Bouwtechnische Controle, Bouwwerken en Afstanden in de Bouw

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

De beschikbare documenten behandelen diverse aspecten van bouwtechnische controles, de definitie van bouwwerken en de regels omtrent afstanden in de bouw. De informatie is fragmentarisch en behandelt specifieke gevallen, waardoor een volledig overzicht ontbreekt. Dit artikel zal de beschikbare informatie samenvatten en structureren, met de nadruk op de punten die relevant zijn voor eigenaren, doe-het-zelvers en professionals in de bouwsector.

Bouwtechnische Controles Tijdens Constructie

De documenten benadrukken het belang van tijdige bouwtechnische controles. Met name het controleren van leidingdoorvoeren en aansluitpunten is effectief wanneer dit in een vroeg stadium van de bouw gebeurt. Later in het proces zijn correcties vaak complex en vereisen extra graafwerkzaamheden (Bron 1). Ook de controle van thermische isolatie, essentieel voor energieprestaties, moet plaatsvinden voordat de isolatie wordt bedekt door andere constructie-elementen, zoals metselwerk of afwerking (Bron 1).

In februari 2007 heeft SenterNovem een informatiemap met een checklist en rekenlineaal samengesteld om gemeentelijke bouwtoezichthouders te ondersteunen bij controles op energieprestatienormering. Deze informatie is mogelijk nog beschikbaar via www.senternovem.nl/epn/handhaving of via de Helpdesk Gemeenten van SenterNovem (030 239 35 33) (Bron 1).

Om de voortgang van de bouw niet onnodig te vertragen, is een termijn van twee dagen gesteld waarbinnen het bouwtoezicht de noodzakelijke controles kan uitvoeren (Bron 1).

Definitie van een Bouwwerk

De documenten geven een aantal voorbeelden van constructies die als ‘bouwwerk’ worden beschouwd. Deze definitie is cruciaal, omdat deze bepaalt of een vergunning vereist is. Een paardencontainer die met de grond is verbonden, wordt gezien als een bouwwerk vanwege het plaatsgebonden karakter, ondanks de theoretische verplaatsbaarheid (Bron 2). Een metalen constructie op wieltjes, gebruikt als opslag, wordt eveneens als een bouwwerk beschouwd (Bron 2).

Ook een verrijdbare overkapping met wanden, zelfs als deze op wielen staat en verplaatst kan worden, kwalificeert als een bouwwerk vanwege de omvang, constructie en plaatsgebondenheid (Bron 2). Een woonwagen met een permanent karakter en een dubbele stacaravan vallen ook onder deze definitie (Bron 2). Zelfs een demontabel tuinhuisje wordt als een bouwwerk beschouwd als het naar aard en gebruik plaatsgebonden is, ongeacht de aanwezigheid van een fundering (Bron 2).

Verder worden onder andere reclame-installaties, jollenvlonders en demontabele terrasoverkappingen, afhankelijk van hun constructie, omvang en plaatsgebonden karakter, als bouwwerk aangemerkt (Bron 2).

Afstanden en Hoogtes van Bouwwerken

De documenten bevatten regels met betrekking tot afstanden tussen bouwwerken en de achtergevelrooilijn. Binnen de bebouwde kom moet de afstand tot de tegenoverliggende achtergevelrooilijn minimaal éénmaal de afstand zijn, terwijl buiten de bebouwde kom deze afstand 0,75 maal de afstand bedraagt (Bron 2). De afstand wordt gemeten haaks op de achtergevelrooilijn (Bron 2).

Indien de achtergevelrooilijnen niet evenwijdig lopen, wordt de gemiddelde afstand berekend. Als er geen tegenoverliggende achtergevelrooilijn is, wordt gemeten tot de dichtstbijzijnde voorgevelrooilijn (Bron 2).

Er is een uitzondering op deze regel: de maximale hoogte van een bouwwerk in het vlak van de achtergevelrooilijn mag niet hoger zijn dan de maximale hoogte van een aangrenzende achtergevelrooilijn (Bron 2).

Als het terrein achter de achtergevelrooilijn lager ligt dan straatpeil, moet de hoogte worden verminderd met het verschil tussen het straatpeil en het terreinpeil (Bron 2).

Aanpassingen aan Bestaande Gebouwen en Esthetiek

Bij renovaties en aanpassingen aan bestaande gebouwen is het belangrijk om rekening te houden met de bestaande architectuur. De documenten suggereren dat het integreren van de laatste mode in een bestaand pand op korte termijn aantrekkelijk kan zijn, maar dat dit na verloop van tijd gedateerd kan overkomen en de waarde van het pand kan verminderen (Bron 3).

Een klassieke stijl, gecombineerd met een modern ontwerp, kan een duurzamere oplossing zijn (Bron 3).

Veranderingen aan Bestaande Bouwwerken

Een verandering aan een bestaand bouwwerk kan soms als van ondergeschikte betekenis worden beschouwd, waardoor een vergunning niet vereist is. Echter, de omvang van de verandering speelt hierbij een rol. Een reclame-installatie van aanzienlijke omvang wordt bijvoorbeeld niet als van ondergeschikte betekenis beschouwd (Bron 2).

Specifieke Technische Details: Leidingen en Riolering

De documenten bevatten specifieke eisen voor leidingen en riolering. Tussen de gevel van een gebouw en de aansluiting op het openbaar riool mogen geen beerputten of rottingputten voorkomen (Bron 2). Leidingen van de buitenriolering moeten een vloeiend beloop hebben, voldoende water- en luchtdicht zijn en een voldoende binnenwerkse middellijn hebben. Voldoening aan NEN 3215, uitgave 1997, wordt geacht te voldoen aan deze eisen (Bron 2).

Voor de afvoer van afvalwater, faecaliën en hemelwater moet de leiding ter plaatse waar deze de grens van de weg kruist, een binnenwerkse middellijn van ten minste 125 mm hebben (Bron 2). Het materiaal, de sterkte en de vorm van de buizen en hulpstukken moeten doeltreffend zijn, en voldoening aan de NEN-normen in bijlage 7 wordt geacht te voldoen aan deze eis (Bron 2).

Kozijnplaatsing in Massief Metselwerk

Een specifieke techniek voor het plaatsen van een kozijn in een bestaande massieve muur wordt beschreven. De muur wordt verticaal ingeslepen, het metselwerk verwijderd en het nieuwe kozijn wordt over de zaagsnede heen geplaatst, waardoor de zaagsnede verborgen blijft (Bron 3).

Conclusie

De beschikbare documenten bieden een fragmentarisch beeld van bouwtechnische controles, de definitie van bouwwerken, afstandsregels en specifieke technische details. Het is duidelijk dat tijdige controles essentieel zijn, en dat de definitie van een ‘bouwwerk’ cruciaal is voor de vergunningsplicht. De regels omtrent afstanden en hoogtes zijn complex en vereisen nauwkeurige metingen. Bij renovaties is het belangrijk om rekening te houden met de bestaande architectuur en een duurzame stijl te kiezen. Specifieke eisen gelden voor leidingen en riolering.

De informatie is echter beperkt en onvolledig. Een volledig begrip van de bouwregelgeving vereist raadpleging van de relevante wet- en regelgeving en eventueel advies van een bouwprofessional.