Metselwerk in de Regio: Opleiding, Competities en Bestaande Technieken

De beschikbare informatie richt zich voornamelijk op metselwerkopleidingen, competities en enkele richtlijnen voor restauratie en renovatie. Er is beperkte informatie over specifieke metseltechnieken of materialen, maar wel een duidelijke focus op het belang van vakmanschap en het adresseren van een tekort aan gekwalificeerde metselaars. Deze informatie is relevant voor zowel professionals in de bouw als voor huiseigenaren die renovaties overwegen.

Opleiding en Training van Metselaars

Een significant deel van de beschikbare informatie betreft de opleiding van metselaars, met name op VMBO- en MBO-niveau. Verschillende opleidingscentra, zoals Opleidingscentrum De Grift in Nieuwleusen, Bouwmensen Eindhoven in Veldhoven, Bouwmensen Zuid-west in Bergen op Zoom, en SSPB Prakcentrum Bouw in Sappemeer, bieden praktijkgerichte trainingen aan. Deze trainingen omvatten het maken van siermuurtjes en het werken aan projecten op locatie, zoals bij het Schoonhovens College. De nadruk ligt op "leren door te doen" en het leren van vakmensen in de praktijk.

De KNB (Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie voor Metselaars, Tegelzetters en Natuursteenbewerkers) speelt een belangrijke rol in het metselonderwijs, onder andere door het organiseren van studiedagen voor metseldocenten en -instructeurs. Deze studiedagen, zoals die in Tiel en Veldhoven, richten zich op innovaties in baksteengevelwerk, restauratie en lijmwerk. Een studiedag in Veldhoven werd bezocht door ruim 75 metseldocenten en -instructeurs.

Nationale en Internationale Competities

Het Nederlands kampioenschap metselen (NK Metselen) is een belangrijk evenement voor het stimuleren van vakmanschap en het identificeren van talent. De finale van het NK Metselen 2015 vond plaats in Leeuwarden, dat in dat jaar Culturele Hoofdstad van Europa was. De wedstrijd omvat voorrondes in verschillende regio's, zoals Bergen op Zoom, Nunspeet, Sappemeer en Veldhoven. De winnaars van de voorrondes strijden vervolgens in de landelijke finale. In 2019 werden Siem van den Berg en Dirk van der Heijden winnaars van een voorronde in Veldhoven.

Naast het NK Metselen nemen Nederlandse metselaars ook deel aan internationale competities, zoals WorldSkills. In 2017 vertegenwoordigden Tim Klessens en Wilhelm Scholten Nederland in Abu Dhabi en ontvingen een medaille voor excellent vakmanschap. Ook in 2014 behaalden Nederlandse mbo-leerlingen successen bij EuroSkills in Lille, met goud en brons.

Restauratie en Renovatie van Metselwerk

Een klein deel van de informatie richt zich op de restauratie en renovatie van metselwerk. De richtlijnen, afkomstig van lokale regelgeving (CVDR21282), benadrukken het belang van historisch verantwoorde uitvoering bij het vervangen van houten onderdelen die in contact komen met metselwerk. Deze onderdelen moeten dezelfde zwaarte en profilering krijgen als de bestaande, en het hout moet overeenkomen met de bestaande houtsoorten. Tropisch hardhout is in principe niet toegestaan, tenzij voorzien van een FSC-keurmerk. Het gebruik van multiplex, kunststof en vergelijkbare plaatmaterialen is niet toegestaan.

Bij metselwerk zelf is het belangrijk om inboetwerk te doen met bijpassende steen, rekening houdend met kleur, hardheid, vorm en afmeting. Nieuw voegwerk moet overeenkomen met het bestaande voegwerk in samenstelling, kleur en uitvoering. De samenstelling van het voegwerk moet worden aangepast aan de hardheid van de steen. Voegwerk moet tot minimaal 300 millimeter beneden het maaiveld worden nagezien, hersteld of vernieuwd.

Belangrijk is dat gevelreiniging, hydrofoberen, impregneren en het toepassen van stenenverstevigers niet zijn toegestaan. Werk- en detailtekeningen van te vernieuwen onderdelen moeten minimaal twee weken voor de uitvoering ter goedkeuring worden voorgelegd aan de afdeling Samenleving.

Tekort aan Metselaars en de Bouwsector

De informatie wijst op een aanzienlijk tekort aan metselaars, met name in Groot-Brittannië, waar op grote schaal buitenlandse bouwvakkers worden ingehuurd. Dit gebrek aan goed opgeleide vakmensen is een zorg voor de bouwsector. De competities en opleidingen zijn deels bedoeld om dit tekort te adresseren en meer jongeren te enthousiasmeren voor het metselvak.

Innovatie en Kennisdeling

Bricking News, een evenement dat ruim 75 metseldocenten en -instructeurs trok, benadrukt het belang van innovatie en kennisdeling in de metselwereld. Het evenement richtte zich op innovaties in baksteengevelwerk, nieuws uit het metselonderwijs en interessant restauratie- en lijmwerk.

Creativiteit en Inspiratie

De wedstrijd "Metselen voor de Lens" stimuleert creativiteit en het delen van informatie over het metselvak via film en foto. Het Wartburg College uit Rotterdam won deze wedstrijd met een video met metselleerling Hugo de Jong en docent Eelco Versluis. Een ander voorbeeld van creativiteit is het finalewerkstuk van het NK Metselen 2019, dat speelelementen bevatte geïnspireerd op oude militaire stormbanen, ontworpen door architectuurstudenten van de TU Delft.

Conclusie

De beschikbare informatie benadrukt het belang van kwalitatief metselwerk, zowel in de context van nieuwbouw als van restauratie en renovatie. De focus ligt op het opleiden van vakmensen, het stimuleren van vakmanschap door middel van competities, en het delen van kennis en innovatie. Het tekort aan gekwalificeerde metselaars is een belangrijke uitdaging voor de bouwsector, en initiatieven zoals de NK Metselen en de opleidingen spelen een cruciale rol bij het adresseren van dit probleem. De richtlijnen voor restauratie en renovatie benadrukken het belang van historisch verantwoorde uitvoering en het gebruik van duurzame materialen.

Bronnen

1. Metselwedstrijden.nl
2. Lokaleregelgeving.overheid.nl