Eurocode 6: Constructieve Veiligheid en Berekening van Metselwerk

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Introductie

De Eurocode is een Europese norm die de constructieve veiligheid in de bouw waarborgt. Deze reeks standaarden is essentieel voor het ontwerpen en berekenen van bouwconstructies, met als doel de veiligheid, stabiliteit en duurzaamheid te garanderen. Specifiek voor metselwerk is Eurocode 6 (NEN-EN 1996) van toepassing. Deze code biedt constructieve eisen en rekenregels voor ongewapend, gewapend en voorgespannen metselwerk. Dit artikel beschrijft de belangrijkste aspecten van Eurocode 6, de implementatie in Nederland, en de relevantie voor zowel professionals als particulieren in de bouwsector. De informatie is gebaseerd op de beschikbare documentatie en richt zich op de basisprincipes en de structuur van de norm.

Wat is de Eurocode?

De Eurocode is een set van tien Europese normen voor het ontwerpen van bouwconstructies, waaronder constructies van beton, staal, hout, metselwerk en funderingen (EN 1990 t/m EN 1999). Het doel is om een uniforme manier van constructief ontwerpen en berekenen binnen Europa te waarborgen. De normen houden rekening met diverse factoren, zoals materiaalsterkte, belastingen, milieuomstandigheden en gebruiksveiligheid. De implementatie van de Eurocode is essentieel om de veiligheid en kwaliteit van bouwconstructies te waarborgen. Een constructie die volgens deze normen is berekend en ontworpen, voldoet aan de hoogste veiligheidseisen, is uniform in heel Europa en draagt bij aan duurzaamheid.

De Structuur van Eurocode 6

Eurocode 6, specifiek gericht op metselwerk, bestaat uit meerdere normdelen, ook wel de ‘Eurocode 6 Metselwerkserie’ genoemd. Deze delen behandelen verschillende aspecten van metselwerkconstructies:

NEN-EN 1996-1-1: Algemene regels voor gewapend en ongewapend metselwerk.
NEN-EN 1996-1-2: Beoordeling van het draagvermogen bij brand.
NEN-EN 1996-2: Ontwerp en berekening, materiaalkeuze en uitvoering van metselwerk.
NEN-EN 1996-3: Eenvoudige rekenregels bij ongewapend metselwerk.

Deze onderverdeling zorgt voor een gedetailleerde en specifieke aanpak van de verschillende aspecten van metselwerkconstructies.

Implementatie in Nederland

In Nederland werd de Eurocode geïmplementeerd met de inwerkingtreding van het Bouwbesluit 2012. Voorheen werd de oude NEN norm voor gemetselde constructies, NEN 6790 - TGB Steenconstructies, vrijwillig vervangen door Eurocode 6. Door de wijziging van het Bouwbesluit werd Eurocode 6 publiekrechtelijk van toepassing.

De Eurocodes zijn in Nederland alleen geldig met nationale bijlagen. Deze bijlagen bevatten land-specifieke keuzes, zoals veiligheidsfactoren en klimaatinvloeden, die afwijken van de algemene Europese normen. NEN faciliteert de ontwikkeling van deze nationale bijlagen. Om de Eurocodes toegankelijker te maken, worden de Engelstalige Europese normen vertaald naar het Nederlands.

Belang van Eurocode 6

Het voorschrift van Eurocode 6 is uniform en geldt op hoofdlijnen in alle Europese lidstaten. Dit is van groot belang voor de standaardisatie en de kwaliteit van de bouw in Europa. Eurocode 6 wijkt op onderdelen af van de oude TGB-constructienormen en is bovendien uitgebreider. Nieuw zijn bijvoorbeeld de rekenregels voor gewapend metselwerk, de normen voor het beoordelen van steenconstructies bij brand en voor uitvoering en specificatie.

Voor de Nederlandse situatie werd reeds eerder een bijlage (NPR) opgesteld, zodat de specifieke Nederlandse wijze van vervaardigen/construeren van metselwerk en het in Nederland gehanteerde veiligheidsniveau beter aansluit bij de nieuwe Europese normen.

Materiaalkeuze en Uitvoering (EN 1996-2)

EN 1996-2 geeft basisregels voor de materiaalkeuze en de uitvoering van metselwerk om te voldoen aan de ontwerpuitgangspunten van de andere delen van Eurocode 6. Het behandelt de keuze van de materialen voor het metselwerk, factoren die het gedrag en de duurzaamheid van metselwerk beïnvloeden, weerstand van gebouwen tegen indringing van vocht, opslag, voorbereiding en gebruik van materialen op de bouwplaats, de uitvoering van het metselwerk en de bescherming van metselwerk tijdens de uitvoering.

Wettelijk Kader en NEN 8700

Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) verwijst voor de constructieve veiligheid van nieuwbouw naar de Eurocodes en de bijbehorende Nationale Bijlagen. Voor de constructieve veiligheid van bestaande bouw en verbouw wordt verwezen naar de NEN 8700-serie. Dit betekent dat voor verschillende soorten bouwprojecten verschillende normen van toepassing zijn.

Nationale Bijlagen en Vertalingen

De Eurocodes bevatten parameters die per land kunnen verschillen. Daarom stelt elk land Nationale Bijlagen op, waarin land-specifieke keuzes, zoals veiligheidsfactoren en klimaatinvloeden, worden vastgelegd. In Nederland faciliteert NEN de ontwikkeling van deze Nationale Bijlagen. Om de Eurocodes toegankelijker te maken, worden de Engelstalige Europese normen vertaald naar het Nederlands. Dit helpt Nederlandse constructeurs en ingenieurs om efficiënt en correct te werken volgens de geldende voorschriften.

Belangrijke Overwegingen bij het Ontwerp en de Berekening

Bij het ontwerpen en berekenen van metselwerkconstructies volgens Eurocode 6 is het van belang om rekening te houden met de volgende aspecten:

Belastingen: Eurocode 1 behandelt belastingen op constructies, zoals wind- en sneeuwbelasting. Deze belastingen moeten correct worden bepaald en meegenomen in de berekeningen.
Materiaaleigenschappen: De materiaaleigenschappen van het metselwerk, zoals de druksterkte en de treksterkte, moeten nauwkeurig worden bepaald en gebruikt in de berekeningen.
Geometrie: De geometrie van de constructie, zoals de afmetingen en de vorm, heeft invloed op de stabiliteit en de draagkracht.
Uitvoering: De kwaliteit van de uitvoering van het metselwerk is van groot belang voor de stabiliteit en de duurzaamheid van de constructie.

Eurocode 0: Grondbeginselen van het Constructief Ontwerp

Eurocode 0 behandelt de grondbeginselen van het constructief ontwerp. Deze code vormt de basis voor alle andere Eurocodes en geeft algemene richtlijnen voor het ontwerpen en berekenen van constructies. Het is belangrijk om de principes van Eurocode 0 te begrijpen om de andere Eurocodes correct te kunnen toepassen.

Verschillen met Oude Normen

Eurocode 6 wijkt op onderdelen af van de oude TGB-constructienormen en is bovendien uitgebreider. De nieuwe norm introduceert bijvoorbeeld rekenregels voor gewapend metselwerk, normen voor het beoordelen van steenconstructies bij brand en specifieke eisen voor uitvoering en specificatie. Deze veranderingen vereisen een aanpassing van de kennis en vaardigheden van constructeurs en uitvoerende partijen.

Conclusie

Eurocode 6 is een cruciale norm voor de constructieve veiligheid van metselwerkconstructies in Europa. De implementatie in Nederland, met de bijbehorende nationale bijlagen en vertalingen, zorgt ervoor dat de normen aansluiten bij de specifieke Nederlandse omstandigheden. Het is van groot belang voor alle betrokkenen in de bouwsector om de principes en eisen van Eurocode 6 te begrijpen en toe te passen om de veiligheid, stabiliteit en duurzaamheid van metselwerkconstructies te waarborgen. De norm biedt een uniforme aanpak voor het ontwerpen en berekenen van constructies, waardoor de kwaliteit en betrouwbaarheid van de bouw in Europa wordt verbeterd.