Sandwichpanelen bij Metselwerk: Constructie, Eisen en Toepassing

Published by Redactie on september 3, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Dit artikel behandelt de constructie en toepassing van sandwichpanelen in combinatie met metselwerk, gebaseerd op beschikbare kwaliteitsrichtlijnen en adviezen. Sandwichpanelen worden veelvuldig gebruikt als gevelbekleding en scheidingsconstructies. De focus ligt op materiaaleisen, constructiedetails, verlijmingstechnieken, en aandachtspunten bij transport, opslag en montage. De informatie is relevant voor zowel professionals in de bouw als voor particulieren die een renovatie overwegen. De beschikbare informatie is beperkt en richt zich voornamelijk op technische specificaties en kwaliteitseisen, met een enkele praktische vraag vanuit een klusforum.

Sandwichconstructies: Materialen en Eisen

Sandwichconstructies bestaan uit een kernmateriaal, vaak isolerend, ingeklemd tussen twee buitenlagen. Deze constructies moeten voldoen aan strenge eisen op het gebied van thermische isolatie, geluidsisolatie, wind- en waterdichtheid, en brandveiligheid. Esthetische waarden spelen eveneens een belangrijke rol. De buitenlagen kunnen bestaan uit aluminium, staal, kunststof, glas, composiet of HPL (High Pressure Laminate).

Voor staal in sandwichconstructies gelden specifieke eisen: het moet Sendzimir verzinkt plaatstaal zijn, kwaliteit DX51D+Z275 M-A-C, conform EN 10327, of thermisch bedekt constructiestaal S320GD en 5350GD HDG volgens EN 10326. Geëmailleerd gehard glas moet voldoen aan NEN-EN 12150-2. Isolatiematerialen moeten voldoen aan de nationale of Europese normen die op het specifieke materiaal van toepassing zijn.

Constructiedetails en Montage

Een belangrijk aspect van sandwichconstructies is de verlijming. Een sandwichconstructie dient volvlak verlijmd te worden. Dit kan met een koude verlijming, gebruikmakend van een hydraulisch instelbare vlakpers, of met een hotmelt-lijmsysteem met een reactieve PU-lijm en een kalanderpers met een minimale druk van 6 bar. De kwaliteit van de verlijming kan worden getoetst met een pelproef, waarbij de breuklijn in het kernmateriaal (de isolatie) moet zitten en niet aan de lijmzijde. Een minimale verlijming van 90% is vereist.

Bij het monteren van sandwichpanelen is het belangrijk om aandacht te besteden aan de hoeken. Om corrosie te voorkomen, wordt aanbevolen de hoeken te lassen. Dit verbetert ook het esthetische aspect, maar kan wel zichtbare lasnaden opleveren. Bij toepassing van zachte isolatie, zoals minerale wol of steenwol, is het verplicht om de binnenzijde van het paneel volledig dampdicht te maken om vochtproblemen te voorkomen.

Aandachtspunten bij Toepassing op Metselwerk

Een vraag vanuit een klusforum betreft het bekleden van een halfsteensmuur met PIR sandwichpanelen. De voorgestelde constructie is sandwichpaneel – regelwerk (hout) – halfsteensmuur – regelwerk (hout) – dampfolie (gesloten) – gipsplaat. Hoewel dit technisch mogelijk lijkt, wordt opgemerkt dat er weinig isolatie aanwezig is, afgezien van de dunne luchtlaag tussen de muur en de gipsplaat. Een alternatieve methode die wordt gesuggereerd, is het direct bevestigen van de sandwichpanelen aan de muur.

Voor opliggende dubbele beplating in uitwendige scheidingsconstructies, zoals deuren en borstweringen, mogen geen inwaterende naden voorkomen. De ruimte tussen de beplating moet gevuld zijn met isolerend materiaal en de onderdorpels moeten voorzien zijn van beluchtingsgaten. De beplating moet walshuidvrij zijn en inwendig voorzien van een beschermende laag. Platen met circa 2 micrometer zink zijn niet toegestaan.

Transport, Opslag en Verwerking

Bij transport, opslag en verwerking van sandwichconstructies is voorzichtigheid geboden. De constructies en hun verpakking moeten zo worden opgeslagen dat ze niet worden blootgesteld aan overmatige belastingen of vervormingen. Sandwichconstructies mogen niet over elkaar worden geschoven en mogen niet "na gesleept" worden bij het afstapelen om beschadiging en krasvorming te voorkomen.

Kieren en Vlakheid

Kieren in sandwichconstructies mogen, exclusief profieltoleranties, niet groter zijn dan 2 mm. Grotere kieren moeten worden afgedicht met een geschikt dichtingsmiddel. Het is technisch lastig om perfect vlakke plaatwerk te vervaardigen, en er bestaat geen praktische rekenmethode om de vereiste dikte van de beplating te bepalen. Afwijkingen in hoekverdraaiingen en lekdorpels zijn toegestaan, zolang de toepasbaarheid niet in het gedrang komt.

Algemene Eisen en Controle

Voor een goed eindresultaat zijn verschillende factoren van belang, waaronder de constructiemethode, legering en hardheid van het materiaal, soort oppervlaktebehandeling, afmetingen, glansgraad en de relevante ervaring van de gevelbouwer. De ervaring van de gevelbouwer kan worden aangetoond aan de hand van eerdere projecten.

Naast de materiaalkwaliteit moet ook de duurzaamheid van de bevestiging van het paneel worden gecontroleerd, evenals de oplegging en vermoeiing bij maximale doorbuiging. Spouwcompartimentering, zowel horizontaal als verticaal, speelt een belangrijke rol in het ontwerp van plaatconstructies.

Tapen van Sandwichconstructies

In bepaalde situaties moeten sandwichconstructies aan een of meerdere zijden van tape worden voorzien. Dit is het geval bij doorschijnende glassoorten of glassoorten die niet verlijmd mogen worden, waarbij de tape de hechting tijdens transport verzorgt en de windbelasting opvangt. Ook bij risico op vochtinfiltratie is het aan te raden de constructie af te tapen, aan de boven- en/of zijkanten.

Glasdaken en Europese Normen

Er is geen specifieke Europese norm voor glasdaken, zoals die er wel is voor vliesgevels (NEN-EN 13830) en deuren en ramen (NEN-EN 14351-1). Glasdaken met een stalen of aluminium draagconstructie vallen echter wel onder constructieve elementen die voornamelijk door statische lasten belast worden. Bij het ontwerpen van glasdaken moeten de belastingen (wind, sneeuw, eigen gewicht, bijzondere belastingen) en de constructieve veiligheid zorgvuldig worden overwogen.

Conclusie

De toepassing van sandwichpanelen in combinatie met metselwerk vereist een zorgvuldige afweging van materiaaleisen, constructiedetails en montagevoorschriften. Een correcte verlijming, aandacht voor hoeken en dampdichtheid, en een veilige transport en opslag zijn essentieel voor een duurzaam en kwalitatief resultaat. De beschikbare informatie benadrukt het belang van het volgen van nationale en Europese normen en het inzetten van ervaren professionals. De vraag vanuit het klusforum wijst op de behoefte aan een goede isolatie in combinatie met sandwichpanelen.