Gids voor de keuze en installatie van inbouwdozen in metselwerk

Published by Redactie on augustus 31, 2025 | Category metselwerk

Wanneer het gaat om elektrische installaties in metselwerk, is het correct kiezen en plaatsen van inbouwdozen van cruciaal belang. Niet alleen voor de esthetiek en toegankelijkheid, maar ook voor de veiligheid en duurzaamheid van de installatie. In dit artikel bespreken we de verschillende soorten inbouwdozen, hun toepassingen, de technische kenmerken en praktische tips voor de installatie in metselwerk. We baseren ons exclusief op beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen in de bouwsector.

Inleiding

Elektrische installaties in metselwerk vragen om betrouwbare en goed afgestemde inbouwdozen. Deze dozen dienen als basis voor schakelaars, stopcontacten en andere elektrische componenten. De juiste keuze van inbouwdoos hangt af van de soort muur waarin geplaatst moet worden, de afmetingen, het aantal benodigde invoeren en de eindverwerking. Binnen metselwerk onderscheidt men doorgaans tussen schoonmetselwerk inbouwdozen, holle wand inbouwdozen en traditionele inbouwdozen. Elke variant heeft specifieke eigenschappen en toepassingsgebieden.

In de volgende hoofdstukken behandelen we deze typen in detail, geven we praktische installatietips en tonen we enkele technische specificaties van commercieel beschikbare producten. De informatie is geïllustreerd met voorbeelden uit handelscatalogen en professionele adviezen, waardoor het een handige gids wordt voor zowel eigenaren, handwerkers als elektriciens.

Soorten inbouwdozen voor metselwerk

1. Schoonmetselwerk inbouwdozen

Schoonmetselwerk inbouwdozen zijn ontworpen voor gebruik in stenen of betonnen muren waar een gladde en esthetische afwerking gewenst is. Deze dozen passen perfect in metselwerk vanwege hun rechte randen en vaste afmetingen. Ze worden vaak gebruikt in binnen- en buitenruimtes waar schoonmetselwerk wordt toegepast.

De meeste schoonmetselwerk inbouwdozen zijn vierkant in vorm, zodat ze gemakkelijk in stenen muren passen. De dozen zijn meestal gemaakt van plastic of ander brandbestendig materiaal en worden met een schroef of klikmechanisme vastgemaakt in de muur. De voorkant is vlak of iets afgerond om de afwerking van de muur niet te storen.

Voorbeelden van schoonmetselwerk inbouwdozen zijn te vinden op de markt van Elektro Totaalmarkt.nl, waar onder andere de ABB Haf Hafobox in verschillende varianten verkrijgbaar is. Deze dozen zijn ontworpen voor gebruik in open of gesloten metselwerk en kunnen meerdere invoeren bevatten voor kabels of lintkabels.

2. Holle wand inbouwdozen

Holle wand inbouwdozen zijn bedoeld voor montage in open of gesloten holle muren, zoals gipsplaatmuren of gasbetonmuren. Ze worden bevestigd met haken die zichtbaar worden via een schroefvatting. Deze bevestiging zorgt ervoor dat de doos stevig in de muur blijft zitten, zelfs in muren met een relatief lage dichtheid.

Naast standaard holle wand inbouwdozen zijn er ook brandveilige varianten beschikbaar, die extra bescherming bieden in gevoelige ruimtes. Deze dozen zijn geschikt voor montage in muren die brandklasse E of hoger behoren.

3. Traditionele inbouwdozen

Traditionele inbouwdozen zijn geschikt voor montage in materialen zoals kalkzandsteen, massief gips of gasbeton. Deze dozen zijn meestal gemaakt van plastic en worden met schroeven of andere bevestigingsmiddelen vastgemaakt in de muur. De afmeting van de doos hangt af van het aantal stopcontacten of schakelaars dat in de doos moet worden geplaatst.

Daarnaast zijn er ook duo inbouwdozen, ook wel dubbele inbouwdozen genoemd, die geschikt zijn voor het installeren van 2- of 3-voudige contactdozen op één steen. Deze varianten zijn handig in ruimtes waar meerdere elektrische apparaten tegelijk gebruikt worden, zoals in de keuken of in werkkamers.

Technische kenmerken en specificaties

Bij de keuze van een inbouwdoos is het belangrijk om aandacht te besteden aan de technische specificaties. Deze geven informatie over de afmetingen, het aantal invoeren, de beschermingsgraad en het type bevestiging. Hieronder geven we een overzicht van enkele relevante technische kenmerken uit de productbeschrijvingen.

Inbouwdoos van OBO

Een voorbeeld van een technisch gedetailleerde inbouwdoos is de Inbouwlasdoos van OBO (productnummer 2003124). Deze doos is ontworpen voor het inklemmen van klemmen en heeft een inbouwdiepte van minimaal 65 mm. De doos heeft de volgende kenmerken:

Afmetingen: 150 mm breed en 65 mm hoog
Invoeren: 24 kabelinvoeren, waarvan:
- 4 combileidinginvoeren aan de zijkant met een diameter van 34,6 en 28,5 mm
- 8 combileidinginvoeren aan de zijkant met een diameter van 28,5 en 21,5 mm
- 8 invoeren voor platte kabels of lintkabels aan de zijkant
- 2 combileidinginvoeren in de bodem
- 2 invoeren voor platte kabels/lintkabels in de bodem
Beschermingsgraad: IP20
Materiaal: Plastic
Bevestiging: Geschroefd deksel met schroeven van 15 mm
Toepassing: Voor metselwerk met minimaal 65 mm inbouwdiepte

Deze doos is geschikt voor complexe elektrische installaties die meerdere kabels en verbindingen vereisen. Het aantal invoeren en de beschikbaarheid van zowel ronde als platte kabelinvoeren maken deze inbouwdoos een flexibel en geschikt product voor diverse toepassingen.

Gira 2-voudige inbouwdoos

Een andere bekende inbouwdoos is de Gira 2-voudige inbouwdoos (289200). Deze doos is bedoeld voor gebruik in zowel commerciële als privésituaties en heeft de volgende kenmerken:

Afmetingen: 17 x 8 x 10 cm
Gewicht: 100 gram
Materiaal: Kunststof
Installatiemethode: Inschroevend
Aantal invoeren: 2
Toepassing: E22 Up voor 2-voudige installaties
Bevestiging: Ingeschroefd
Stijl: Houtje-touwtje (onafgewerkt)
Kleur: Rood

Deze inbouwdoos is ideaal voor installaties waar 2 schakelaars of stopcontacten op één plek worden geplaatst. Het compacte ontwerp maakt deze doos geschikt voor situaties waar ruimte beperkt is, zoals in badkamers of keukens.

Installatieadviezen en praktische tips

Bij het plaatsen van inbouwdozen in metselwerk is het belangrijk om rekening te houden met een aantal praktische en veiligheidsaspecten. Hieronder geven we enkele tips die kunnen helpen bij het correct plaatsen van inbouwdozen.

1. Aftekenen met een aftekenmal

Om ervoor te zorgen dat de inbouwdoos op de juiste plek wordt geplaatst, is het verstandig om een aftekenmal te gebruiken. Een aftekenmal is een gereedschap dat het precies uitlijnen van de doos met de muur vergemakkelijkt. Dit voorkomt schuine of verkeerd geplaatste dozen, wat niet alleen esthetisch minder aantrekkelijk is, maar ook de elektrische installatie kan beïnvloeden.

2. Vermijd het naast elkaar plaatsen van meerdere dozen

Het naast elkaar plaatsen van meerdere inbouwdozen in een muur moet om veiligheidsredenen vermeden worden. Elke doos moet voldoende ruimte hebben om correct geïsoleerd en bevestigd te worden. In plaats van meerdere enkele dozen, is het beter om een meervoudige doos te kiezen. Dit zorgt voor een nettere uitslag en vermindert het risico op technische problemen.

3. Rekening houden met het gewicht

Wanneer een inbouwdoos gebruikt wordt als basis voor een lamp of ander zwaar apparaat, is het belangrijk om een doos te kiezen die het gewicht kan dragen. In dit geval is een centraaldoos een betere keuze. Deze dozen zijn ontworpen om in het plafond geplaatst te worden en kunnen met haakjes belast worden. Centraaldozen zijn geschikt voor het ophangen van zware lampen of ventilatoren.

4. Kiezen voor de juiste inbouwdoos

Het kiezen van de juiste inbouwdoos hangt af van meerdere factoren, zoals het type muur, de benodigde invoeren, het aantal benodigde stopcontacten of schakelaars en de eindverwerking. Bij het kiezen van een inbouwdoos is het verstandig om rekening te houden met de volgende aspecten:

Soort muur: Voor metselwerk is een schoonmetselwerk inbouwdoos geschikt, terwijl voor gipsplaat of gasbeton een holle wand inbouwdoos beter is.
Aantal invoeren: Kijk naar het aantal benodigde invoeren voor kabels of lintkabels.
Afmetingen: De afmeting van de inbouwdoos moet afgestemd zijn op het aantal benodigde componenten.
Beveiliging: Kies voor een doos met een hoge beschermingsgraad (IP-code) als de installatie in een natte of vochtige ruimte geplaatst wordt.

Conclusie

Het correct kiezen en plaatsen van inbouwdozen in metselwerk is van groot belang voor de veiligheid, esthetiek en duurzaamheid van een elektrische installatie. Schoonmetselwerk inbouwdozen zijn ideaal voor gebruik in stenen of betonnen muren, terwijl holle wand inbouwdozen geschikt zijn voor lichtere muren zoals gipsplaat of gasbeton. Traditionele inbouwdozen zijn een betrouwbare keuze voor diverse toepassingen in metselwerk.

Bij de installatie is het belangrijk om rekening te houden met de technische specificaties van de inbouwdoos, zoals het aantal invoeren, de afmetingen en de bevestigingsmethode. Bovendien zijn praktische tips zoals het gebruik van een aftekenmal en het vermijden van meerdere dozen naast elkaar essentieel voor een correcte installatie.

Voor verdere raad of hulp bij het kiezen van de juiste inbouwdoos is het aan te raden om contact op te nemen met een ervaren elektricien of met de adviseurs van een vertrouwd bouw- of elektriciteitsbedrijf.

Bronnen

ibouwdoos