Mallen maken van metselwerk voor ramen: constructieve technieken, materialen en aandachtspunten

Voor het wensen tot een luxe, strakke of duurzame gevel, is metselwerk een essentieel element. Raamkozijnen vormen gevelleden van metselwerk en zoeken hierdoor een betrouwbaar en estetisch oplossing in de vorm van mallen of kaderbevestigingen. De laatste jaren is de trend gestart om verankerde, afgebakende of constructieve metselwerk ramen te verbouwen of herstellen met behulp van mallen. Deze mallen kunnen in combinatie worden toegepast met beton, natuursteen of composiet, en het maakt mogelijk om niet alleen een gevel esthetisch verfrissend te maken, maar ook te herstellen of te consolideren in functionele termen.

In dit artikel worden de methodes en materialen beschreven die tijdens het mallen maken van metselwerk voor ramen gebruikt worden, onder andere: prefab constructieve kaders, het functioneren en de risico’s van gebruikte metaalmateriaal (ijzer of staal), en de bouwpraktijk van schoon metselwerk. Naast het theoretische kader van metselwerk, wordt ook de werkwijze belicht, de aandachtspunten, en de rol van inspectie en keuring bij de verbouwing van oude of historische gevelstructuren.

Raamkaderbevestiging en de rol van mallen

In de huidige bouwtechnologie worden raamkaders vaak in een mallenkamer vervaardigd. Deze methode biedt meerdere voordelen, zowel op het gebied van tijdspens, consistentie van vorm, als op het niveau van functionaliteit. Door een raamkader te storten onder geconditioneerde omstandigheden in een mal, kan bepaald mengsel zoals voorgespannen beton vastgemaakt worden aan materialen zoals natuursteen of composiet. Het resultaat is een constructief en optisch aansprekend element dat zowel stralend als stabiel is.

Een latei is in dit verband een goed voorbeeld van een onderdeel dat in een prefab element kan worden vervaardigd. Deze constructieve onderdeel wordt boven het raam of de deuropening aangebracht en zorgt voor stabiliteit. Door het gebruik van mallen is het mogelijk om lateien met de nodige preciesheid en betrouwbaarheid te vervaardigen en in te passen in de woningconstructie. De combinatie van stijl en structurele betrouwbaarheid is hiermee realistisch uitvoerbaar.

Deze methodes passen vooral goed bij de herstelling van historische woningen of appartementencomplexen, waarbij gevelbevatte elementen of scheurvorming hersteld moeten worden. Echter, ook bij nieuwe constructies wordt mallen maken gebruikt als basis voor het toepassen van kwalitatief hoogwaardige raambevattingen of -afwerkingen.

Constructieve kaders voor metselwerk

Constructieve kaders worden in het metselwerk al tijden gebruikt om de structurale betrouwbaarheid van gevels en muren te bewaren. Deze mallen worden vaak gebruikt bij het vervangen of herstellen van raamkozijnen. Wanneer het huidige raamkozijn vervangen wordt, kan het omliggende metselwerk door het gewicht van het nieuwe element onder druk komen te staan. Daarom wordt bij herstel en constructie vaak gebruikgemaakt van een latei herstel systeem dat inzicht geeft in de nodige bevestigingskwaliteit en stabiliteit.

Dit constructieve systeem maakt gebruik van wapeningstaven in spiraalvorm (roestvast staal) die in het metselwerk worden aangebracht in combinatie met constructieve mortel. Deze methode zorgt voor een stevige aansluiting en vermindert het risico op breuken, scheurvorming of verder ontstaan schade. Het mallenmateriaal bij constructieve kaders moet daarom zowel bestandtastend zijn als het optisch aansprekend moet zijn voor de natuurlijke afwerking van het metselwerk.

Daarnaast is het niet ongewoon om betonlateien, gevelbanden of kolommen in combinatie met metselwerk te zien, vooral in gebouwen vanaf de jaren ‘60. Daarbij kan de vervaardiging in een mal het proces efficiënter en herhalbaar maken. Mits het metselwerk correct wordt toegepast en gekeurd door een betrouwbaar bouwdeskundige, kan het zowel functioneel als een onderdeel van de gevelafwerking optreden.

Prefab kaders: het samenspel van mal gebruiken en moderne bouwkunde

Prefab kaders zijn een geavanceerd alternatief voor de traditionele opbouw van metselwerk. Deze kaders worden in een mal vormgegeven en meegestort met de constructie. Het is een bewezen methode om natuursteen of composiet te combineren met betonconstructies. Het nadeel van traditionele metseltechnieken zoals het opbouwen van schoorsteenkoeren of de aansluiting met koordconstructies is te veel ruimteoccupatie en beperking van de esthetiek. Maar met Prefab raam- en deurkaders in combinatie met een mal, lukt het om binnen constructieve voorwaarden van een stevig element en een glad, strakke afwerking te combineren.

Deze methode is vooral geschikt voor complexe gevelontwerpen, bijvoorbeeld in appartementencomplexen, waarbij het metselwerk in kleur, afwerking of vorm aansluiting maakt op natuurlijke materialen. De verhoogde consistente uitvoering biedt hiermee een betere kwaliteit van de constructieve en visuele afdichting. Het gebruik van een mal maakt het ook mogelijk om kokers of afvoerkanalen te integreren in het kader, wat voordelen biedt voor het binnen- en buitenvoorkomen van het gebouw.

Aandachtspunten bij het mallen maken van metselwerk

Hoewel het mallen vervaardigen van raamkaders technisch zeer betrouwbaar is, zijn er meerdere aandachtspunten die bij deze aanpak een rol spelen. Deze spelen een rol in de kwaliteit van de stenenconstructie en de stabiliteit van de structuur. Handhaving van detailleringen en aansluiting van betononderdelen en het metselwerk is in dit verband cruciaal. Hieronder worden enkele belangrijke punten verder uitgelegd.

1. Koude- en vochtbruggen verhinderen

Een van de bekendste risico’s bij foute detaillering van metselwerk is de vorming van koudebruggen. Deze ontstaan doordat bepaalde onderdelen van een ruimte, zoals betonlateien of gevelbanden, een minder isolerend effect hebben ten opzichte van het aaneengesloten metselwerk.

Bij het mallen maken van constructieve kaders voor ramen is het essentieel om zorgvuldig te letten op de afwerking van de spouw en de isolatie van het metselwerk. In de contextdocumenten wordt aangegeven dat men een natuurlijke afwerking, zoals de combinatie van natuursteen of composiet kaders, toepast om de gevel te vervoegen zonder schade aan het omliggende metselwerk. Het toepassen van isolatiemateriaal diepte-in de spouw, verderop de afwerking, vermindert het risico op vocht- en koudebruggen.

2. Betalings- en bevestigingsproblematiek

Metselwerk is al tijden een centraal element in gevelstructuren, maar het blijft ook gevoelig voor schade, vooral wanneer ijzeren of stalen bevestigingen in de wand zitten. Deze materialen kunnen na verloop van tijd roesten en uitzetten, waarbij het omliggende mortel of baksteen structuur kan scheuren of vervagen. Dit is vooral een probleem in oudere woningen die gebruik maken van verroest kozijnsteunen of vaste kozijnwanden.

Een latei herstel systeem helpt hier in bijstand. Door de kozijnopening met een prefab element of een uitgevoerde constructie in een mallenkamer te versterken, worden de schadebeelden van metalen bevestigingen kleiner of geheel uitgemiddeld. Ook bij nieuwe constructies wordt er steeds vaker gekozen voor afdichting via mallen met een afgesloten mortelverbinding, waardoor voetstappen van structuurverandering minimaal worden.

3. Foutieve detaillering van metselwerk

De vormgeving en het detailontwerp van metselwerk zijn niet te onderschatten. Een te strakke verbinding tussen het metselwerk en een betonplaat kan leiden tot scheurbeelden of evenwichtsproblemen als gevolg van thermische spanningen. Zo wordt gesproken over betonnen lateien, balkonplaten of gevelbanden, die geplaatst worden in de gevel of spouwconstructie. Tijdens de opmaat voor zulke elementen is het van belang om de precisie van de mallen te garanderen, zodat het gevelontwerp niet in gevaar komt als gevolg van een slecht passend kader.

4. Herstel na asbestonderzoek

Asbest is een historicum in de industrie van het metselwerk, en werd vroeger soms gebruikt in waterkeringen of mortellegeringen. Tijdens inspecties komt men dit regelmatig tegen, vooral bij het herstel van spouwmaterialen, waterslagen of lateien. Nadat onvoldoende waterdichtig of afbouwproducten gecontroleerd zijn, kan het metselwerk door scheurvorming aan lekkages en verdere schade onderhevig zijn.

In dit voorbeeld is het uitvatten van metselwerk openingsdetails een kritisch onderdeel geweest. Gedurende inspecties zijn er schadebeelden voorgekomen door asbestinventarisatieactiviteiten. Een detaillering van het metselwerk met prefab elementen of mallen kan in dat geval hulp bieden om schade te herstellen en het metselwerk visueel en functioneel op orde te houden.

Bouwpraktijk bij metselwerk

Metselwerk is een kunstvorm, net als metselarij. Het maakt een gevel niet alleen betrouwbaar, maar ook visueel eindproduct waarop de bewoner trots kan zijn. De correcte aansluiting van het metselwerk op een raam- of deuropening vereist dus professionele kennis.

Schoonmetselwerk versus smetmetselwerk

Een sleutelwoord bij metseltechnieken is het verklaren van bakstenen met mortel. Bij schoonmetselwerk (ook wel smetvrij metselwerk genoemd) wordt gebruikgemaakt van een soepele en verwerkbare specie. De voegmortel wordt aanbrengen met specifieke technieken, waarbij een baksteenformat en verwerkingtechniek essentieel zijn zowel voor de functie als het optische resultaat.

Het uitkrabben van overtollig mortel vormt een basisstap bij schoonmetselwerk. Deze wordt gedaan met een voegspijker, waarbij het surfacemateriaal van elk metselstuk wordt gereinigd om ervoor te zorgen dat de mortel goed hecht. Tijdens de voegopbouw (naweging van de bakstenen) worden visuele en haptische onderzoeken uitgevoerd met een slagmeetapparaat om de hardheid van de aangesloten voegmaten te bepalen. Dit is van belang voor kwaliteitscontrole. Bovendien zijn externe omstandigheden zoals vorst of hitte cruciaal bij de keuze van timing voor het aanbrengen van de voegmortel:

• Bij vorst of extreem hoge temperaturen is het onmogelijk om de voegwerkwijze correct te uitvoeren.
• Tijdens regentijden kan de mortel nat worden, wat het hechten met de stenen verhindert.
• Tijdens zonneschijn en windinvloeden kan het mortelstuk te snel uitdrogen, wat leidt tot een zwakke verbinding of vochtige effecten.

Een vakman bepaalt het juiste moment en zorgt met slagtechniek en kennis van de verwerkbare mortel voor een goed gevelresultaat.

Afdichting en herstel van openingen

Raam- en deuropening zijn niet alleen esthetische elementen, maar ook constructieve aansluitingen. Hier zijn bijzondere aandachtspunten voor nodig, niet in de laatste plaats door scheurvorming, vochtige toestand of verkeerde detailleringen. Mallen en prefab kaders helpen hierin, doch de sturing van afwatering en isolatie is onmisbaar.

In de meeste gevelherstellingen wordt het metselwerk opnieuw om precieze openingen aangebracht. De sterkte van het gevestigde mortel en de kwaliteit van het stenenwerk zijn van doorslaggevend belang. In dit verband is een correcte combinatie van natuurlijk materiaal en bouwtechnologie essentieel. Zowel schoonmetselwerk met voeging als constructieve voorzieningen in combinatie met mortel maken het metselwerk functioneel en visueel strak.

Ook bij projecten waarbij bouwwerken plaatsvinden – zoals het vervangen van raamkozijnen of het aanbrengen van nieuwe openingen – wordt overweegt hoe de nieuwe constructie kan worden integreerd in het oude metselwerk. In veel moderne projects wordt het oude metselwerk behouden en ingebed in een nieuwe vloerconstructie of structuur. Dit vereist exacte afwerking van de metselpaleizen, waar voetstukken of kasverhoudingen een rol spelen. De opmaat van een kas moet minimaal 35 x 35 cm zijn, met een bovenfundering aansluiting tot onderkant muur, en wordt steeds om en om uitgevoerd teneinde de resterende stabiliteit van de bouwwand te behouden.

Werkvoorbereiding: optisch en haptisch onderzoek

Tijdens de aanleg van mallen voor metselwerk is de kwaliteit van het metselgebied van belang. Het is dus belangrijk om de conditie van het mortel te controleren. In de praktijk wordt dit gedaan via een visueel en destructief onderzoek, gevolgd door een onderzoek van voegwerkhardheid met behulp van een slag- en meet-apparaat.

Deze tests geven inzicht in:

• Of het mortelmateriaal aan minimale bouweisen voldoet.
• Of het verwerkingstempo en -methode voor voegwerk in lijn is met de benodigde kwaliteitsmarges.

Bij een prefab systeem kan men dit proces vanaf de mallenkamer voortzetten. Al de stenen zijn in vooruitgang met de juiste aansluiting van mortel in de mal, waardoor de exacte voetstukken van het raam gevelmateriaal snel op maat kan worden uitgevoerd.

Problematisch gebruik van ijzer en staal

Een van de bekendste, maar ook weinig goed opgeloste problemen bij metselwerk is de schadeveroorzaak door roestende stalen elementen. Dit komt vaak aan het licht bij renovationen van oude gebouwen. IJzer of staal, verwerkt in vroegere jaren voor het verankeren van houten kozijnen of schoorsteengoed, kunnen nu tot scheurvorming leiden.

Hier is uitwisselen of verversen van deze elementen vaak nodig. Bij deze gelegenheden wordt het metselwerk opnieuw opgehecht met het raamkozijn, of het constructieve kader dat is gewerkt in een mall werd toegevoegd.

Het gevaar zit hem in de inzet van ijzer (1 mm dik) dat in volume kan uitzetten tot 10x. Dit veroorzaakt druk op het omliggende mortel- of stenenmateriaal, waarbij scheurbeelden snel aanwezig en groeiend kunnen zijn. Daarbij is een extra natuurkundige factor: bij vriescoupele met directe zoninstraling kan het bevroren ijs, bij het ontvriezen via warmtestraling, opnieuw uitzettend effecten veroorzaken. Dit kan vooral scheurbeelden verslechteren, bijvoorbeeld bij metselwerk aansluitingen met betonconstructies.

Vochtproblemen en lekkagetoetsing van metselwerk

Nadat metselwerk in combinatie met een latei of prefab kader is gemaakt, is het essentieel dat het herstelproces overeenstemt met de eisen van verduurzaming en sloop-technologie. Vrij vele oude metselwerk constructies zijn namelijk niet waterdicht genoeg, wat problemen kan veroorzaken na renovatie. Daarom is het onmisbaar om tijdens inspecties nauwkeurige tests uit te voeren op:

• Waterdichtheid van de openingen.
• Schade beeldanalyse via warmte- of vochtscan.
• De conditie van bestaande voegmaterialen en de structuur van bakstenen.

Thor Logical en andere bouwinspecteurs voeren deze tests uit, en formuleren vervolgens adviezen of aanbevelingen voor eventuele herstelingen. Deze proces is cruciaal in het verduurzame versterkingsplan van oude gebouwen.

Afdichten via metselwerk: mortel en voetstukken

Het afdichting van raam- of deuropeningen in metselwerk wordt steeds vaker gecombineerd met voegwerk, hetgeen betekent dat de afdichting visueel beter aansluit. De mortel die gebruikt wordt, is vaak op maat gemaakt, en heeft hydraulische eigenschappen zodat deze zal verharden in de te bouwen stenenconstructie.

De verhouding tussen baksteenformaat en metselverband is hierin van belang. Bij traditioneel metselwerk wordt meestal gebruikgemaakt van een vlechtwerkverband, zoals een smeulverband, of een halvemaatverband, afhankelijk van het doel van de constructie. Voor afbouwproducten wordt vaak gekozen in combinatie met stenen afbouwbevattingen (zoals deurkaders), zodat men een esthetisch afdichtend element krijgt dat functioneel betrouwbaar is.

Bij het overleg tussen bouwinspecteurs en bouwplaatsbeheer is het herstellen van het mortelslag en de structuur van de openingen cruciaal in het herstel en onderhoudbestand van metselwerk.

Kwaliteitsbevordering van oude en nieuwe gevels

Wanneer oude gevelconstructies worden aangepast, zoals bij:

• Vervanging van houten raamkozijnen.
• Herstel van lateienstructuur of gevelbanden.
• Toevoegen van prefab elementen buiten of binnen de spouw.

dan is het gebruiken van optisch overtuigende metselmortel en correcte openingen, zoals mallen die in metselwerk worden ingevoerd, essentieel. Vooral bij wijkprojecten en gemeenschappelijke woningen, is het behoud van het metselwerk aansluitend op de kozijnen en dakkanten essentieel voor het behoud van een esthetisch geheel en het voorkomen van vochtige muren of structuurproblemen.

De combinatie van houtkozijnen met asbest-afwerking in de spouwmuren is meestal niet langer toegestaan. In de meeste renovaties wordt dit verwijderd of overdekt. Een kader van composiet of natuursteen is hierbij een populaire oplossing. Niet alleen is het functioneel, maar ook is het een visueel aansprekende toepassing.

Nieuwe bouwmethode: beton en metselwerk integratie

Bij nieuwe constructies wordt steeds vaker toegepast hoe een betonnen spouwconstructie of metselwerk te integreren. Een van de voordeelrijke methoden is het storten van een constructieve latei of gevelband in een mall, combinatie met natuursteen of composiet. Hierdoor is de aansluiting tussen het metselwerk en de drukconstructie betrouwbaar, en het toepassen van mortel met betonproducten is visueel aansluitend gemaakt.

In dit geval is het mallenmateriaal onderdeel van een geconditioneerde techniek, waarbij zowel het mortelproces als de vormgeving in de mall van voorafgaande productie is gemaakt. Dit voorkomt vormproblemen in het metselwerk en zorgt voor een consistente afwerking. Niet iedere metselaar is echter vertrouwd met deze manier van bouwen, waardoor het advies van een bouwdeskundige opnieuw essentieel is bij de aanleg van openingen of constructieve elementen.

Werkprocessen: het belang van planvorming

De planvorming bij metselwerk moet altijd rekening houden met de mate van toepassing van prefab elementen of mallen. Voor gevels die een warme toepassing vereisen wordt bijvoorbeeld gebruikgemaakt van een isolerende luchtspouw, waarin een metselopening kan worden verwerkt. Het planningproces moet in dat geval ook rekening houden met de effecten op:

• Voetstuk van mortel in de spouw;
• Koudebruggen aan latei of spouwlat;
• Thermische werking op de stenenformaten.

Bij het mallen versterken van metselwerk is het van belang om een constructieve detaillering aan te houden van de verwantschap tussen het mortelstuk en het stenenwerk. Dit is vanwege de gevolgen in gevel- en gevelonderdelen.

Fysische integratie van metselwerk in wandstructuren

In sommige gevallen wordt het metselwerk direct ingebed in de bouwstructuur, zoals bij het uitwerken van kasvormen in oude muren. Hierbij wordt bij bepaalde niveaus, zoals de onderkant van de bouwmuur of het bovenste fondament, gecentrificeerd op de behoud van de oude structuur.

Een bekend bouwproces bij historische woningen is het half uithakken van kazen. Voor de nieuwe betonconstructieve vloeren wordt het oude metselwerk behouden teneinde de oude fundamentie te gebruiken. Terwijl kassen van 21 cm breedte of breder uitgehakt moeten worden, wordt er altijd voor gezorgd dat het metselwerk volledig blijft functioneren. Het doet dit door het in het spouwmateriaal toevoegen van prefab mallen of constructieve lateien.

Voordelen van metselwerk met prefabricate mallen

De integratie van metselwerk met prefab mallen biedt meerdere voordelen, zoals:

• Zeer snelle productie en inscheping.
• Gedetailleerde afdichting en openingafwerking.
• Optische consistente gevelstructuur.
• Structuele stabiliteit door mortel en spiraalstaafkern.
• Mindere invloed van natuurlijke invloeden zoals vocht en thermische spreuwen.

Deze technologische vooruitgang in mallen maken is vooral van belang bij complexere projecten, maar ook op kleinere schaal. Voor een DIY enthousiaste of zelfbouwer, is het mogelijk om kleinere metselopeningen aan te passen met behulp van speciaal afgewerkte prefab materiaalstukken. Toch is een kwalificatie van de basismortelconstructie onmisbaar.

Hersteltechnieken bij historische gevels

Historische gevels maken vaak gebruik van oude metselwerktechnieken. Tijdens renovationen of verbouwingen kan de afwerking of het mortelgehalte van die oude metselconstructies niet standhouden. Hierdoor kan het herstellen van wanden door het afdichten van openingen noodzakelijk zijn. Mallen en prefab kaders zijn hierin een goede oplossing, omdat het metselwerk niet volledig vervangen hoeft te worden, maar wel op maat versterkt of behouden kan worden.

Thor Logical heeft hier veel ervaring mee, met name bij het opnieuw maken van lateien- en gevelbandverhoudingen. Zij adviseren aan te houden bij het gebruik van constructieve kokers, gevelbanden of lateien die via mallen worden geved. Deze worden door een voegspijker of voegenstrijker ingebracht in de spouw, en zorgen voor een goede hechting van het mortel aan de oude wand.

Materialenkeuze bij metselwerk en kaderafwerking

De keuze van metselmaterialen en kaderafwerking bepaalt de structuur en beeld van een raamopening. Voor traditionele metselwerkopbouw wordt stenenmateriaal gebruikt in combinatie met hydraulische mortel, doch nieuwe trends hanteren:

• Natuursteen of composiet als afwerking van raam- en deuromlijsting.
• Het gebruik van prefab metselconstructies met mortel en omsloten voegvorm.
• Wapening in de mallen, zoals roestvast staal als bevestiging.

Een hardsteen deuromlijsting bijvoorbeeld kan worden gemaakt in combinatie met een prefab latei systeem, waardoor het metselwerk zowel visueel betrouwbaar is, en functioneel op de juiste manier de constructieve rol speelt bij het ondersteunen van de deur of vensters.

Composiet als toepassing heeft het voordeel van:

• Weinig vuilvinding.
• Gladde uitstraling.
• Minimale vochtafdichtproblemen.

In tegenstelling tot ruwer metselwerkconstructies, is het de voorkeur om raamkaders door beter schoonmetselwerk te versterken, of zelfs in de mallenstructuur te verwerken.

Technisch samengestelde systemen: roestvast staal en constructieve mortel

De combinatie van roestvast staal in de mallen, zoals een spiraalvormige staaf die door het mortel is verankerd, is een bewezen methode om de constructieve versterking van gevels en metselconstructies te bevorderen. Hierdoor kan het zichtbare schadebeeld van openingen verminderen, en zorgt het voor herstel van de gevelelementen.

Constructieve mortel, meegestort in de mallen, neemt hierin een steunfunctie over van zachte mortelproducten die het niet meer aan kunnen. Dit is belangrijk bij het herstel van buitenafwerkingen en aansluitingen. Een correcte combinatie van mallen en mortelverbindingen kan dus tot versterking en functioneel herstel leiden.

Gevolgen van foute aansluiting en schadebeelden

Een van de meest voorkomende oorzaken van scheurvorming in metselwerk is foute aansluiting met constructieve elementen. Zoals al in de gegevens over metselwerk is gemeld, vormt een incorrect aangesloten balkonplaat of gevelconsole een directe brug voor warmteverlies of koudebruggen, wat het metselwerk tijdelijk in last kan zetten.

Het overzetten van de metselopening op prefab constructie of mallen is een effectieve manier om deze schadebeelden te beperken of geheel te herstellen. De correcte detaillering van aansluitingen zorgt voor een goede integratie in de structuur, waardoor koude en vochtverlorenpotten zo kort mogelijk worden.

In de wijkprojecten is dit een gebruikelijke aanpak. Wanneer in het project lekkages ontstaan of gevelafwerkingen verslechteren, wordt er door inspecteurs en bouwtechnici advies gegeven over het aanbrengen van nieuwe mortel in combinatie met de prefab latei. Hierin spelen ook koordconstructies en schorstmateriaal een rol, en moet men bij deze aanpak zoveel mogelijk vriendschappelijke aansluiting van prefab wandkaders bereiken.

Technisch beoordelen van metselwerk: visueel en destructief onderzoek

Bij het mallen maken voor metselwerk is het belangrijk dat er een visueel en destructief onderzoek wordt uitgevoerd op de bestaande structuur. Niet alleen is dit een eis bij renovatieplannen, maar het biedt ook informatie over de toestand van het wandgevelmateriaal.

De voegwerkhardheid, als gevolg van gebruik van mortel, is hierin een essentieel punt. Een voegspijker of meetapparaat kan worden gebruikt om de duurzaamheid en hechtendheid van de voegconstructie te testen. Als er wordt geconstateerd dat er geen voldoende hardheid aanwezig is, kan er besloten worden tot het vervangen van de mortelconstructie via mallen en prefab producten.

Ook bij de aansluiting van hellende en platte daken met metselwerk moet dit rekening worden gehouden. Dit betekent dat bijvoorbeeld bij het aanbrengen van metselwerk rond een gevelramenopening of geveleoegenheid, zowel fysisch als visueel correcte aansluitingen moeten worden gemaakt.

Plan- en projectvoering: het rol van mortel en spouwafwerking

Bij projectvoering moet steeds rekening gehouden worden met het functioneren van mortel in de spouw en de aansluitingen van openingselementen. Als de mortel onder invloed van wind- en waterstromingen te snel uitdroogt, of bij regenwaterafvoeren in metselwerk, kan onderhoudsbevatting nodig worden.

Metselwerk dat in combinatie wordt gebruikt met prefab lateien of gevelbanden heeft in dit verband ook voordeel van:

• Bouwgroep voeding door prefab elementen;
• Schoonmetselwerk in combinatie met moderne afbetonningsmethoden.

Bij visuele inspecties kan het worden vastgesteld wat de structuur en voetstuk zijn van een afgebakende openingenconstructie, maar ook welke verbetermaatregelen nodig zijn bij de spouwafwerking.

Advies in praktijk: samenwerking met bouwdeskundigen

Wanneer metselwerk hersteld of vernieuwd moet worden met een raamopening in combinatie met mallen of prefab technologie, is altijd een bouwkundig advies nodig. Zowel constructieve overwegingen (wanneer een opening in een gevelstructuur te zwaar is vanwege een houten of metaalvoetstuk) als esthetische overgangen en kleurafwerking zijn projectafhankelijk en varen afgestemd op het type metselwerk, mortel en het doel van de verbouwing of herstel.

Wanneer er bijvoorbeeld sprake is van asbestinventarisatie of roestvorming bij oude bevestigingsstukken, wordt er met keuringteams overleg gepleegd. De integratie van herstelmortel, roestvast staal en prefab elementen in de mallen wordt dan uitgevoerd zodat de eindtechniek niet in het gedrang komt.

Samenvatting

In samenvatting is het mallen maken van metselwerk voor ramen een techniek die op verschillende punten essentieel is:

• Deze methode verenigt esthetiek met structuurbevordering, waardoor het mogelijk is om zowel gevel