Bouwkundige Keuring en Onderhoud van Metselwerk: Belangrijke Stappen en Aanbevelingen

Published by Redactie on augustus 31, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Metselwerk is een fundamentele component van elke woning of gebouw. Het zorgt niet alleen voor het uiterlijk van een gevel, maar speelt ook een cruciale rol in de stabiliteit, isolatie en duurzaamheid van een bouwsel. Ondanks de betrouwbaarheid van metselwerk, zijn scheuren, losse stenen, of versletering van mortel een veelvoorkomend probleem, met mogelijke gevolgen voor de structuur en veiligheid van een woning. Daarom is het uitvoeren van een grondige bouwkundige keuring, en indien nodig, het uitvoeren van herstel- of onderhoudsmaatregelen, van essentieel belang bij de aankoop of renovatie van een woning.

In dit artikel bespreken we de essentiële stappen bij het onderhouden en herstellen van metselwerk, met aandacht voor certificering, inspectie, herstelmogelijkheden en de rol van een bouwkundige keurder. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen, waaronder certificeringsinstanties, bouwregelgeving en praktijkervaring van gecertificeerde bouwkundige keurders.

Certificering van Bouwmaterialen voor Metselwerk

Belangrijke Beoordelingsrichtlijnen

Metselwerk bestaat uit een combinatie van materialen, waaronder mortel, metselbaksteen en eventueel metalen ondersteuningen. Voor het certificeren van deze materialen worden beoordelingsrichtlijnen gebruikt, zoals de BRL 1801 voor betonmortel, de BRL 1904 voor cementgebonden mortels en de BRL 1007 voor metselbaksteen. Deze richtlijnen zijn van essentieel belang om ervoor te zorgen dat de materialen voldoen aan de benodigde kwaliteit en duurzaamheidseisen voor metselwerk in Nederland.

Prestatieladder Circulair

Daarnaast is er de mogelijkheid om bouwmaterialen voor metselwerk te certificeren tegen de Prestatieladder Circulair. Deze ladder helpt bouwmaterialen te beoordelen op hun circulaire waarde, wat betekent dat ze zo duurzaam mogelijk zijn, herbruikbaar of eenvoudig te verwijderen zijn bij renovatie of sloop. Het gebruik van dergelijke gecertificeerde materialen bij metselwerk draagt bij aan een duurzamere bouwpraktijk.

Metalen Lateien en Ondersteuningen

Bij het uitvoeren van metselwerk kunnen ook metalen lateien of andere ondersteuningen gebruikt worden. Deze onderdelen kunnen eveneens worden gecertificeerd volgens de BRL 3121. Certificering garandeert dat deze ondersteuningen voldoen aan de normen voor stabiliteit en duurzaamheid, wat cruciaal is bij complexe of oude constructies.

Waarom Certificering Belangrijk Is

Certificering van bouwmaterialen voor metselwerk is niet alleen een kwestie van kwaliteit, maar ook van veiligheid en duurzaamheid. Gecertificeerde materialen voldoen aan de wettelijke eisen en helpen te voorkomen dat structurele problemen ontstaan in de toekomst. Bij renovaties of nieuwbouw is het daarom aan te raden om uitsluitend gecertificeerde producten te gebruiken.

Bouwkundige Keuring: Waarom en Wanneer?

De Rol van de Bouwkundige Keuring

Een bouwkundige keuring is een grondige inspectie van een woning met als doel eventuele gebreken of problemen te identificeren, zowel zichtbaar als verborgen. Deze keuring wordt vaak aangeraden bij de aankoop van een woning, vooral als het een oudere woning betreft. Tijdens de keuring worden aspecten zoals de fundering, metselwerk, daken, gevels, vloeren en eventuele vocht- of lekproblemen onderzocht.

Praktijkvoorbeeld: Erfelijk Advies en Onderzoek

Een praktijkvoorbeeld van het belang van een bouwkundige keuring is te vinden in de ervaring van een woningkoper die Premiumkeur inschakelde voor een bouwkundige keuring en funderingsonderzoek. De koper was verliefd op het huis, maar had weinig kennis van funderingen. Tijdens de keuring bleek echter dat er sprake was van een significante verzakking in de fundering, wat leidde tot problemen zoals een lekkende schoorsteen, onkundig gerepareerde goten en een doorzakte vloer in de badkamer. Dankzij de keuring kon de koper de koop gelukkig ontbinden en een mogelijke financiële misser voorkomen.

Wanneer is een Keuring Aan te Raderen?

Een bouwkundige keuring is vooral aan te raden in de volgende situaties:

Bij aankoop van een oudere woning, waarbij de staat van het metselwerk, fundering en andere bouwconstructies minder duidelijk is.
Bij aankoop van een woning met gevel- of dakscheuren, omdat dergelijke scheuren vaak wijzen op structurele problemen.
Bij renovatieprojecten, waarbij een duidelijke indruk van de huidige staat van het metselwerk nodig is.
Bij verkoop, om eventuele gebreken vooraf te signaleren aan potentiële kopers.

Wat Onderzoekt een Bouwkundige Keurder?

Tijdens een bouwkundige keuring wordt het metselwerk onderzocht op het volgende:

Scheuren in metselwerk: Constructieve oorzaken achterhalen en opheffen.
Losse of beschadigde stenen: Opnieuw in metselen of vervangen.
Verrotte of aangetaste onderdelen: Zoals windveren, dorpels, of onderdorpels.
Losliggende vorsten en gevelpannen: Herleggen of vernieuwen.
Lekkages en vochtproblemen: Bijvoorbeeld aan schoorstenen of dakkapellen.
Structuurproblemen: Zoals verzakkingen in de fundering.

Reparatie en Onderhoud van Metselwerk

Herstel van Scheuren en Beschadigingen

Scheuren in metselwerk kunnen op verschillende manieren worden hersteld, afhankelijk van de oorzaak en de mate van schade. De bouwregelgeving geeft duidelijke richtlijnen voor het uitvoeren van deze herstelmaatregelen:

16.11: Bij scheuren in metselwerk moet de constructieve oorzaak achterhalen en opheffen.
16.12: Scheuren uithakken en opnieuw voegen. Beschadigde stenen vervangen. Losse stenen en stukken metselwerk opnieuw (in) metselen.
16.13: Aangetast betonwerk repareren in overeenstemming met de bestaande situatie.

Vervanging van Aangetaste Onderdelen

Bij herstelprojecten is het vaak nodig om aangetaste of versleten onderdelen volledig te vervangen. Dit geldt voor zowel het metselwerk als andere bouwconstructies:

16.21: Aangetaste en/of versleten delen vervangen of geheel vervangen.
16.32: Losse stenen in rollagen en gemetselde onderdorpels vastzetten en voegen. Beschadigde en gescheurde stenen vervangen.
16.33: Uitgesleten hardstenen dorpels en beschadigde neuten egaliseren met kunstharsmortel. Losse dorpels vastzetten.

Reparatie van Gevelbekleding

Gevelbekleding is een essentieel onderdeel van metselwerk en moet eveneens regelmatig onderhouden worden:

16.42: Kapotte of losse hardstenen gevelbekledingen herstellen en vastzetten.
14.32: Losliggende vorsten en gevelpannen herleggen en indien nodig vernieuwen.
14.33: Verrotte windveren en dekspanen verwijderen en indien mogelijk vervangen door gevelpannen.

Aanpassingen en Isolatie

Bij renovatieprojecten kan ook aandacht worden besteed aan verbetering van de isolatie van metselwerk. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbrengen van isolatiemateriaal in de muren of het aanpassen van ventilatievoorzieningen.

18.20.10: Alle houtvlakken in aanraking met beton of metselwerk tweemaal meniën of gronden.
18.20.20: In het zicht blijvende houtvlakken driemaal behandelen met een dekkende beits of tweemaal gronden en aflakken.
45.20.10: Gebreken aan zinken ontluchtingskappen herstellen of vernieuwen.
45.20.20: Gebreken aan ventilatiekanalen herstellen. Indien nodig buitendak geheel vervangen.

Funderingsonderzoek en Bouwkundige Keuring

De Belangrijkheid van Funderingsonderzoek

De fundering is de basis van elke woning en bepaalt cruciale aspecten zoals stabiliteit en duurzaamheid. Een funderingsonderzoek is vaak een essentieel onderdeil van een bouwkundige keuring, vooral bij oudere woningen of bij woningen die getest moeten worden voor verbouwing of splitsing.

Praktijkvoorbeelden van Funderingsonderzoek

Een funderingsonderzoek kan zeer kostbaar zijn, vooral wanneer het gaat om een 2e fase funderingsonderzoek. Dit type onderzoek is verplicht bij een splitsing van een woning en kost gemiddeld tussen de € 6000 en € 8000. Het is een arbeidsintensieve en destructieve methode, waarbij vloeren of kelders geopend moeten worden om de fundering in kaart te brengen.

Een fundering op staal is een constructie waarbij de woning direct op de bodem is gefundeerd, zoals op veengrond, zandgrond of klei. Het analyseren van scheuren in een woning kan vaak wijzen op problemen met de fundering.

Waarom Kiezen voor een Gecertificeerd Keurkantoor?

Het uitvoeren van een funderingsonderzoek en bouwkundige keuring vraagt niet alleen kennis, maar ook ervaring en toegang tot geavanceerde meetapparatuur. Een gecertificeerd bouwkundig keurkantoor, zoals Premiumkeur, helpt kopers en verkopers door middel van een grondige en eerlijke inschatting van de staat van de woning.

Conclusie

Metselwerk speelt een cruciale rol in de duurzaamheid, veiligheid en esthetiek van een woning. Het is daarom van essentieel belang om bij renovaties of aankoopprojecten aandacht te besteden aan het metselwerk, zowel qua kwaliteit van materialen als qua staat van herstel en onderhoud. Certificering van bouwmaterialen, een grondige bouwkundige keuring en eventueel een funderingsonderzoek zijn essentiële stappen om eventuele risico’s te voorkomen.

Bij het uitvoeren van herstelmaatregelen aan metselwerk is het aan te raden om te volgen wat de bouwregelgeving en certificeringsinstanties aanbevelen, zoals het uithakken van scheuren, het vervangen van beschadigde stenen en het herstellen van voegwerk. Een ervaren bouwkundige keurder kan hierbij niet alleen helpen bij het identificeren van problemen, maar ook bij het opstellen van een effectief herstelplan.

Door investeringen in kwaliteit, certificering en grondige inspectie, kan het metselwerk van een woning langdurig blijven functioneren en het uiterlijk van het gebouw bewaren.

Bronnen

keuring