Veiligheid en Regelgeving bij Sloopwerkzaamheden en Bouwprojecten

Published by Redactie on september 3, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

De beschikbare documenten behandelen diverse aspecten van bouwveiligheid, sloopwerkzaamheden, brandveiligheid, en technische specificaties voor constructies. De focus ligt op het identificeren van risico's tijdens sloopwerkzaamheden, veiligheidsmaatregelen op bouwterreinen, eisen aan brandmeldinstallaties in specifieke gebouwen, en technische details rondom het bemalen van bouwputten en het gebruik van ondersabelingsmortel. De documenten geven ook inzicht in regelgeving rondom afvalverwerking en de berekening van belastingen voor constructiedelen. Dit artikel zal deze aspecten in detail bespreken, gericht op een publiek van huiseigenaren, doe-het-zelvers en professionals in de bouwsector.

Sloopveiligheid: Risico's en Maatregelen

Sloopwerkzaamheden brengen aanzienlijke risico's met zich mee. De documenten identificeren een breed scala aan potentiële gevaren, waaronder rondvliegend puin, opslag van materialen, trillingen, stofproductie, verzakkingen, vallend materiaal, het omvallen van kranen, en het afbreken van hijslasten. Specifieke methoden zoals afhijsen (knijpen) en trekken (uitoefenen van kracht in de lengterichting) vereisen extra voorzichtigheid vanwege het risico op kantelen van apparatuur en het stapelen van palen. Algemene sloopwerkzaamheden met de hand, al dan niet met behulp van werktuigen, kunnen leiden tot puin en gereedschap dat buiten het sloopterrein valt.

Het gebruik van materieel zoals bouwkranen en mobiele puinbrekers introduceert risico's gerelateerd aan aan- en afvoer, op- en afbouw, het afbreken van hijslasten, het omvallen van kranen en het overschrijden van de maximale wegbelasting. Het sloopobject zelf vormt een gevaar door omvallende bouwdelen en wegspattend puin. Daarnaast is er het risico van verontreinigd sloopmateriaal. Sloopterreinen moeten aandacht besteden aan afkalving, instorting van bouwputten, opslag van materialen en onvoldoende afgrenzing. Bouwputten en sleuven kunnen instorten of afkalven, en onjuiste bemaling kan de veiligheid in gevaar brengen.

De documenten vermelden dat veiligheidsaspecten reeds gedekt zijn door p-bladen van de arbeidsinspectie en Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV’s). Een checklist van bedreigde objecten, functies en maatregelen is beschikbaar voor de opsteller van het sloopveiligheidsplan. Belendingen moeten in overweging worden genomen bij het opstellen van dit plan.

Brandveiligheid in Bijeenkomstfuncties

De documenten specificeren eisen voor brandmeldinstallaties in bijeenkomstfuncties. Een bijeenkomstfunctie met een gebruiksoppervlakte groter dan 1000 m2 en meer dan één zaal moet voorzien zijn van een brandmeldinstallatie. Dit is gebaseerd op de overweging dat bij meerdere zalen er één niet in gebruik kan zijn, waar een beginnende brand kan ontstaan, en dat tijdige detectie cruciaal is voor de veiligheid van aanwezigen in de in gebruik zijnde zaal.

Voor bijeenkomstfuncties voor de opvang van kinderen jonger dan 4 jaar is een automatische brandmeldinstallatie noodzakelijk vanwege de verminderde zelfredzaamheid van kinderen. De documenten stellen een grenswaarde van 200 m2 aan het gebruiksoppervlak. Zelfs bij een gebruiksoppervlakte kleiner dan 200 m2 is een automatische brandmeldinstallatie vereist als de vloer van de bijeenkomstfunctie voor de opvang van kinderen jonger dan 4 jaar op een hoogte van meer dan 2,4 meter boven meetniveau is gelegen.

Bemalen van Bouwputten en Grondwaterstand

Artikel 4.7 van de verordening behandelt het bemalen van bouwputten, leidingsleuven en andere tijdelijke ontgravingen. Het onttrekken van water aan de bodem mag niet leiden tot een verlaging van de grondwaterstand in de omgeving, waardoor funderingen van naburige bouwwerken worden aangetast en de veiligheid van die bouwwerken in gevaar komt.

Veiligheid op het Bouwterrein: Algemene Eisen

Artikel 4.8 van de verordening stelt dat bouwwerkzaamheden op een veilige wijze moeten geschieden, met inachtneming van de nodige veiligheidsmaatregelen ten behoeve van de weg, naburige bouwwerken, open erven en terreinen, en hun gebruikers. Wanneer er niet wordt gewerkt (met uitzondering van rustpauzes), moeten tijdelijke elektrische installaties volledig worden uitgeschakeld om ongeautoriseerd gebruik te voorkomen.

Ondersabelingsmortel: Toepassingen en Aanbrengen

Ondersabelingsmortel, zoals de K70 van Bruil, is een krimparme mortel die wordt gebruikt voor het opvullen van kleine ruimtes tussen constructieonderdelen in de industrie, hoogbouw en utiliteitsbouw. Het wordt specifiek aanbevolen voor het ondersabelen (onderkouwen) van prefab betonelementen en staalconstructies. Voorbeelden van toepassingen bij staalconstructies zijn het opvullen van ruimtes onder kolommen, wanden, gevelelementen, houtskeletbouw (HSB), draagbalken, liggers en relingen. Ook kan het gebruikt worden voor het opvullen van staltonlateien.

Bij aanbouwen aan bestaande woningen wordt ondersabelingsmortel gebruikt om bovenliggende muren, daken of vloeren te ondersteunen met stalen balken, betonlateien of staltonlateien. Bij de bouw van loodsen of stallen met stalen constructies wordt de mortel gebruikt om de ruimte tussen de onderkant van schetsplaten en de fundering op te vullen, wat zorgt voor een stevige en stabiele constructie.

De documenten geven geen specifieke instructies over de aanbrenging van ondersabelingsmortel, maar benadrukken het belang van een stevige constructie en stabiliteit.

Afvalverwerking en Recycling van Kunststoffen

De documenten beschrijven verschillende bewerkingssystemen voor specifieke kunststofafvalstromen. Transporteurs van bouwmaterialen kunnen LDPE en LDPE-folie inleveren bij bouwbedrijven. De Stichting KNAPZAK neemt deze kunststoffen in voor recycling. Thermoplasten PVC, PE en PP (buismaterialen) kunnen worden aangeboden aan leden van de Vereniging van Kunststofleidingsystemen (FKS). Voor kunststof gevelelementen is er een recyclingsysteem van de Stichting Recycling VKG. B & R Recycling BV verwerkt kitkokers, verfverpakkingen en snoerband (PP-materialen). Het mee terugnemen van afval naar de werf wordt aangemoedigd.

Technische Specificaties voor Constructies

Artikel 7 van de verordening geeft aannames voor de berekening van de afmetingen van constructiedelen. Voor vloeren van vertrekken wordt een toevallige belasting van 200 kg/m2 aangenomen, voor zolders in woonhuizen 150 kg/m2, voor schoollokalen 300 kg/m2, en voor vergader- en danszalen 500 kg/m2. Voor opeengehoopte mensenmassa's, zoals op trappen in openbare gebouwen, wordt een belasting van 500 kg/m2 gehanteerd. De winddruk wordt berekend onder een hoek van 10 graden met het horizontale vlak, met een normale waarde van 70 kg/m2.

Het eigen gewicht per m2 varieert afhankelijk van de constructie: 80 kg/m2 voor vloer- en plafondconstructies in vertrekken, 30-50 kg/m2 voor dakbedekking van asbestcement, metaal, glas of mastiek, 125 kg/m2 voor dakconstructies met pannen en beschieting, 100 kg/m2 zonder beschieting, 75 kg/m2 voor dakconstructies met leien, en 120-180 kg/m2 voor dakconstructies met houtcement.

Bouwwerken die de Grond Niet Raken en Functiewijzigingen

Bouwwerken die de grond niet raken, zoals dakkapellen en extra verdiepingen, vereisen een vergunning. Inpandige verbouwingen, werkzaamheden aan funderingen en het maken van kelders vallen ook onder de vergunningsplicht. Bij functiewijzigingen kan bodemonderzoek noodzakelijk zijn.

Conclusie

De beschikbare documenten bieden een overzicht van belangrijke veiligheids- en regelgevingsaspecten binnen de bouwsector. Sloopwerkzaamheden vereisen een zorgvuldige risicoanalyse en implementatie van passende veiligheidsmaatregelen. Brandveiligheid in bijeenkomstfuncties is afhankelijk van de grootte en het gebruik van de ruimte, met specifieke eisen voor de opvang van jonge kinderen. Het bemalen van bouwputten moet zorgvuldig gebeuren om de stabiliteit van naburige bouwwerken te waarborgen. Het gebruik van ondersabelingsmortel draagt bij aan de stabiliteit van constructies. Afvalverwerking en recycling van kunststoffen zijn belangrijke aspecten van duurzaam bouwen. Ten slotte zijn er technische specificaties voor constructies en regelgeving rondom bouwwerken die de grond niet raken en functiewijzigingen.

## Bronnen

opleg