Antieke Schouwen en Haarden: Inbouw, Materialen en Rookkanaalconstructie

Inleiding

Dit artikel behandelt de inbouw van antieke schouwen en haarden, de materialen die hierbij gebruikt worden, en de constructie van rookkanalen. De informatie is gebaseerd op de beschrijvingen van diverse schouwtypes, materialen, en de noodzaak van professioneel metselwerk voor rookkanalen. De focus ligt op de integratie van antieke elementen in moderne woningen, de materiaalkeuze, en de veiligheidsaspecten van een correct aangelegde schoorsteen. De beschikbare informatie richt zich voornamelijk op de esthetische en constructieve aspecten van het plaatsen van een schouw en het realiseren van een functioneel rookkanaal.

De Inbouw van Antieke Schouwen

De inbouw van een antieke schouw is een proces dat zorgvuldige planning en uitvoering vereist. Zoals beschreven, kan een rijk gedecoreerde Parijse Louis XV-schouw van Carrara marmer met een stookplaats van crèmekleurige vuurvaste stenen worden ingebouwd, waarbij de chamotte-stenen vrijwel zonder voeg zijn gemetseld om de schouw zelf de aandacht te geven. De afwerking met messing stookaccessoires en een wit marmeren grondplaat draagt bij aan een compleet geheel.

Ook Franse Louis XIV-schouwen (circa 1700) kunnen in een moderne context worden geplaatst, zelfs op een gietvloer die doorloopt in de haard. Achter het vuur bevinden zich dan vaak grote terracotta stenen met een gietijzeren plaat. Een Hollandse Renaissance-schouw uit 1625, geplaatst in Utrecht, werd gecombineerd met gestukadoorde achterwanden in lichtgrijze specie en oude terracotta plavuizen, wat een rustig en neutraal beeld creëert. Een 18e-eeuwse Hollandse Louis XVI-schouw, met een breedte van 2 meter en gebeeldhouwde bloemen en druiventrossen, werd geplaatst in een zaal op een landgoed, afgewerkt met ijzeren platen en een gietijzeren vloerplaat voor optimale warmteafgifte.

Het gehele proces, van eerste overpeinzingen tot het aansteken van de haard, wordt begeleid door specialisten. Dit omvat de keuze van de schouw, het beoordelen van de geschiktheid van de ruimte, en het opstellen van een schriftelijke offerte. Een vrijblijvend huisbezoek is essentieel om de stijl, inrichting, en de kwaliteit van het bestaande rookkanaal te beoordelen.

Materialen voor Schouwen en Haarden

De materialen die gebruikt worden voor schouwen en haarden variëren sterk, afhankelijk van de stijl en periode. Carrara marmer, kalksteen uit de regio Dijon, en gietijzer zijn veelvoorkomende materialen. De binnenkant van de schouw kan worden afgewerkt met ijzeren platen om de warmteafgifte te verhogen. Gietijzeren haardplaten worden gebruikt ter bescherming van de achterwand.

Vuurvaste stenen, zoals chamotte-stenen, zijn essentieel voor de stookplaats. Deze stenen worden bij voorkeur zonder voeg gemetseld om de aandacht op de schouw zelf te vestigen. Terracotta stenen worden ook gebruikt achter het vuur. Voor de afwerking van de omgeving van de schouw kunnen terracotta plavuizen en gestukadoorde wanden in lichtgrijze specie worden gebruikt.

De vloerplaat kan van gietijzer zijn, eventueel met een geprofileerde rand van marmer, zoals Bleu Turquain of Bardiglio. Accessoires zoals haardplaten en bokken of korven completeren het geheel.

Constructie van Rookkanalen en Schoorstenen

Het metselen van een schoorsteen en het creëren van een rookkanaal is een precisiewerk dat professioneel moet worden uitgevoerd. De binnenkant van een gemetselde schoorsteen moet geschikt gemaakt worden om rook en hitte af te voeren, waarbij rekening gehouden moet worden met de enorme hitte die een open haard produceert.

Een schoorsteen metselen duurt in principe ongeveer een dag, maar vereist een vakman die degelijk en betrouwbaar metselwerk aflevert. Het is belangrijk om te informeren bij een goed vakman om een succesvolle afronding van het project te garanderen.

Bij het bepalen van het materiaal voor de schoorsteen wordt gekeken naar de materialen die al in de woning gebruikt zijn. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met het gebruik van de schoorsteen: betreft het een open haard of een ander type verwarming? Hoeveel rook moet er worden afgevoerd? Vanwege de veiligheid is het plaatsen van een schoorsteen een werk dat met zorg moet gebeuren.

Rookvangkappen en Isolatie

Rookvangkappen dienen koud op het onderliggende metselwerk of een prefab openhaard geplaatst te worden. Een glasvezel isolatiekoord wordt gebruikt tussen de kap en de haard. De openhaard (gas en hout) moet tot voorbij het verloopstuk (van vierkant naar rond) worden afgestort met vermiculite. Het ondersteuningsijzer dient ter ondersteuning van de gemetselde boezem.

Vuurvaste isolatiedekens van keramische glasvezel worden gebruikt om open en gesloten inbouwgashaarden, inbouwhaarden en inzethaarden te isoleren. Ook een enkelwandig of flexibel roestvrijstalen rookkanaal kan hiermee geïsoleerd worden, met behulp van aluminium trekbanden. Deze isolatiedekens zijn bestand tot maximaal 1200 graden Celsius en zijn verkrijgbaar in afmetingen van 60cm hoog x 3cm dik, verpakt per 7 meter.

Vermiculite isolatiekorrels worden gebruikt voor het isoleren van de stookmantel en de rookvangkap. Deze korrels kunnen worden vermengd met pure cement in een verhouding van 10 op 1 en vervolgens met water bevochtigd, waardoor ze na enige tijd aan elkaar koeken en flexibel blijven.

Isolatieplaten worden eveneens gebruikt voor isolatie.

Leveringsvoorwaarden en Betaling

Alle leveringen en plaatsingen van antieke schouwen vinden plaats na volledige betaling van de schouw. De betaling van de montage geschiedt volgens nader te bespreken condities. Leveringen in het buitenland worden volledig verzorgd, inclusief verpakking, transport en aflevering in Europa of daarbuiten, na vooruitbetaling van de betreffende kosten. De leveringsvoorwaarden zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Haarlem onder nummer 340.54480.

Conclusie

De inbouw van een antieke schouw vereist een combinatie van esthetisch inzicht, materiaalkennis en vakmanschap. De keuze van materialen, zoals marmer, kalksteen, gietijzer en vuurvaste stenen, is cruciaal voor het creëren van een authentieke en functionele haard. De constructie van een veilig en efficiënt rookkanaal is essentieel en moet door een professionele metselaar worden uitgevoerd. De isolatie van de haard en het rookkanaal met materialen zoals vermiculite en keramische glasvezel is belangrijk voor de warmte-efficiëntie en veiligheid. Een zorgvuldige planning, inclusief een vrijblijvend huisbezoek en een schriftelijke offerte, is onmisbaar voor een succesvol project.

Bronnen

1. Schermerhorn
2. Bouw-Plaza
3. Haard-Kachel