Dragende Muren en Vloerconstructies: Funderingen, Balken en Renovatie

Published by Redactie on september 3, 2025 | Category metselwerk

Introductie

Dit artikel behandelt de constructieve aspecten van dragende muren en vloerconstructies in gebouwen, gebaseerd op beschikbare regelgeving en best practices. De focus ligt op funderingen, muurdikte, materiaalkeuze, en de ondersteuning van vloeren door middel van balken, met speciale aandacht voor het verwijderen van dragende muren en de daarvoor benodigde constructieve maatregelen. De informatie is relevant voor zowel huiseigenaren die een renovatie overwegen, als voor professionals in de bouwsector. De beschikbare informatie is beperkt en richt zich voornamelijk op basisprincipes en enkele specifieke details.

Funderingen en Muurdikte

Onder alle buitenmuren en dragende muren dient een doorgaande stenen fundering te worden aangelegd, die reikt tot een voldoende vaste grondslag. De aanlegbreedte van deze fundering moet minimaal 0,25 meter bedragen. Het opgaande muurwerk dient, bij gebruik van beton of regelmatige steen, minimaal 10 centimeter dik te zijn. Bij gebruik van breuksteenmetselwerk is een dikte van 25 centimeter vereist. Deze specificaties zijn essentieel voor de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie.

Mortel en Houten Wanden

Voor metselwerken dient een mortel te worden gebruikt die bestaat uit 1 deel cement op 4 delen zand. Bij het gebruik van houten wanden moeten de stijlen, die het geraamte van het gebouw vormen, een minimum afmeting hebben van 5 bij 10 centimeter. Hoekstijlen dienen minimaal 10 bij 10 centimeter te zijn. De afstand tussen de stijlen mag niet meer dan 1 meter bedragen. Tussen de stijlen moeten voldoende regels en schoren worden aangebracht voor extra stabiliteit. Deze stijlen moeten aan de onderzijde worden verankerd in een voetplaat die bevestigd is aan de fundering, en aan de bovenzijde in een muurplaat, die minimaal 5 bij 10 centimeter moet zijn.

Vloerbalken en Overspanningen

De afmetingen van vloerbalken zijn afhankelijk van de overspanning. Bij een overspanning van 2 meter dienen de balken ongeveer 5 bij 15 centimeter te zijn. Bij een overspanning van 3 meter zijn afmetingen van 6 bij 16 centimeter aanbevolen. Voor een overspanning van 4 meter worden balkafmetingen van 8 bij 18 centimeter geadviseerd. Deze afmetingen zijn indicatief en dienen te worden aangepast op basis van de specifieke belasting en constructieve berekeningen.

Het Verwijderen van Dragende Muren en Stalen Balken

Het verwijderen van een dragende muur vereist het plaatsen van een stalen balk om de belasting op te vangen die voorheen door de muur werd gedragen. Dit proces is complex en vereist zorgvuldige planning en uitvoering. Het is essentieel om te bepalen of een muur dragend is voordat deze wordt verwijderd. Het slopen van een muur is een veelvoorkomende verbouwing, maar vereist de juiste stappen om problemen te voorkomen.

Constructieberekeningen en Omgevingsvergunningen

Voor het plaatsen van een stalen balk en het verwijderen van een dragende muur is een constructieberekening noodzakelijk. Deze berekening bepaalt het type stalen balk dat nodig is en de juiste oplegging op het metselwerk. Daarnaast is in de meeste gevallen een omgevingsvergunning vereist voor het verwijderen van een dragende muur. Het is belangrijk om de Vereniging van Eigenaren (VvE) te informeren over de geplande verbouwing, vooral wanneer het gaat om een appartement.

Stappenplan voor het Verwijderen van een Dragende Muur

Een gestructureerde aanpak is cruciaal bij het verwijderen van een dragende muur:

Check of de muur een draagmuur is: Bepaal of de muur een dragende functie heeft.
Vraag een omgevingsvergunning aan: Zorg voor de benodigde vergunningen.
Informeer de Vereniging van Eigenaren: Meld de verbouwing bij de VvE.
Laat een constructieberekening maken: Bepaal de juiste balkafmetingen en oplegging.
Kies de juiste aannemer: Selecteer een gekwalificeerde aannemer.
Plaats stempels: Ondersteun de vloer voordat de muur wordt verwijderd.
Sloop de muur: Verwijder de muur voorzichtig.
Plaats een stalen constructie: Installeer de stalen balk om de belasting op te vangen.

Renovatie van Vloeren en Daken

Bij renovaties van vloeren is het belangrijk om scheefstand van vloeren groter dan 4% te corrigeren. Doorgeroeste (delen van) onderslagen dienen te worden vervangen, inclusief de opleggingen en verankeringen. Houten vloerbalken van begane grondvloeren, en indien nodig de balkkoppen van verdiepingsvloeren in gevelmuren, moeten worden hersteld of vernieuwd bij doorzakking of lekkage.

Bij daken dienen gebreken aan spanten, muurplaten en gordingen te worden opgeheven door herstel of vervanging. Verrot of aangetast dakbeschot, panlatten en tengels moeten worden vervangen. Scheefliggende dakpannen dienen te worden herlegd en kapotte of geschilferde pannen vervangen. Pannendakbedekking ouder dan 50 jaar dient, tenzij in goede staat, geheel te worden vervangen.

Warmte-isolatie en Dakbedekking

Bij renovaties van daken is het belangrijk om te voldoen aan de minimale eisen voor warmte-isolatie (Rc waarde minimaal 2,5 m2 K/W). Bij het handhaven van dakbeschot kan isolatie aan de buitenzijde worden aangebracht, indien dit niet mogelijk is aan de binnenzijde met een dampremmende laag. Bij dakkapellen dient isolatie aan de buitenzijde te worden aangebracht, of indien dit niet mogelijk is, aan de binnenzijde met een dampremmende laag.

Gevels en Houtwerk

Bij gevelrenovaties dient de warmte-isolatie te voldoen aan een Rc waarde van minimaal 2,5 m2 K/W. Alle houtvlakken in aanraking met beton of metselwerk dienen tweemaal te worden gemenied of gegrond. In het zicht blijvende houtvlakken dienen driemaal te worden behandeld met een dekkende beits of, in overeenstemming met de bestaande situatie, tweemaal te worden gegrond en aflakt.

Onderhoud en Vervanging

Zinken bekleding ouder dan 15 jaar en mastiekbekleding ouder dan 10 jaar dienen te worden vervangen, tenzij in goede staat. Losliggende vorsten en gevelpannen dienen te worden herlegd en indien nodig vernieuwd. Kapotte en geschilferde vorsten dienen te worden vervangen. Verrotte of aangetaste windveren en dekspanen dienen te worden verwijderd en indien mogelijk vervangen door gevelpannen, anders hersteld of vervangen.

Rookgasafvoer en Ventilatie

Nog in functie zijnde rookgasafvoerkanalen dienen rookdicht te worden hersteld. Niet-functionerende schoorstenen die in slechte staat verkeren, dienen eventueel te worden gesloopt en het dak te worden aangeheeld. Gebreken aan metsel- en voegwerk dienen te worden hersteld. Loodwerk dient zo nodig te worden hersteld of vernieuwd. Schoorsteenpotten dienen zonodig te worden vervangen.

Conclusie

De renovatie en constructie van gebouwen vereisen een zorgvuldige aanpak en aandacht voor detail. Het is essentieel om de juiste materialen te gebruiken, de juiste constructieve maatregelen te nemen, en te voldoen aan de geldende regelgeving. Het verwijderen van dragende muren is een complex proces dat een constructieberekening en een omgevingsvergunning vereist. Regelmatig onderhoud en tijdige vervanging van beschadigde onderdelen zijn cruciaal voor de duurzaamheid en veiligheid van een gebouw. De beschikbare informatie is beperkt, maar geeft een basisoverzicht van de belangrijkste aandachtspunten.