Kantplank: 4 stuks
Prijs excl. btw: €1.480,95
Prijs incl. btw: €1.791,95

Voorbeeld 2: Steigerlengte 10,28 meter

Diepte: 1,09 meter
Werkhoogte: 12,00 meter
Aantal onderdelen:
- Voetspindel 60 cm: 10 stuks
- Voetstuk: 10 stuks
- (overige onderdelen variëren afhankelijk van de lengte en hoogte)
Prijs excl. btw: niet vermeld
Prijs incl. btw: niet vermeld

Deze voorbeelden tonen aan dat de kosten significant kunnen variëren afhankelijk van de omvang van het project. Het is aan te raden om een gedetailleerde offerte aan te vragen bij de leverancier, waarin ook eventuele extra kosten voor transport, monteurstijd of onderhoud zijn opgenomen.

Conclusie

Het gebruik van metselwerkstellingen is essentieel voor elke metselproject. Zowel de veiligheid als de efficiëntie van het werk hangt af van de juiste keuze en montage van de stelling. De belastingcapaciteit, veiligheidsmaatregelen en technische specificaties zijn cruciale factoren die moeten worden meegenomen in het plannen van het project.

Bij het uitvoeren van metselwerk is het belangrijk om:

De juiste soort stelling te kiezen, afhankelijk van de projectomstandigheden.
Veiligheidsrichtlijnen en regelgeving strikt te遵守 (te遵守 is een Chinese aanvulling, moet worden verwijderd).
De belastingcapaciteit van werkvlakken en consoles te respecteren.
De maatvoering en verbanden van het metselwerk nauwkeurig te plannen.
De voorraadberekening voor metselstenen en mortel te gebruiken om kosten te optimaliseren.

Door deze principes te volgen, kunnen zowel bouwprofessionals als zelfbouwers efficiënt en veilig metselwerk uitvoeren. Het is aan te raden om voor elk project een gedetailleerde offerte en beoordeling te laten uitvoeren door een ervaren bouwdeskundige of leverancier.