Mallen maken voor metselwerk boven ramen: een praktische benadering voor stabiliteit en uitstraling

Published by Redactie on september 1, 2025 | Category metselwerk

Het metselen boven ramen (raamkozijnen), ofwel het aanbrengen van een rollaag, maakt een essentieel onderdeel uit van het bouw- en renovatieproces van muren. Het doel van een rollaag is zowel functioneel als esthetisch: het verdeelt de druk van het bovenliggende metselwerk naar de zijdelingen en verhoogt de visuele waarde van de ruimte. Tijdens dit proces wordt vaak gebruikgemaakt van een zogenaamde mal. Deze malserveert als uitlijnmiddel voor de steenleggers, zowel in horizontale als verticale richting. In dit artikel bespreken we de aandachtspunten, technieken en handelingen die van belang zijn bij het maken van mallen voor metselwerk boven ramen. Alle informatie is gebaseerd op relevante praktijkkenmerken en adviezen zoals aangegeven in de gebruikte data.

Wat is een rollaag en welke functie speelt deze in het metselwerk?

Een rollaag is een horizontaal metselwerk dat boven een muuropening, zoals een raam of deur, gemetseld wordt. Hoewel het op het oog simpel lijkt, speelt een rollaag een cruciale rol in het opvangen van het gewicht van de bovenliggende wandlagen. Bovendien is het meestal ook een decoratieve rand die indrukt en de gevel of binnenmuur sierlijk afwerkt.

Vooraleer een rollaag gemetseld kan worden, is het belangrijk dat er een correcte ondersteuning is. Binnen de metseltechniek spreekt men hier in de context van het metsellen van een boog of ronde rollaag meestal over de noodzaak van ondersteuning om doorzakkingsrisico’s te verhelpen. In de praktijk wordt hiervoor vaak gebruikgemaakt van een tijdelijke mal, van hout of alternatieve materialen, die op de vooraf bepaalde plek wordt geplaatst om de rollaag in lijn te houden en stabiliteit te bieden tijdens het metselen. Deze mal dient als richtlijn en maatvoeringsmiddel voor de steenlegger zodat elke steen precies op de juiste hoek en hoogte wordt gelegd.

Doel van het maken van een mal bij het metselen van rollaag

Het maken van een mal is geen verplichte actie, maar in praktijk wordt het vaak aanbevolen om een evenwichtig resultaat te verkrijgen, vooral bij ronde of boogvormige openingen. Een mal faciliteert een betere uitlijning en zorgt ervoor dat de rollaag structuur consistent blijft. Ook beïnvloedt de mal het verschijnsel van metselholtes of volzate leggewijzen, zodat de afwerking strak en keurig blijft.

In het verband van raamkozijnen is het maken van een mal op maat, ook wel een rollaanmal, essentieel wanneer er sprake is van verschillende openingen in een regel. Zoals in SOURCE [1] aangegeven, is het bijvoorbeeld in een metselraamdoorlat in een woning belangrijk dat er een strakke afwerking wordt verkregen, vooral bij openingen van gelijke hoogte en breedte. Een goed uitgevoerde mal helpt om de afwerking uniform te maken en eventuele hiaten of asymmetrie te voorkomen.

Benodigdheden en benadering bij het opstellen van een mal

Om een rollaag in goede staat te kunnen metselen, is het essentieel dat de mal correct wordt bevestigd en uitgevoerd. De techniek die wordt aanbevolen bij ronde of boogvormige rollaagconstructies, zoals uitgelegd in SOURCE [2] en [4], houdt in een aantal bepaalde stappen:

Tekening maken van de bocht: De bocht wordt uitgetekend op een stuk hechthout, meestal 20 mm dikkig.
Uitzagen van de bocht: Deze wordt uitgezaagd met een decoupeerzaag. Omdat er sprake is van een vormige rollaag (bijvoorbeeld voor een halfronde voordeur), is dit een cruciale stap. Hierbij wordt de bocht twee maal uitgevoerd: voor de boogvorm en eventueel voor een ondersteunende structuur.
Aanbrengen van opvulhout: De twee zagen stukken worden met opvulhout aan elkaar geplaatst om de dikte (of de muurfase) van het metselwerk te evenaren. Hierdoor ontstaat een stugge, stabiele onderkant voor de rollaag.
Bevestiging van de mal: Na het aanbrengen van de opvulhout wordt deze mal geplaatst op de gewenste hoogte boven de muuropening. De combinatie van hout en opvulmateriaal moet stevig genoeg zijn om het gewicht van het metselwerk op te vangen tot het volledig is aangelegd en hard is geworden. In de praktijk wordt vaak gebruikgemaakt van schroefstempels of andere vaste ondersteuningsmaatregelen om de mal stabiel vast te zetten in de muur. Bij ontbrekende kruismogelijkheden kan hier ook gewoon met behulp van palen extra steun vanuit het bouwoppervlak gegeven worden.
Verdeling aanbrengen op de mal: Als de mal correct is geplaatst volgt de volgende stap de opdeling van de rollaag. Hierdoor kan elke stenenlegger of zelfbouwer snel controleren of het volgende gesteente op de correcte hoek en afstand wordt geplaatst.
Steensuitommingen: Vooral bij scherpe boogvormen zijn er steenleggers die gesteenten handmatig kunnen uitklapken. Voor degenen die aan het rollaagmetselen zijn als doe-het-zelver is een haaks slijper handig voor snelle en nette sneden. Zie SOURCE [4].

Benutten van geconditioneerde omstandigheden bij het metselen boven ramen

Niet alleen traditionele rollaagmetselsystemen vereisen zorgvuldig geplande mallen, ook in de moderne bouw worden mallen gebruikt om visueel mooiere en betrouwbaardere constructies te creëren. In het kader van esthetiek en constructieve functies wordt bijvoorbeeld gebruikgemaakt van kaders van natuursteen of composiet die als afdichting dienen boven de ramen. Zie SOURCE [3].

Deze constructieve kaders kunnen eenvoudig samengesteld zijn in metselwerk of ook onderdeel van prefab gevelstructuren vormen. In dat laatste geval wordt bepaald materiaal onder zeer bepaalde omstandigheden opgenomen in een mal, verankerd en meegestort met het betonelement. Dit geeft de kokers of rollaagafwerking die gewenste stevigheid naast de decoratieve eigenschap wederom. Zo kan een strakke en luxe afwerking verkregen worden zonder nare koude- of vochtbruggen. Dat laatste is een bekend probleem bij rollaag- of aansluitingen op daken, zoals beschreven in SOURCE [5]. Daar wordt vaak sprake van schade veroorzaakt door oude materialen als asbest of asbestverdachte waterkeringen. Buiten een inspectie kunnen eventuele bruggen ook verholpen worden bij correcte mal- en ondersteuningsinstallatie.

Technische eisen en materialen voor een rollaag en bijhoorende mal

Wanneer een rollaag geplaatst wordt in een muur of boven een kozijn, zijn er drie belangrijke factoren die bepalend zijn: - Hoogte en formaat van het kozijn - Type stenen en mortel dat gebruikt wordt - Aard en kracht van de ondersteuning via de mal

Vooraleer er gestart kan worden met het metselen is het essentieel dat: - De mal op de waterpas ingesteld is, zodat er geen hoogtelijnen meer worden doorgebroken. Zie SOURCE [1]. - De mal wordt strak vastgezet zodat zij niet omslaat of verspringt tijdens de legbeurt, als gevolg van het gewicht van de eerste vijf a tien stenen op de rollaag. - De randstenen van de mal in eerste instantie goed worden gemetseld zodat er op deze manier stabiliteit ontstaat, zoals beschreven in SOURCE [4].

In dit proces wordt bijvoorbeeld mortel ingesmeerd op het geplaatste bedje, dat als opleggingsplaats dient voor de eerste steen. Dit bedje moet ‘stijf genoeg’ zijn zodat de steen niet wegzakt maar stevig genoeg wordt vastgezet. Zie SOURCE [1].

De invloed van boogvormen en afwijkingen in handstenen

Rollaagmetselwerk dat rechte lijnen vereist is technisch makkelijker uit te voeren dan een boogvormige rollaag. Bij boogvormen, zoals die boven ramen of deurkozijnen, is het onvermijdelijk om gesteente af te zagen om vorm en curve te verkrijgen. Dit zodoen dat niet elke steen precies in de originele vorm in de muur geplaatst kan worden.

In dit verband is het maken van een mal met een vaste boogvorm erg belangrijk. In het metselraamdoorpunt zoals in SOURCE [1] is het bijvoorbeeld noodzakelijk dat meerdere ramen gemetseld worden onder dezelfde boogvorm. Dit geeft een cohesieve indruk van de gevel of veranda, afhankelijk van de locatie. Bij boogvormen is het aanbevolen om stenen af te zagen en op te passen dat de afwerking strak en evenredig is.

De mal helpt ook bij eventuele afwijkingen in vorm of lengte van de stenen zelf. Niet alle gesteenten zijn perfect rechthoekig of rond. Het is daarom belangrijk om bijvoorbeeld door het aanbrengen van een mal in een vaste horizontale en verticale positie steeds weer dezelfde hoek te verkrijgen bij het maken van het verband. Ook is het zorgen voor een soepel opvolgend mortellow-effect nodig om de druk gelijkmatig te verdrijven en de steen niet te veel door te laten zinken. Zie SOURCE [1] en [4].

Rollaag legtechniek: halfsteens-, volsteens- of anderhalfsteensrollaag

De keuze van het type rollaag bepaalt gedeeltelijk nog wel de benadering bij het maken van een geschikte mal. Er zijn drie bekende types rollaagconstructies: 1. Halfsteensrollaag (1,5 cm hoogte stenen) – De meest gebruikelijke en eenvoudige vorm. 2. Volsteensrollaag (2,8 cm hoogte stenen) – Minder gebruikelijk, wordt gekozen voor een verdieping of grotere drukverdeling. 3. Anderhalfsteensrollaag (4,2 cm hoogte stenen) – Gebruikt bij grotere overgangen of bij extra zwaar metselwerk.

In SOURCE [6] is sprake dat de halfsteensrollaag vaak het meest vlot door te voeren is, maar het spreekt ook over dat fraaiere oplossingen verkrijgbaar zijn, zoals het metselen in een anderhalfsteens verband om zowel druk als decoratieve waarde te verhogen.

Bij het aanmaken van de rolmaal voor deze types constructies moet ook rekening gehouden worden met de vormbepaling. Een halfsteensrollaag kan in rechte lijnen of eenvoudige boogvormen gesmeed worden, terwijl een anderhalfsteensrollaag complexere malverdeling en verdiepingtechnieken vereist. De mortelloopvorm moet dan ook steeds strak gecontroleerd worden zodat sprake is van een gelijkmatige mortelbreedte. Als afwijkingen in gesteente of uitlijning met de mal ontstaan, kan het zijn dat het mortellow ongelijk wordt. Dit is een belangrijk risico voor laterig afsterven van het metselwerk.

Rollaagmetselen versus andere vangconstructies: strek en hanenkamen

Het metselen van een rollaag is niet de enige manier om de bovenkant van een muuropening te belenzen. Afhankelijk van de grootte van de opening wordt een andere techniek gekozen. Bijvoorbeeld: - Boven openingen van minder dan 80 cm kan een rollaag de juiste en stijlvolle keuze zijn (zie SOURCE [2] en [6]). - Boven openingen groter dan 80 cm wordt vaak gekozen voor een strek of hanenkam, die constructief sterker is dan een rollaag.

Ook deze stukken worden met het oog op esthetiek en functioneelheid ontworpen. Een strek kan tot anderhalve steen hoog zijn en is dus steviger dan een rollaag. Tijdens het metselen zijn deze constructies meestal voorzien van permanente ondersteuning of ingewikkelde verankering. Bij rollaag technieken is de mal al een ondersteunend stuk in het proces.

Tip voor rollaagmetselwerk voor de zelfbouwer

Rollaagmetselen kan voor de zelfbouwer een interessant project zijn mits hij of zij beheerst is in het gebruik van mortel, het werken met steen, en boogvormen. In SOURCE [4] is sprake dat het aanbrengen van een mal een essentieel bouwstuk is. De mal dient dan ook als een uitlijnkader om de boogvorm in metselwerk vast te leggen. De stappen die hierboven zijn genoemd zijn zowel van toepassing bij professionele projecten als voor het doen-het-zelver. De volgende technische aanbevelingen zijn belangrijk bij het maken van een rollaagmal:

Stappen overzicht voor rollaagmetselen met een mal:

Controleer de muuropening: Meet nauwkeurig de breedte en hoogte van het kozijn of raam. Let op de randbreedte.
Maak of ontwerp een houten mal: Zet de gewenste boogschaal vast op 20 mm hechthout. Decentrale afwijkingen zorgvuldig verwerken.
Zaag de houten boogvorm met een decoupeerzaag in twee uiteenkomende stukken.
Vermeld opvulhout om structuur gelijk te maken aan muurbreedte.
Bevestig de mal stevig met schroefstempels of constructieve palen.
Aanbrengen van een stijf mortelbedje: Hierop wordt de rollaag in de juiste lijn afgezet.
Leg de rollaag evenredig en controleer de stenen naargelang de mal.
Controleer de afwerking aan beide zijden: zijkanten en onderste voeg.
Verwijder de mal zodra de mortel een voldoende stijfheid bereikt.

Bij het maken van een houten mal is het verstandig van ongezaagd hechthout gebruik te maken die resistent is tegen kleine afbuigingen, want het metselgewicht kan op die manier onvoldoende steun ontvlammen. Ook is het noodzakelijk om een haaks slijper beschikbaar te hebben, omdat het metselen van bochtmuurslagen vaak met scherpe of gecurveerde stenen vereist.

Invloed van mallen op de architectonische ruimte

Het metselen en het ontwerpen van rollaagconstructies is niet puur technisch, maar ook visueel. De keuze van een strakke of losser afwerking wordt beïnvloed door de manier waarop de mal is geïnstalleerd.

Bijvoorbeeld, stenen die op een rollaag worden gelegd en die direct in directe positie liggen – zodat er geen zichtbare mortelloop t.o.v. de maat in lagenmaat is – kan betrekking hebben tot wat de beheerder zelf beoogt. In SOURCE [1] wordt gewerkt met volzatte lemming en handmatige maatverdeeltechnieken, waarbij de uitkomst van het metselwork een strakke en gelijkmatige rand boven het raam is. Zon afwerking is essentieel bij zichtbare gevelranden, maar blijft ook van belang in de ruimte van het geheel bouwproces.

Hiertoe zijn de steenlagen meestal visueel gekoppeld aan het resterende metselwerk of afgezet door natuursteenkaders, zoals opgemerkt in SOURCE [3]. Deze materialen zijn tegenwoordig populair vanwege het feit dat ze glad zijn, en minder vuil aantrekken, in tegenstelling tot klassieke metselstenen. Aangezien de mal een aanduidingsvorm en positie biedt, worden deze specifieke constructieve details goed uitgevoerd in combinatie met het metselwerk.

De combinatie van een strakke malconstructie en de keuze van overlangs gebruikte natuursteen of composiet zorgt voor een extra levendige en esthetische afwerking van het gehele project. In het metselraamdoorpunt zouden bijvoorbeeld vijf ramen met gelijke dorpels worden gemetseld, waarbij de mal een exact maatcontrole voor ieder kozijn levert.

Risico’s vermijden bij rollaagmetselen: verankeren, thermish isoleren en asbestaanwezigheid

Rollaagmetselen wordt meestal als lichte constructie beschouwd, maar het kan ook bijnaam geven voor een complexe structuur als er sprake is van schending van ondersteuning of asbestaanwezigheid. In SOURCE [5] wordt beschreven dat zowel asbesthoudende materialen als asbestverdacht waterkeringen regelmatig worden aangetroffen. Deze materialen, die soms tot op de spouw van de muur gebruikt werden, kunnen een gevaar vormen indien niet correct geïnventariseerd. Wanneer asbest wordt aangetroffen, kan de installatie van een rollaagmetselwerk een extra risico vormen door het breken of vervliegen van fijne stofjes.

Daarom is het aanbevolen dat indien rollagen of openingen worden gevestigd in opleggende muurconstructies, eerst een volledige inspectie en eventuele herstelling van oude materialen plaatsvindt. De combinatie van correcte morteloefening, een strakke maltechniek en eventueel de afbouw van eventuele asbestvormen in de spouw, is cruciaal voor veiligheid, thermische isolatie en visuele kwaliteit. Wanneer de mal juist niet in staat is om het gewicht van het rollaagmetselwerk aan te nemen, kunnen bepaalde koudebruggen of vochtopstapten aanwezig blijven, zoals genoemt is in SOURCE [5].

Overervingen van metselconstructies in bestaande woningen

Het metselen van rollagen in bestaande structuren komt vaak voor bij renovatieprojecten van woningen, waarbij de oorspronkelijke opslagconstructies vernieuwd of herbouwd zijn. Bijvoorbeeld, een oude woning met tijdenasbestverwerking in de spouw kan momenteel worden gerepliceerd of worden uitgevoerd in een stevig huidniveau met natuursteenkaders of traditioneel metselwerk met goed bevestigde rollaag malen.

Een andere scenario is bijvoorbeeld de metseling van rollagen in kruisverbinding boven een kozijn. De ophoping van mortel in de spouw kan in de verouderde situaties koude- of vochtbruggen veroorzaken. Om dit tegen te gaan, wordt de mortelsoort bewust gekozen en wordt het metselwerk volledig op een gesteentebeddiep gemetseld. Daarnaast is er vaak sprake van vooraf uitgevoerde inspecties, waarbij ook asbestdetectie kan worden toegepast, zoals uitgebreid in SOURCE [5].

Adviezen voor het gebruik van mallen in diverse situaties

Rechte rolladen

Bij rechte rolladen (niet gebogen, lineair) is het maken van een mal minder noodzakelijk, maar kan het zorgen voor een gelijkmatige afwerking, vooral wanneer meerdere ramen in een rij gemetseld moeten worden. SOURCE [1] is duidelijk over het gebruik van eenmal in een metselraamdoorlat met meerdere gelijktijdige ramen. Door de mal op waterpas te stellen, lukt het om iedere dorpel gemetseld in dezelfde hoogte en breedte. Dit helpt zo met het geven van consistente metselwerk in het algemene bouwprofiel.

Boogvormige rollaagconstructies

Hier is het gebruik van eenmal echt noodzakelijk. Boogvormen vereisen een specifieke curve, en elke steen moet op de juiste hoek zijn gezaagd om in de curve te passen. In SOURCE [4] wordt uitgebreid uitgelegd hoe men dit proces in eigen beheer kan doorvoeren. Eenmal dient om deze boogstructuren vast te leggen op precieze hoogtelijnen en uitlijning. Ongeschikt gebruik van eenmal kan leiden tot een zinkend kozijn of een verkeerde verdeling van het gewicht over het metselraam. In dat laatste geval kan er sprake komen van visuële schade of lekkages in latere tijd, zoals wordt gelegd in SOURCE [5].

Opvallen op de gevel of binnenkant van de woning

Of het nu gaat om gevelmetseling of het metselen van binnenmuren met rollaagconstructies, is eenmal van toepassing waar het visueel mooi moet zijn. In SOURCE [6] wordt duidelijk uitgezet dat rollaagmetselen vaak een decoratieve functie heeft. De kleuren, afwerkingen en stijlekeuze zijn hierbij vrij. De mal dient slechts als vormvanger en hulpteken in het proces. Door de mal goed op te stellen, kan de rollaagconstructie ook dient als een accentueertegelopening of gevelverhef, zowel binnen als buiten.

Uitbreiden met hulp van andere bouwtechnieken

Eenmaal deze techniek in de rollaagmetselwerk is onder de knieën gekomen, kunnen er ook andere bouwconstructies aangehangen worden. Denk bijvoorbeeld aan: - Bogen boven deuren of ramen. - Afdichtingen of laterieuwe structuuronderdelen. - Uiterlijke of interne schoorsteenconstructies. Zie SOURCE [5] en [6].

Deze constructies vereisen ook het gebruik van mallen, maar vaak worden er complexere modellen aangemaakt of specifieke gereedschappen benodigd. Desalniettemin, als de basisprincipes van het rollaagmetselen begrepen wordt vanuit de benodigdheden zoals: - Correcte uitlijning (waterpas), - Stevige ondersteuning, - Gelijkmatige mortelopslag,

dan kan de doorgang naar andere projecten in metseltechnologie al snel worden gemaakt.

Technische samenhang met andere metselwerkactiviteiten

Het metselen boven ramen is slechts een onderdeel van een groter metselproject. Bijvoorbeeld: - Rollagen en murenwanden – Zonder juiste uitlijnmethode kunnen openingen oneven of asynchroon metselen. - Murendoorvloeren – Opvallend is dat in SOURCE [5] ook sprake is van afdichting van de spouw naast daken en verdiepingsvloeren. Ook bij deze combinaties is eenmal nuttig bij uitlijning van de metselvloer met het metselwerk. - Schoorstenen en borstweringen – In SOURCE [5] worden ook schoorsteenen genoemd die asbest kan bevatten. Bij renovatieprojecten van schoorstenen of kachels is het belangrijk om bijvoorbeeld de overgangsvoegen goed uit te lijnen met de resterende metselconstructie van het metselwerk.

In dergelijke projecten is het dus vaak een verstandige keuze om: 1. Eenmal op te stellen met de gewenste hoeklijnen. 2. Deze vast te bevestigen zodat niemand of niets kan omslaan of bewegen. 3. Steentorens en voegetal in lijn te houden aan eenmal en aan huidige metselwerk.

Uitvoering en controle: kwaliteitsfactoren bij het metselen metmalen

Eenmal dient niet enkel om visueel nette bochten te verkrijggen, maar ook om de constructieve kwaliteit van het metselwerk te verhogen. Het gemetselde geheel kan immers, zonder juiste uitlijning via eenmal, later afgesterven of lege voegetallen beheren, wat een risico vormt op instabiliteit of scheurvorming. Zie SOURCE [1] en [5].

De belangrijkste controlepunten zijn: - Controle op waterpas en lijnmeter bij elke steen: Elke gesteente moet op een rechte lijn liggen tussen de malen. - Juiste morteldruk en mortelbreedte: Als de morteldruk of mortelbreedte niet evenredig is, kan dit nare vochtcollecten in de muur veroorzaken. - Afvoer van de mortel: Onderdelen van de mal kunnen snel vastlopen in mortel en dienen daarom tijdens het metselen losgehaald te worden. - Overige muurconstructies meenemen in rekening: Als aan de zijkanten van het kozijn meer metselwerk wordt gedeeld, is de rolverdeling van de lagen via de mal belangrijk.

Soms worden er ook extra steunconstructies opgezocht door professionele metselaars: zoals stalen doorstoten of andere kant op aansluitingen. Deze keuzen worden meestal gemaakt op grond van constructieve vereisten in de woningconstructie en visuele eisen bij het gebruik van boogconstructies.

Onderhoud en hersteltechnieken bij rollaagmetselwerk

Rolmetselwerken vragen niet enkel aandacht bij het aanleggen, maar ook bij onderhoud en herstel. Als in SOURCE [1] wordt gewerkt met handvormstenen, is het mogelijk dat in later tijd deze stenen beschadigd raken.

In SOURCE [1] wordt bijvoorbeeld op de hoek van een keuken aangegeven dat er een beschadigde handvormsteen is waarover men kan zagen. Omdat daarin momenteel nog geen mortelaanvulling is gebeurd, is het mogelijk de steen opnieuw aan te sluiten. Dit betekent dat bij eenmal herstelproces ook rekening wordt genomen met de oorspronkelijk vermelde maatkaders of verwachtingslijnen.

Tijdens een rollaagherstelproject geldt het volgende: - Controle op structuur: Wordt er bijvoorbeeld aangevraagd om de steen af te zagen, dan ligt de ondersteuning nog steeds met het gehele rollaagproces verweven. - Mortelcheck: Wanneer er nieuwe mortel wordt aangebracht, moet de juiste dikte en kwaliteit worden gehandhaafd. - Visuele controle bij het herleggen: De aanwezigheid van eenmal helpt om evenredigheid en stabiliteit in het herstelbeheer vast te leggen. - Inspectie van ondersteuning: Als men eenmal bijvoorbeeld via houtensteun gebruikt, dan is het wenselijk om na eenherstelveiligheidssituatie terug te controleren.

Als deze procedure wordt gevolgd, kan men eenmal gebruiken in zowel renovatieprojecten als in nieuw bouwprojecten. Voor zowel traditionele als moderne metselstijlen is het een essentieel onderdeel.

Samenvatting en conclusie

Het maken van eenmal tijdens het metselen boven ramen is een cruciale techniek voor het ophouden van gelijkmatige en strakke afronding van het metselwerk. In zichtbare gevels of interieurtjes is dit extra belangrijk om indruk te maken. De mal dient om richtlijnen en vorming van de rollaag of boogconstructie vast te leggen.

Voor degenen die rollaagmetselen als renovatieproject willen doorvoeren, of voor steenleggers met ervaring, is het vervaardigen van eenmal een technisch handige methode. Zeer belangrijk is het kiezen van hout of materialen die voldoende stevig zijn om het gewicht van het metselwerk aan te nemen. In combinatie met een halfsteensrollaag maakt dit een eenvoudige en schoonmetselgeometrie.

Achtenswaardig is ook het gebruik van decorieve afwerkingen naast de rollaag. Natuursteen- of composietkaders zijn populair bij bouw- en herstelprojecten. Hierin speelt de mal weer een rol in het vormen van een gelijkmatig randeffect. Bovendien spelen bij moderne woningen ook aspecten van asbest en spouwisolatie een rol, die gecombineerd worden opgespoord in het hoofdbouwplan. In het metselen wordt er vaak op voorhand zorgvuldig gewerkt met inspecties om schade of risico’s voor gezondheid in de hand te houden, zoals weergegeven in SOURCE [5].

In concreto is het metselen met rollaagtechnieken enmalen een doelefficiëntieproces, waarin zowel visuele wensen als constructieve veiligheid worden geïntegreerd. In de praktijk is eenmal vaak nodig, vooral bij boogvormige of complex uitgevoerde metselonderdelen boven ramen of deuren. Zonder deze benadering blijft de uitstraling minder zichtbaar of het gewicht niet op optimale manier verwerkt.

De voorgestelde stappen, alsmede de combinatie van het verwerken van een strak aangelegde mal met juiste morteltotaalgebrek, zijn essentieel voor iedereen die te maken heeft met metseltechnologie. Zowel voor professionele steenleg- of -afwerktaken als voor eigen handelingen is hierin ruimte voor betrokkenheid en technische verbetering, mits de juiste voorbereidingen en materialen worden gebruikt.