Schoon Metselwerk met Blokken: Technieken, Materialen en Toepassingen

Published by Redactie on september 3, 2025 | Category metselwerk

Introductie

Schoon metselwerk is een veelgebruikte techniek in de Nederlandse bouw, waarbij esthetiek en duurzaamheid centraal staan. Dit artikel behandelt de aspecten van schoon metselwerk met gebruik van blokken, inclusief verschillende soorten metselwerk, benodigde gereedschappen, verwerkingsinstructies en aandachtspunten voor een kwalitatief resultaat. De informatie is gebaseerd op beschikbare technische richtlijnen en adviezen van leveranciers en professionals in de bouwsector.

Wat is Schoon Metselwerk?

Schoon metselwerk, ook wel gevelmetselwerk genoemd, is metselwerk dat in het zicht is en wordt gekenmerkt door een zorgvuldige afwerking met hoogwaardige materialen. In tegenstelling tot vuilmetselwerk, dat verborgen blijft en minder aandacht krijgt voor detail, vereist schoon metselwerk precisie en een strakke, effen afwerking. Het resultaat is een glad oppervlak met gelijkmatige voegen, wat een symmetrische en esthetisch aantrekkelijke uitstraling creëert. Dit type metselwerk wordt vaak toegepast op gevels en binnenmuren waar het een prominente rol speelt in het uiteindelijke ontwerp.

Verschillende Soorten Metselwerk

Er bestaan verschillende soorten metselwerk, elk met zijn eigen kenmerken en toepassingen. Naast schoonmetselwerk en vuilmetselwerk, zijn er variaties in de voegtechniek die de uitstraling van het metselwerk beïnvloeden.

Verdiepte voeg: Deze voeg geeft meer schaduw en diepte aan het metselwerk, wat resulteert in een robuustere uitstraling.
Snijvoeg: Een snijvoeg is strak en heeft scherpe lijnen, waardoor het goed past bij moderne architectuur.

De keuze van de voegtechniek is afhankelijk van de gewenste stijl en de architectonische context.

Materialen voor Schoon Metselwerk met Blokken

Voor schoon metselwerk kunnen verschillende soorten blokken worden gebruikt. BIA Schoonwerk Grindbetonblokken zijn geschikt voor zowel binnen- als buitenmuren en hebben een druksterkte van 20 N/mm². Deze blokken zijn verkrijgbaar in vijftien standaard kleuren en in gladde (GG) en gestructureerde (GS) uitvoeringen. De Steenmeesters van MBI produceren eveneens metselblokken voor de utiliteits- en woningbouw, met een breed assortiment in textuur, formaat en kleur.

Bij het gebruik van metselblokken is het belangrijk om rekening te houden met de overlap (het verband). Een metselblok van 100/240 mm moet een overlap hebben van minimaal 96 mm (0,4 x 240 mm).

Mortel en Verwerkingsinstructies

De kwaliteit van de mortel is cruciaal voor een duurzaam en sterk metselwerk. Calduran Metselfix® is een soepel verwerkbare mortel die voldoet aan NEN-EN 998-2 (metselmortels) en een KOMO-certificaat heeft volgens BRL1905. Deze mortel heeft een sterkte van 10 N/mm² (kwaliteit M10) en heeft als voordeel dat voorbevochtigen van de stenen niet nodig is.

Indien geen Calduran Metselfix® wordt gebruikt, is het noodzakelijk om de stenen en blokken te bevochtigen tot een vochtgehalte van 5 tot 8 massaprocenten, vooral bij droog weer en verpakte materialen. De kruisproef kan worden gebruikt om te controleren of de producten voldoende vochtig zijn.

Bij het metselen van blokken voor vuil werk worden de blokken koud tegen elkaar geplaatst. Voor het metselen met mortel worden de verticale voegen volledig gevuld. Metselwerk wordt uitgevoerd met voegen van 10 tot 12 mm. Stenen kunnen op lengte worden gehakt met een troffel of metselaarssabel.

Gereedschap voor Metselaars

Voor het realiseren van kwalitatief schoon metselwerk is het gebruik van de juiste gereedschappen essentieel. Essentiële gereedschappen zijn onder andere:

Trofffel
Voegspijker
Voegrubber
Metseldraad
Waterpas

Het is belangrijk om dit gereedschap goed te onderhouden voor een optimaal resultaat.

Stappenplan voor het Maken van Schoon Metselwerk

Een goed stappenplan is cruciaal voor een mooi en duurzaam resultaat bij het realiseren van schoon metselwerk.

Voorbereiden van de ondergrond: Zorg ervoor dat de ondergrond schoon, vlak en voldoende uitgehard is. Verwijder losse delen en zorg voor een goede hechting.
Mortel mixen en toepassen: Meng de mortel volgens de instructies van de fabrikant en breng deze gelijkmatig aan.
Metselen: Plaats de blokken zorgvuldig en controleer regelmatig of de muur loodrecht staat met behulp van metselprofielen en een waterpas.
Uitkrabben: Verwijder overtollige mortel met een voegspijker, waarbij de randen van de baksteen worden schoongemaakt voor een betere hechting van de voegmortel.
Voegen: Breng de voegmortel aan met een voegspijker en zorg voor een nette afwerking. Voorkom voegwerk bij vorst of hoge temperaturen, en bij regen of direct zonlicht.

Aandachtspunten bij het Metselen

Vochtigheid is een belangrijke factor bij het metselen. De stenen moeten een vochtgehalte hebben dat ze niet te veel water aan de mortel onttrekken, zodat het verhardingsproces kan plaatsvinden.

Metselprofielen worden gebruikt om een muur loodrecht op te metselen. De metselaar tekent de laagverdeling af op deze profielen met behulp van een lagenlat, waardoor een waterpas begin wordt gemaakt.

Bij traditioneel schoon metselwerk wordt voegmortel een paar dagen na het optrekken van het metselwerk aangebracht, bij optimale omstandigheden. Een ervaren voeger heeft de juiste kennis en gereedschap om het voegwerk netjes en regelmatig aan te brengen.

Rondingen in Metselwerk

Metselwerk kan ook worden gebruikt om wanden met een sterke ronding te maken. Dit vereist echter wel de nodige expertise en precisie.

Conclusie

Schoon metselwerk met blokken is een duurzame en esthetisch aantrekkelijke bouwmethode. Door de juiste materialen te selecteren, de juiste gereedschappen te gebruiken en de verwerkingsinstructies nauwkeurig te volgen, kan een kwalitatief hoogwaardig resultaat worden bereikt. Aandacht voor vochtigheid, loodrechte opstelling en een zorgvuldige afwerking zijn essentieel voor een duurzaam en mooi metselwerk.

Bronnen

schoon
blok