Het gebruik van metselwerk als visueel en architectonisch accent aan de zijkant van woningen

Inleiding

In stadsontwikkeling en woningbouw speelt metselwerk een belangrijke rol, zowel functioneel als esthetisch. Vanuit architectonisch gezichtspunt vormt metselwerk een essentieel onderdeel van de textuur van een gebouw, een term die de voelbare structuur van een materiaal aanduidt, zoals de oneffenheden van de steen en het voegwerk. In sommige groepwoningenwijken, zoals duidelijk uit de bronnen, wordt metselwerk gecontroleerd en strategisch ingezet om visuele zwaartepunten aan te duiden, structuur te geven aan het complex en de stedenbouwkundige samenhang te onderhouden.

Deze tekst richt zich op het gebruik van metselwerk accent op de zijkant van woningen, op basis van bestaande locatie- en bouwregelgeving uit Hoorn en Alphen aan den Rijn. Door analyse van detaillering, bouwaanpak en stedenbouwkundige houding naar het openbaar milieu, komen concrete richtlijnen en toepassingen aan het licht. Het accent op de zijkant is niet louter decoratief, maar helpt ook bij het bepalen van de massa en situering van een woning in de openbare ruimte.

Definitie en context van metselwerk accent

Metselwerk duidt op het zichtbare en functionele element van een muur die bestaat uit op elkaar gelegde steen of bakstenen met daartussen voegwerk. Terwijl het hoofdmateriaal en de kleur vaak de architectonische samenhang bepalen, kunnen lokale siermetselwerkaccenten worden toegevoegd om visuele dynamiek en unieke kenmerken te creëren. Deze accenten worden vaak gebruikt in verdringende of uitbouwscenario’s om het gevelbeeld te ronden en te onderscheiden.

In de regels van de woningbouw zijn er stedenbouwkundige en architectonische richtlijnen voor metselwerk, variërend per cluster van huizen. Voorbeelden zijn het gebruik van oranje of bruinachtige baksteen als hoofdmateriaal, of siermetselwerk dat op strategische plekken als bovenkant van gevels of in combinatie met andere elementen zoals plinten of lateien opduikt.

Functionele en visuele rol van accenten op de zijkant

De voorkant van een woning is bepaald door de voorgevel, het voorerf en het dakvlak aan de voorzijde. Vervolgens geldt dat gevels aan de zijgevel—de zijkant dus—minder opvallende details mogen hebben, aangezien deze plekken doorgaans geen actieve rol spelen in het straatbeeld. Toch kan het opdienen van specifieke elementen, zoals siermetselwerk, een zijaanzicht uniek en waardevol maken, zonder de stedenbouwkundige aanpak te schenden.

In de buurt van Rode Dorp bij Hoorn is bijvoorbeeld een zeker gevelsamenhangend karakter behouden door de textuur van het metselwerk. De kleine woningen in die wijk zijn vaak langs de zijkant als onderdeel van toeristische of interne uitbouw aangevuld, maar de visuele impact binnen het openbaar straatbeeld wordt vaak beperkt, totdat metselwerk accenten of andere toonaangevende elementen dit beeld versterken.

Bestaande richtlijnen en opmaakvoorbeelden

Vanuit de locaatiesregelgeving is de bouwwerkendetailing steeds "zorgvuldig uitgewerkt tot op het kleinste niveau". In een aantal clusters is er dus toegestaan – en vaak zelfs aanbevolen – om siermetselwerk aan te brengen op bepaalde gevels, waaronder zijzijden.

Kleur en vorm

Traditioneel uitzicht en afstemming per cluster

In woningclusters worden metselwerken vaak opgevraagd in combinatie met een traditionele uitzet van bruinachtige of oranje bakstenen. De vorm en structuur van deze accenten moeten passen bij de bestaande materialen in die buurt. Dit geldt zowel voor nieuwe woningen als voor renovaties.

De detaillering moet zorgvuldig zijn en weinig accenten uitstralen, om in lijn te blijven met de bestaande bebouwing. Niettemin zijn er ruimtes voor vernieuwing, zoals duidelijk verklaard in de herziening van 2016. Deze benadrukken dat metselwerk in combinatie met andere elementen een essentieel deel is van het gevelbeeld. Een metselwerk accent op de zijkant kan bij drukke gevelen rust creëren, of juist de structuur in voortduring benadrukken.

Structuur en toepassing

Metselverband en textuur

De keuze van het metselverband speelt een rol in de visuele impact van het metselwerk. Dit verband is het zichtbare patroon van de steen of bakstenen. Het effectieve gebruik van accenten houdt zorgvuldig rekening met het metselverband, zodat nieuwe constructies of aanpassingen strak combineren met de bestaande context.

Een textuur die past in het metselbeeld is essentieel, aangezien dat de ogen van de inwoner vangt en een ruiting van steen en mortel visueel aantrekkelijk kan maken.

Positie in de stedenbouwkundige omgeving

De situering van metselwerk accenten aan de zijkant van een woning in het kader van buurtbeleid moet ook goed nageleefd worden. Accenten die de buitengrafiek verstoren of het openbare straatbeeld overbelasten, kunnen niet worden aanbevolen of toegestaan. De overgang tussen privaat en openbaar is een belangrijk thema in de stedenbouwkundige aanpak, en accenten op de zijkant moeten daar zorgvuldig een rol in spelen.

Een goede aanpak zorgt voor visuele coherentie en houdt zowel de massa’s van de bebauw als het maat en schaal in balans. Wanneer metselwerk toepast, wordt het vaak uitgevoerd volgens de lopende zijgevellijn en in afmating zodanig dat het geen overtollig bouwvolume vormt.

Technische keuzes en toepassingscriteria

Uitbouwbouwwerken aan zijkanten

Het uitbouw begrijpelt gebouwen vastzittende, zoals een uitstekende zijkant, die direct van het gebouw toegankelijk zijn. Bij het uitbouwen of nieuwe aanleg aan de zijkant, zoals een aanbouw van een stalling, opslagruimte of garage, kan metselwerk worden gebruikt als element van overgang of accent.

In de buurt van de Laan der Continenten bij Alphen aan den Rijn zijn woningen en kantoren gericht op de weg en vaak zadeldak voorzien. Een zadeldak is een dak met tweeoverliggende dakvlakken die bij de nok samenkomen. Aan de zijkant van zulke bouwwerken kan siermetselwerk of eenvoudige textuur accenten worden toegevoegd.

Toepassing van metselwerk in daken en overschotten

Ook bij het uitwerken van gevels in relatie tot het dak kunnen metselwerk accenten helpen. Zo wordt in de context van overstekken aanbevolen om deze siergewijs te behandelen. Bij een zadeldak, is aanwezige overstek meestal een aanvulling voor het dakoppervlak.

Accentgebruik kan ook plaatsvinden bij een schilddak, een vorm met vier hellende vlakken, waarbij de metselstanden van een vleugelmetselwerk vaak een visuele onderbreking vormt. In dergelijke gevallen kan het accent op de zijgevel zorgvuldig worden uitgevoerd, eventueel in lijn met bestaande standaarddakconstructies in de buurt (zoals mattes, keramische dakspanen).

Technische details en visuele consistente materialen

Materialen en kleurcoherente toepassing

Accenten aan de zijkant van een woning moeten in materiaal en kleur afstemmen op het hoofdgebouw. Naast baksteen komende moderne materialen vooran zoals glas en gevouwen staalplaat in sommige clusters. Nieuwe elementen in combinatie met metselwerk geven dan een gestileerd openbaar uitzicht en ondersteunen bovendien de stedenbouwkundige massa.

Een afweging moet steeds gedaan worden op basis van de cluster, zowel qua kleur als qua textuur. In sommige gevallen wordt een donker rooilijn gebruikt om de bouwrichting en zeggingskracht van de woonmassa’s voor te stellen.

Bouwbreedte en hoogte-aanpassing

Zoals aangegeven in de stedelijke bepalingen, kan het gebruik van metselwerk op strategische zijkanten bepalend zijn voor de architectonische weergave in de collectieve bouw. Aanvullende bouwpartijen aan deze zijkant moeten evenwichtige massaverhoudingen met het hoofdvolume in acht nemen. Er is bijvoorbeeld sprake van uitbouw die verlevendigende elementen zoals uitstekende balkons toepast.

Voorbeelden van toegestane en gewenste accenten in de regio

Rijtjeshuizen en gevelmassa’s

In rijtjeshuizen, die onderdeel vormen van een reeks gelijkende woningen met een gemeenschappelijk portiek of trappenhuis, kan het accent op de zijkant een functie vervullen als lijnverlenging of afbakening van een blok. De stedelijke aanpak benadrukt de ritmiek van bouwpartijen via toevoegingen zoals topgevels, schoorstenen, of een afbakening van metselwerk onderling.

Bij woningbouwprojecten, die zich zorgvuldig bewust zijn van zijdige en voorkant-afbakening, mag het metselwerk accent in sommige gevallen worden gebruikt om de voorgevellijn of zijgevellijn te behouden. Deze lijnen vormen de denkbeeldige rand die in lijn ligt met de hoofdgroep.

Specificaties in regelgeving

De stedenbouwkundige structuur in de omgeving, zoals vastgelegd in meerdere bouwplannen, benadrukt vaak een symmetrie per blok of rij. Dit is zichtbaar in woningcomplexen zoals de Aziëlaan in Alphen aan den Rijn, waar woningen in groepen zijn ontworpen met zowel een bepaalde ritmiek als zorgzame verwerking van zijaanzichten.

In zo’n context kan het invullen van de muur met siermetselwerk of contrastbewuster voegwerk helpen om het straatbeeld levendig te houden, zonder het zijdige karakter van het openbaar landschap te ondermijnen. Accenten worden dan geen vrije vorm, maar worden geraamde invullingen die in lijn liggen met bestaande bouwen.

Constructieve aandachtspunten

Inpassing in de toonaanpak en bouwkundige standaarden

Een doordachte uitbouwaanpak houdt onder andere rekening met de invloed van overbouw op het openbaar gebied. Wanneer siermetselwerk op een zijkant of op een dakoverstek aanwezig is, geldt het principe dat dit gevoed moet worden door een overwegend terugtrekkend karakter, dat het niet direct ondermijnt. Elementen op de zijkant zijn bovendien gerelateerd aan de huidige voorkant en daarom is het belangrijk dat ze qua bouwaanpak samenklinken.

Naar aanleiding van de officiële regelgeving geldt dat een dergelijk gebruik van metselverband en textuur in de aanvullende bouw voorafgaand goed moet zijn geadviseerd door bijvoorbeeld Dorp, Stad en Land of Architectenwerk Twan Jütte, zoals bij de herziening uit 2016.

Invulling bij renovatie en nieuwbouw

Nieuwe woning in bestaande bouw

Bij nieuwbouw in historische of semi-historische wijkclusters, is het gebruik van metselwerk aan de zijkant niet louter een optie, maar een verplichting als onderdeel van de architectonische samenhang. In bijna alle gevallen is stenenmetselwerk of klassiek bakstenenmetselwerk als voorbeeld verwezen naar het traditionele gebruik in die wijk.

In de regelgeving wordt gewezen op het behouden van de karakteristieke detaillering, zoals in Rode Dorp. Deze buurt is een levendig voorbeeld van hoe zelfs kleinere accenten en tekstuur toevoegingen aan het publieke uitzicht kunnen verduurzamen. De zijkanten van woningen worden soms gebruikt om contrast en sfeer te scheppen, zoals via schoorstenen, verlichte zonwering of zorgvuldig gedefinieerde rollaag en plinten.

Symmetrie en ritmafhankelijkheid

De stedenbouwkundige voorkeur is duidelijk voor symmetrie per blok of rij. Dit betekent dat de aanwezige vormen, zoals de middenstijl van kozijnen of de evenwichtige verdeling van ramen, een visueel onderbouwende factor vormen. Bij de inpassing van nieuwe bouwen of de wijziging van bestaande woningen aan de zijzijde dient het accent dan ook zorgvuldig afgepast te worden met het aanliggende stratenplan en buurtbeeld.

Praktische toepassing op bouwprojecten

Accentueuze zijdige elementen

Om de esthetica van een woning niet naast de openbare ruimte te verliezen, is het soms wenselijk om aanvullende elementen aan de zijkant toe te brengen in het vormgeven van de woonmassa. In de Bloemhofstraat van een nabije wijk is duidelijk dat vernieuwingen binnen de bestaande stedenbouwkundige stralenboomstructuur verwerkt zijn. Deze woningbouwen tonen zo een consistente aanpak, gekoppeld aan het behouden van historische kenmerken.

Kozijnen en openingen

Zoals omschreven, is siermetselwerk ook toepasbaar in de vorm van kozijnen, vooral bij klassieke openruimten. De toevoeging van een bakstenen of andere gevelrand aan de zijkant kan passend zijn bij de bestaande schoorstenen, dakkapellen, of eventuele lichtkoepels.

De toepassing van metselwerk bij kozijnen dient overigens zorgvuldig overlegd over de samenhang van kleur, vorm en materiaal, om de aanwezige visuele context beter te ondersteunen dan te verbreken.

Dakbepaling en metselwerk

Een zadeldak is een typisch bouwelement met tweeoverliggende hellende vlakken. Het detailleringssyteem zoals aangegeven, kan accenten op de zijkant van een dergelijk vorm zorgen voor een zorgzame overgang in tekstuur en uitstraling. De siermetselstroken kunnen langs de zijkant dienen als een uitkragende dakgootbeeld, zoals voorgesteld in een aantal voorbeelden.

Het metselwerk beneden het dakgeleding kan dus worden ingezet om ritmiek en structuur in de zijkant te benadrukken. Dit is vooral waardevol bij groepsgevels of woning-afdelingen waar de zijkant wel zichtbaar is, maar niet dominante rol speelt in het openbare straatbeeld.

Siermetselwerk en buurtbeeld: aanpak per woning

Toestemming en afstemming

Metselwerk is in een aantal woningclusters een afstemmingselement, gerelateerd aan kwaliteitsaspecten van het openbare gebied. Dit betekent dat de aanvraag voor een zijdig accentproject bij aanbouw of renovatie voorafgaand goed gespecificeerd moet worden. In particuliere projecten bestaat de regel hierin dat kleur, vorm en inhoud zorgvuldig samenvallen met het bestaande clustergezicht. Wanneer dit niet is gegeven, kan de toestemming worden geweigerd of wordt het project verwacht op het niveau van basisbebouwing.

In de buurtbeleidsteksten is de nadruk gelegd op het vormgeven van een overkoepelend imago, waarbij metselverband en gebruik van siermetselwerk doorgaans als benadrukkende details zijn toegestaan en ingebed in een bredere stedenbouwkundige aanpak, zoals ook voor bepaalde woningen is aangeduid als "standaardplan".

Samengestelde vormen en architectonische coherente accenten

Woningclusters en variaties in metselwerk

Het omschrevene maat en schaal bepalen grotendeels de opties voor accentering aan de zijkant. Aangezien er veel variatie is binnen de clusters, is het mogelijk dat per woning een unieke benadering gevolgd wordt. Een essentieel criterium is echter dat de afzonderlijke woningblocs visueel samenvallen.

Uitbouwen en overgangen

Naast het gebruik in nieuwe constructies is metselwerk ook in bestaande wijkscenario’s nuttig voor de uitbouw van bestaande woningen. In de regel geven dergelijke aanpassingen via uitbouw bij woningen aan de zijkant een kleiner visueel effect in het openbare gebouwbeeld, behalve wanneer dit via een zorgvuldige inpassing gebeurt.

De massa van het bouwdeel vormt hier een bepalende factor. Een lichte uitstekende gedeelte aan de zijkant, voorzien van een siermetselaccent, voldoet over het algemeen aan de stedenbouwkundige regelgeving. Echter, bij projecten die uitbouw beneden de bepaalde rooilijn betreffen of die niet in samenhang liggen met het hoofdbouw, is toestemming of advies nodig.

Aanpassingen en innovatie in bestaande wijkstructuren

In de context van renovatieprojecten is metselwerk een technische en esthetische optie om historische of semi-historische woningen verfijnd in te passen in de huidige wijkmaatregel. Omdat gevels, zoals al in een aantal bestaande woningrijen, meestal een beperkt aantal openingen of structuren kennen, kunnen accenten op de zijkant helpen bij het geven van structuur en ritmiek aan een nieuwe uitbouw of bijbehorende groei.

De regelgeving benadrukt ook dat de dakhoogte, gothoogte, en de bepaling van de nok van het dak een essentieel bepalende factor zijn bij het gebruik van metselwerk aan de zijkant. Daarbij wordt een zacht en zadig kleurenpalet, evenals zorgvuldige afwerking, aangemoedigd.

Samenkijken met andere bouwelementen aan de zijkant

De rol van dakrandconstructies

Siermetselwerken en textuur kunnen eenvoudig worden verwerkt in de bekleding van dakstukken. Zo wordt soms de gebruiksvolledigheid van een woning bij voorkeur verbeterd en in beeld gebracht door het gebruik te maken van windveers aan de rand van het pannendak.

De windveer is een element aan weerskanten van een hellende dakplafond, bevestigd aan de buitenste rij pannen. Mits de textuur en kleur overeenkomt met de gevelmat en het gebouwcluster, wordt het op deze locaties toegestaan om toegevoegde waarde te creëren.

Verhouding tussen lichte en zware materialen

Het gebruik van zware materialen zoals bruinachtige baksteen in combinatie met lichtere constructies zoals glas, triplex of gevouwde staalplaten, creëert een interessante visuele schakering. Dit kan via een zorgzame afwerking van gevels en zijkanten tot uitstraling leiden die beter aansluit bij de algehele structuur van een wijk.

De randele lijsten, dakoverstekken, of overstekend bouwdeel die visueel zichtbaar zijn vanaf de straat of openbaar groen, kunnen dus worden verfraaid met siermetselwerk. Dit is een wenselijke aanpak in zowel de herziening van 2016, als in de algemene instructies voor verbouwing.

Coordinatie met andere architectonische elementen

Symmetrie en overzichtelijke architectonische inpassing

De symmetrie per blok of rij van woningen, die deel uitmaakt van een wenselijk stedenbouwkundig ontwerp, bepaalt ook de invulling van zijkanten. Accenten zoals een metselwerk band, als in een vlakke gevel, dienen dan qua kleur en textuur in te sluiten in het beeld tot in de lichaamkundige horizontale en verticale samenhang.

In de buurt van gebruik van topgevels en schoorstenen, die een lichtere visuele invloed hebben, kan een metselwerk accent bijvoorbeeld dienen als onderstreping van de ritmiek of zijkantlijn langs een rij woningen. Dit helpt bij het herstel van een verloren sfeer en samenhang, zoals in een aantal verouderde woningclusters is geïdentificeerd.

Verantwoording van materialen en toepassing

Toonaanpak: traditioneel of modern?

De wenselijke kleur en materiaalkeuzes worden bepaald door de lokaal regelgeving per wijkcluster. In de meeste gevallen wordt een terugtreddend kleurenpalet en het gebruik van metselverbanden aangemoedigd. De afstemming van kleuren is dus cruciaal; bijvoorbeeld mag het bruinachtige bakstenen accent niet contrasteren met het palet van het hoofdgebouw of sterk afwijken als het om een nieuwbouwproject gaat.

Nieuwe elementen, zoals verdiepte profielen in kunststof, eenvoudige houten kozijnen met metselwerk aan de voorkant en de zijkant, kunnen zorgvuldig worden ondergebracht. Daarbij moet rekening worden gehouden met de massa of het volume van het extra bouwdeel in relatie tot de bebouwregel.

Invloed op de straatbeoefening en openbare ruimte

Het gebruik van metselwerk aan de zijkant van woningen heeft een directe invloed op de straabedragen. Accuratie van kleuren, textuur, en structuur bij dergelijke elementen maakt het mogelijk om tot een consistente buurtvisie te komen. In de straten in de stedenbeplanning is de bevoorrechte uitbouw aan openbaar toegankelijke gebieden slechts toegestaan onder condities van vormelijke en stedelijke integratie-inpassing.

Detaillering en ruimtelijk effect

Bij de bouwwerkzaamheden wordt benadrukt dat de detaillering tot op het kleinste niveau moet worden uitgewerkt. De kozijnen, de latei boven een gevele opening, en de middenstijl van ramen worden ook in deze richtlijnen meegenomen in de overweging. Ook de dakoverstek en de gevels, die meestal rustig zijn, mogen visueel vormen zoals een siermetselstuk of extra vormgeving van het plint.

Siermetselwerk in de zijkant dient niet in een chaos van elementen te worden geplaatst, maar moet ritmisch gescoord zijn, om de overkoepelende architectonische richtlijnen in stand te houden.

Relevante bouwbeperkingen en bouwbeleid

Planmatige uitbreidingen en bouweenheden

Ook elders in de regelgeving wordt de nadruk gelegd op planmatige uitbreidingen en het behouden van afbakening op gebouwen en de openbare ruimte. Dit geldt bijzonder sterk bij projecten met een bijzondere functie, zoals een fietsstalling of schoolbouw, die niet in de standaard woningmassa liggen. Daarbij is het belangrijk dat zowel zijaanzichten en bundelingen van bouwpartijen zorgvuldig worden gecoördineerd in het buurtbeeld.

Een fietsappel, zoals in bijlagen genoemd – een transparante, stalen toren voor opslag – kan bijvoorbeeld zorgvuldig in metselwerk of zijaanzicht worden afgestoten zodat het openbaar karakter intact blijft. Zodanig accentgebruik is dan tevens een beeldvormend element in de wijk.

Visuele impact en overgangen

Zorgzame transistie tussen openbaar en privé

Niet alle gebruikte accenten op de zijkant van woningen zijn net zichtbaar. De wenselijke strategie is altijd om via een zijdig accent een overgangsbalans te schappen tussen privé en openbaar. Deze overgang mag in sommige situaties eenvoudig, zoals met de bestaande voorgevel of het zijerf, of beter nog belemmerend zijn voor het straatbeeld, zolang het niet het openbaar groen of verkeer direct beïnvloedt.

De overgang is visueel duidelijk op te stellen via het correcte plaatsen van elementen. Aan de zijkant zijn deze elementen vaak gericht op het bouwvolume dat zich richting straat uitsteekt. Daarbij moet het oog houden voor het feit dat het gebruik van metselwerk vaak van invloed is op de textuur van het gebouw als geheel.

Toekomstgerichte richtlijnen

Aanvullende bouwopbouwen en ruimtelijke samenhang

In een toekomstoogere context wordt siermetselwerk zichtbaar aangemoedigd in de vormgeving van zijkanten, zolang het een stedenbouwkundige samenhang creëert. De nadruk lijkt hier steeds te liggen op overgangsbevorderende vormgeving, met nadruk op het behouden van uitbouwproporties in de bebouwing.

In het algemeen is het gebruik van metselwerk op de zijkant van woningen een strategisch en toepasbaar bouwelement, zolang het in overeenstemming is met lokale bouwnormen. Dit houdt grotendeels de coherente kleur, massaverdeling, en sfeervolle detaillering.

Overstekten, zadel en schilddaken

Overstekten worden in een aantal wijkrichtlijnen aangeboden als een aanvulling van het straatbeeld. Het zijn bouwstukken die vooruitsteken ten opzichte van het eronder gelegen deel. Omdat dit betreft een visueel actief bouwgedeelte, zijn aanvullende accenten hier toegestaan, mits deze het openbaar karakter aanvullen en niet onderwerpen.

Voorbeelden van toonaangevende uitzichtsamenhang zijn zadeldaken, waar zijkanten vaak een afgeronde uitstraling kunnen verhogen via gestileerde metselsystemen of dakbekleding. Bij schilddaken worden zowel de grote als de kleine hellende vlakken visueel gescheiden via kleuren of metselmaterialen. De toepassing van metselwerk aan de zijkant maakt zulke gevels dan ook visueel afwisselend én rijmaar.

Inzet van metselwerk in clusteranalyse

Clusterbouw en architectonische consistente aanpak

In een woningbouwproject in een stedenbouwkundige cluster, mag metselwerk via zorgvuldige inpassing worden toegevoegd aan de zijkant zodat het bijdraagt aan het overkoepelende beeld. De stedenbouwkundige regelgeving van Hoorn en Alphen aan den Rijn benadrukt hierbij de noodzaak van een samengehorige bouwaanpak.

Massaverhoudingen en aanpassing per cluster

De invulling van een zijkant met accenten is vanzelfsprekend sterk afhankelijk van de massa’s van het gebouw. Wonen die langs de weg gericht zijn, zoals in Alphen aan den Rijn, geven zijkanten vaak weinig visueel effect ten opzichte van de voorgevel. Toch is het wenselijk om bij aanpassingen in openbare of gedeelde ruimte het accent goed aan te brengen, zeldzaam of opgeroeid naar clusterregels.

In gebieden waar representatieve ruimtelijke zeden zijn gevestigd, zoals bij de wijk op de Laan der Continenten, is het gebruik van bepaalde accenten op de zijkant een nuttig hulpmiddel voor beeldcoherentie en ruimtelijke ritmiek.

Gevelsymmetrie en ritmiek

Samenhang via symmetrie

De stedenbouwkundige instructie benadrukt dat het ontwerp symmetrisch is per blok of rij. Dit betekent dat de zijkant, qua gevel en bouwmaten, in balans gebracht moet worden. Een metselwerkaanpassing aan de zijkant dien in dit symmetriebeleid verwerkt te worden.

Toepassing van accenten in het midden of langs de vleugel van zijkanten is hierbij afhankelijk van het gevelbeeld. In een woningcluster met klassieke elementen zoals zijdige schoorstenen, schoorstenen op de nok, of lichtkoepels, is het invullen van de zijkant met metselwerk een ondersteunende keuze, zinvolle inpassing en visuele integratie.

Gebruik van elementen zoals dakkapellen en toonaangevende sfeerkarakteristieken

De ritmiek van gevels kan steeds worden ondersteund door de combinatie van elementen als bijvoorbeeld dakkapellen, topgevelstructuren, en het gebruik van uitstekende balkons. Deze worden gecontroleerd geplaatst via behouden bouwkundige overgangen en zorgvuldige afstemming van het metselwerk, zodat men de lichtere toonaanpak kan behouden waar mogelijk.

In samenwerking met betrouwbare stedenbouwkundige partijen, zoals Dorp, Stad en Land of Twán Jütte, wordt zorgvuldige toepassing begeleid door visuele afdeling in het ontwerp, waarin elke constructieve aanpassing in overleg gebracht wordt.

Beoordelingsproces en bouwadvies

Het toepassen van metselwerk op de zijkant van woningen is doorgaans onderdeel van een beoordelingsproces, waarbij het noodzakelijke toestemming van de gemeente wordt aangevraagd. In bestaande projecten in verschillende wijkbeleidsregels is de nadruk op dit proces