Niet-Zichtbaar Metselwerk: Toepassingen, Materialen en Aandachtspunten

Published by Redactie on september 3, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Dit artikel behandelt niet-zichtbaar metselwerk, een constructietechniek waarbij de metselwerkconstructie niet als afwerking wordt gebruikt, maar verborgen blijft achter andere materialen. De beschikbare informatie richt zich voornamelijk op de materialen die geschikt zijn voor dit type metselwerk, de noodzaak van professionele uitvoering, en enkele aandachtspunten bij verzakkingen en scheurvorming. De informatie is afkomstig van diverse bronnen, waaronder leveranciers van betonblokken, bouwfora en adviesbureaus voor bouw en architectuur. De focus ligt op de technische aspecten en de mogelijke problemen die zich kunnen voordoen.

Toepassingen van Niet-Zichtbaar Metselwerk

Niet-zichtbaar metselwerk wordt voornamelijk toegepast in situaties waar de esthetiek van het metselwerk niet van belang is, maar wel de structurele eigenschappen. Een belangrijke toepassing is binnenmetselwerk. Betonblokken met speciale eigenschappen, zoals thermische of akoestische isolatie, of hoge brandwerendheid, worden vaak gebruikt voor dit doel. Deze blokken zijn zowel in holle als volle vorm verkrijgbaar. Het gebruik van Argex betonblokken, bestaande uit beton met geëxpandeerde kleikorrels, is specifiek genoemd als een goede optie voor binnenmetselwerk vanwege de isolerende eigenschappen. Deze blokken worden vaak afgewerkt met pleisterwerk, hoewel dit niet noodzakelijk is.

Materialen voor Niet-Zichtbaar Metselwerk

De keuze aan materialen voor niet-zichtbaar metselwerk is breed. Naast de eerder genoemde Argex betonblokken, zijn er diverse andere betonblokken beschikbaar. De samenstelling van het beton kan worden aangepast om specifieke eigenschappen te bereiken, zoals verbeterde isolatie of brandwerendheid. Betonstenen worden ook gebruikt, met name voor gevels, maar de informatie over de specifieke eigenschappen van deze stenen voor niet-zichtbaar metselwerk is beperkt.

Uitvoering en Vakmanschap

Het plaatsen van betonblokken, ook voor niet-zichtbaar metselwerk, vereist vakmanschap en ervaring. Het wordt sterk aangeraden om dit werk door een professional te laten uitvoeren om een foutloos en vlot resultaat te garanderen. Dit is cruciaal om structurele problemen te voorkomen.

Problemen met Verzakkink en Scheurvorming

Een belangrijk aandachtspunt bij metselwerk, zowel zichtbaar als niet-zichtbaar, is verzakking en scheurvorming. Een casus beschrijft een woning uit eind jaren 30 met een verzakking aan de binnenzijde van een kozijn, veroorzaakt door een verroeste stalen latei. De verzakking is aan de binnenzijde aanzienlijk (tot 2 cm), terwijl aan de buitenzijde de schade beperkter is. Dit roept de vraag op of het een cosmetisch probleem is of een risico voor de dragende constructie.

Diagnose van Scheuren

De activiteit van scheuren kan worden gemeten met een scheurmeter, bestaande uit perspex plaatjes met een raster en schaalverdeling. Ook kan het dichtzetten van scheuren met gips een indicatie geven van de activiteit; de snelheid waarmee het gips weer losscheurt geeft een beeld van de beweging. Het metselwerk kan ook worden onderzocht door het te bekloppen met een hamer. Een heldere klank duidt op homogeen metselwerk, terwijl een doffe klank wijst op scheuren of holten. Moderne onderzoekstechnieken, zoals reflectie van geluidsgolven, elektromagnetische golven, endoscopie en infraroodthermografie, kunnen ook worden gebruikt om scheuren en holten in beeld te brengen.

Herstelmethoden

Verschillende herstelmethoden worden genoemd, waaronder inboeten, injecteren, dilateren en het aanbrengen van extra verankeringen. Inboeten is een methode waarbij scheuren worden opgevuld met mortel.

Afwijkingen en Toleranties

In een discussie op een bouwforum wordt de vraag gesteld naar de toelaatbare afwijkingen per meter. Een afwijking van 5 mm per meter wordt genoemd, maar de bron benadrukt dat dit visueel waarneembaar moet zijn. Er wordt opgemerkt dat er normen bestaan voor deze afwijkingen, maar deze worden niet gespecificeerd. Het is belangrijk om te bepalen hoe de afwijking is gemeten (bijvoorbeeld met een waterpas) en of deze op andere horizontale delen van het metselwerk te zien is.

Extreme Situaties en Afbreken

In sommige gevallen is het noodzakelijk om het metselwerk af te breken en opnieuw te metselen. Dit wordt aangeraden als de afwijking te groot is of als de constructie instabiel is. Eén expert stelt zelfs dat "SLOPEN nog netjes uitgedrukt" is in bepaalde situaties. Het is echter belangrijk om eerst te proberen de situatie te herstellen en de aannemer de gelegenheid te geven om de bewering waar te maken dat het kan worden gecorrigeerd.

Gevelmetselwerk en Loslating

Een ander probleem dat wordt genoemd, is het loslaten van gevelmetselwerk van de achterliggende constructie, met name bij instabiele funderingen of onvoldoende draagvermogen. Dit kan leiden tot scheurvorming in het metselwerk en de stuclaag. Na het stabiliseren van de fundatie kan het herstel worden uitgevoerd door een ervaren gevelonderhoud aannemer.

Metselwerk en Voegwerk

Bij zichtbaar metselwerk is de kwaliteit van het voegwerk van groot belang. Het wordt afgeraden om lijmen te gebruiken, omdat dit het bevestigen van objecten aan de muur bemoeilijkt. Bij traditioneel metselen met gladde snelbouw kan cementsluier ontstaan. Een goede metser kan dit mogelijk in één beweging voorkomen, maar het kan ook nodig zijn om de voegen uit te krabben en later te voegen. Betonblokken zouden minder gevoelig zijn voor cementsluier.

Aanvullende Overwegingen

Een discussie op een bouwforum gaat over het metselen van een garage met zichtbaar metselwerk. De vraag is hoe de cementsluier te voorkomen en of betonblokken voordelen bieden ten opzichte van snelbouw.

Conclusie

Niet-zichtbaar metselwerk is een praktische oplossing voor constructies waar de esthetiek van het metselwerk niet belangrijk is. De keuze van het juiste materiaal, zoals betonblokken met isolerende eigenschappen of Argex beton, is afhankelijk van de specifieke toepassing. Professionele uitvoering is essentieel om een foutloos resultaat te garanderen. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan mogelijke problemen met verzakking en scheurvorming, en om tijdig passende herstelmaatregelen te nemen. Diagnose van scheuren kan met diverse methoden, en de keuze van de herstelmethode hangt af van de ernst van de schade. Bij extreme situaties kan het noodzakelijk zijn om het metselwerk af te breken en opnieuw te metselen.

Bronnen

zichtbaar