KOMO-procescertificaat en metselwerk: verantwoord bouwen en sloopvolgens regelgeving

Published by Redactie on augustus 31, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

In de constructie- en renovatiebranche is het gebruik van verantwoord en veilig uitgevoerde bouwwerkzaamheden van essentieel belang. In de context van asbestverwijdering, sloopactiviteiten en bouwinspectie speelt het KOMO-procescertificaat een centrale rol. Dit certificaat, uitgevaardigd volgens BRL 5050, is een bewijs dat een bedrijf over de benodigde kennis en procedures beschikt om risicobestuur en procescontrole op gang te brengen bij risicovolle werkzaamheden. Binnen de context van metselwerk en sloopactiviteiten, vooral waar asbest of andere gevaarlijke afvalstromen betrokken zijn, is het gebruik van dit certificaat van essentieel belang.

Deze artikelen geven een overzicht van de rol van het KOMO-procescertificaat bij metselwerk en sloop, de regelgeving rond asbest en afvalstromen, en de verantwoordelijkheden van partijen bij bouw- en sloopactiviteiten. De nadruk ligt op de praktische toepassing van deze regelgeving, zodat eigenaren, aannemers en bouwtoezichthouders zich goed kunnen richten bij het uitvoeren van bouw- en sloopwerkzaamheden.

Het KOMO-procescertificaat: een essentieel hulpmiddel voor verantwoord sloopwerk

Het KOMO-procescertificaat, uitgevaardigd volgens BRL 5050, is een bewijs dat een bedrijf over de nodige kennis en procedures beschikt om risicovolle werkzaamheden verantwoord uit te voeren. Deze certificering is een centrale voorwaarde bij het verwijderen van asbest of het afhandelen van andere gevaarlijke afvalstromen.

Rol bij asbestverwijdering

Asbest is een zeer gevaarlijke stof, en bij het sloopwerk is het noodzakelijk om dit verantwoord en veilig te verwijderen. Volgens de regelgeving zoals uitgelegd in bron 1, is een deskundig bedrijf dat beschikt over het KOMO-procescertificaat in staat om dit te beoordelen. Het certificaat geeft dus een maatstaf voor professionaliteit en verantwoordelijkheid bij risicovolle werkzaamheden.

Een belangrijk detail is dat bij het verwijderen van asbest op grond van een mededeling naar aanleiding van een melding niet de eis geldt dat een plan vooraf moet worden overlegd. Dit is een vereenvoudiging die ervoor zorgt dat beperkte hoeveelheden asbest sneller en efficiënter kunnen worden afgehandeld.

Toepassing bij metselwerk en sloop

Bij metselwerk en sloopactiviteiten kan het KOMO-procescertificaat ook van toepassing zijn, vooral wanneer het om de verwijdering van gevaarlijke afvalstromen gaat. Het certificaat is een garantie dat het bedrijf een goed proces heeft voor het beoordelen en uitvoeren van risicovolle werkzaamheden. Dit is belangrijk omdat bij sloop- en metselwerk vaak verschillende gevaarlijke materialen aanwezig zijn, zoals asbest, chemische verontreinigingen of olieproducten.

Asbest: definitie, regelgeving en behandeling

Definitie van 'asbest dat vrijkomt bij het slopen'

Volgens de regelgeving uit bron 1, wordt asbest dat vrijkomt bij het slopen gedefinieerd als alle asbest dat op enigerlei wijze bij het slopen vrijkomt, ongeacht de vorm of hoeveelheid. Dit betekent dat het niet alleen gaat om het fysiek verwijderde asbest, maar ook om met asbest verontreinigd afval dat ontstaat bij de sloopactiviteiten.

Het verbod op het verkleinen van asbestmaterialen is duidelijk vastgelegd in artikel 8.1.1, vijfde lid en artikel 8.2.1, tiende lid. Asbest mag voordat het wordt verpakt niet worden verkleind door middel van breken of verpulveren, omdat dit kan leiden tot het vrijkomen van asbestvezels. Deze regel is bedoeld om de veiligheid van werknemers en het milieu te waarborgen.

Verantwoord omgaan met asbest

De regelgeving benadrukt het belang van een verantwoorde behandeling van asbest. Het is essentieel dat bij sloopactiviteiten alle asbest dat vrijkomt, correct wordt geïdentificeerd, verzameld en afgevoerd. Dit betekent dat zowel de directe verwijdering van asbestmaterialen als de behandeling van afvalstromen die met asbest verontreinigd zijn, binnen de regelgeving moeten gebeuren.

Sloopafval en scheidingsverplichting

Een belangrijk aspect van sloopactiviteiten is de scheidingsverplichting van afval. Volgens de uitleg in artikel 8.1.1 zijn er redenen om de plicht tot het hebben van een sloopvergunning te koppelen aan een ondergrens van 10 m³ sloopafval. Dit betekent dat niet alle sloopafval dat minder dan 10 m³ bedraagt automatisch vrijgesteld is van de scheidingsverplichting.

Het is dus belangrijk dat bij kleinere sloopactiviteiten de scheidingsverplichting niet automatisch wordt genegeerd. Hoewel het aantal sloopafval minder is dan 10 m³, kan het toch vereist zijn om het afval gescheiden op te delen, afhankelijk van de aard van de materialen.

Inzamelsystemen voor kunststoffen en andere materialen

Kunststof kozijnen, ramen en deuren

De regelgeving en praktijk van inzamelsystemen voor kunststoffen zijn uitgebreid beschreven in bron 1. Voor kunststof kozijnen, ramen en deuren is een inzamel- en recyclingsysteem ontwikkeld door de producenten die verenigd zijn in de VKG (Vereeniging Kunststof Gevel). Deze overeenkomst is gesloten met het ministerie van VROM en richt zich op de inzameling en herverwerking van kunststofelementen.

Het systeem werkt via een stichting die verantwoordelijk is voor het inzamelen en herverwerken van kunststof kozijnen, ramen en deuren. Het doel is om een gesloten ketenbeheer te realiseren, waarbij alle oude kunststofelementen die worden aangeboden voor hergebruik worden opgenomen in het systeem.

Kunststofleidingen

Voor kunststofleidingen zoals PVC, PE en PP is er een vergelijkbare aanpak. De producenten van kunststofleidingssystemen, verenigd in de FKS (Federatie Kunststof Systeem), hebben eveneens een overeenkomst gesloten met het ministerie van VROM. Deze overeenkomst richt zich op de volledige inzameling en het hergebruik van kunststofleidingen die bij bouw- en sloopwerkzaamheden vrijkomen.

Het inzamel- en hergebruikssysteem voor kunststofleidingen werkt via het huren van containers waarin het afval kan worden verzameld. Dit systeem is bedoeld om een gesloten ketenbeheer mogelijk te maken voor het gehele land.

Andere materialen

Naast kunststoffen zijn er ook inzamelsystemen voor andere materialen zoals steenwol, glaswol (minerale wol) en aluminium. Deze systemen zijn meestal opgezet door de leveranciers van de producten en richten zich op het hergebruik van de materialen. Meer informatie over deze inzamelsystemen is beschikbaar bij de leverancier en de brancheorganisatie.

Verantwoordelijkheden bij bouw- en sloopwerkzaamheden

Kenbaar maken van bouwwerkzaamheden

Volgens artikel 4.5 in bron 2, is het belangrijk om het bouwtoezicht op de hoogte te brengen van de start van bouwwerkzaamheden. Dit geeft het bouwtoezicht de gelegenheid tot tijdige controle. In bijzondere gevallen, zoals bij ontgravingen, is het aan te raden om het regionale Kabels- en Leidingeninformatiecentrum (KLIC) in te lichten om schade aan leidingen te voorkomen.

Controlewerkzaamheden en kosten

Volgens artikel 4.6 in bron 2, zijn de kosten van controlewerkzaamheden meestal voor rekening van de bouwer. Het is aan de bouwer om ervoor te zorgen dat bepaalde werkzaamheden conform de vergunning, het Bouwbesluit en de bouwverordening worden uitgevoerd. Controlewerkzaamheden die buiten het kader van het artikel vallen, komen over het algemeen voor rekening van de gemeente of de controlerende instantie.

Logboekhouding en inspectie

Verplichtingen voor blusinstallaties

De verantwoordelijkheid van de eigenaar van een bouwwerk bij het onderhouden en inspecteren van blusinstallaties is een belangrijk onderdeel van de regelgeving. Volgens artikel 6 in bron 1 is het verplicht om jaarlijks een visuele inspectie van de blusleidingen en pompinstallatie uit te voeren. De resultaten van deze inspectie moeten worden vastgelegd in het logboek.

Daarnaast is het noodzakelijk om de blusinstallatie om de vijf jaar te testen en eventueel te herstellen. De droge blusleiding moet bijvoorbeeld onderworpen worden aan een druktest van 1600 kPa (of hoger bij bouwwerken boven de zeventig meter). De resultaten van deze test moeten in een testrapport worden opgenomen en in het logboek worden vastgelegd.

Logboekhouding en toegankelijkheid

Het logboek is een centraal instrument bij de onderhouds- en inspectieprocedures. Volgens artikel 19 in bron 1, moet het logboek ter inzage liggen in het bouwwerk en direct beschikbaar zijn voor toezichthoudende instanties. In het logboek moet informatie over de historie van de installatie, maandelijkse controles, certificaten en ontruimingsoefeningen worden vastgelegd.

Werkzaamheden en meldingsplicht

Melding van werkzaamheden bij beschermd bouwwerk

Bij werkzaamheden aan een bouwwerk dat vanwege zijn kunstwaarde, wetenschappelijk of maatschappelijk belang bescherming nodig heeft, is het verplicht om de werkzaamheden aan burgemeester en wethouders te melden. Dit geldt voor werkzaamheden die niet behoren tot de normale bedrijfsuitoefening, zoals onderhoud, herstelling, wijziging of sloop.

Deze melding is bedoeld om ervoor te zorgen dat de werkzaamheden conform de regelgeving worden uitgevoerd en dat het bouwwerk niet verder in risico wordt gebracht.

Samenvatting

Kort overzicht van belangrijke punten

Het KOMO-procescertificaat is een essentieel hulpmiddel bij het uitvoeren van risicovolle werkzaamheden zoals asbestverwijdering en sloop. Het certificaat duidt op professionaliteit en verantwoordelijkheid.
Asbestverwijdering vereist zorgvuldige behandeling en strikte naleving van regelgeving. Het mag niet worden verkleind voordat het wordt verpakt.
Sloopafval moet worden gescheiden, zelfs bij kleinere hoeveelheden. Niet alle afvalstromen vallen automatisch onder een uitzondering.
Er zijn inzamelsystemen voor kunststoffen, minerale wol en aluminium, waarbij het doel is om een gesloten ketenbeheer te realiseren.
Logboekhouding is verplicht bij onderhoud en inspectie van blusinstallaties. Het logboek moet beschikbaar zijn voor toezichthoudende instanties.
Bij werkzaamheden aan beschermd bouwwerk is een melding aan burgemeester en wethouders verplicht.

Conclusie

Het KOMO-procescertificaat en de regelgeving rond asbest, sloopafval en inzamelsystemen spelen een centrale rol bij verantwoord bouwen en sloopen. Voor eigenaren, aannemers en bouwtoezichthouders is het belangrijk om deze regelgeving goed te kennen en te hanteren. De beschikbaarheid van inzamelsystemen en het verplichte onderhoud van installaties zoals blussystemen tonen aan dat het bouwproces niet alleen gericht is op constructie, maar ook op veiligheid, duurzaamheid en juridische verantwoordelijkheid.

Het verantwoord omgaan met bouwwerkzaamheden, de naleving van regelgeving en het gebruik van bewezen procedures zoals het KOMO-procescertificaat vormen samen de basis voor een veilige, duurzame en juridisch betrouwbare bouwsector.