Lateien bij Uitbouwen: Materialen, Toepassing en Kosten

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Het plaatsen van een latei is een cruciale stap bij het creëren van een opening in een muur, met name tijdens een uitbouw. Een latei, een dragende balk, neemt de belasting over van de bovenliggende constructie, waardoor een veilige en stabiele opening ontstaat. Dit artikel behandelt de verschillende materialen die voor lateien gebruikt worden, de toepassingen, de kosten en de noodzaak van een professionele aanpak, met name bij dragende muren. De informatie is gebaseerd op de beschikbare gegevens over het plaatsen van lateien in zowel dragende als niet-dragende muren, en de verschillende constructiemethoden die daarbij gehanteerd kunnen worden.

Wat is een Latei?

Een latei is een dragende balk die de belasting van vloeren, daken of muren boven een opening ondersteunt. De functie is essentieel wanneer een muur wordt doorbroken voor een uitbouw, een nieuwe deuropening of een raam. De latei vervangt in feite een deel van de draagmuur en verdeelt de krachten opnieuw, waardoor scheuren en verzakkingen worden voorkomen. Zoals beschreven, heeft een latei een horizontale trekzone en een verticale drukzone, die samenwerken om de belasting te dragen.

Materialen voor Lateien

Er zijn verschillende materialen beschikbaar voor het vervaardigen van lateien. De meest voorkomende zijn:

Betonlateien: Vaak gebruikt vanwege hun sterkte en duurzaamheid.
Stalen lateien: Eveneens populair, bieden een hoge draagkracht en zijn relatief licht van gewicht.
Houten lateien: Worden zelden gebruikt, vooral niet bij dragende constructies.
Bakstenen lateien: Kunnen worden toegepast, maar vereisen zorgvuldige constructie en zijn minder gebruikelijk bij grotere overspanningen.

De keuze voor het juiste materiaal wordt bepaald door de constructeur, op basis van de belasting die de latei moet dragen en de esthetische wensen van de opdrachtgever. Betonnen en stalen lateien komen het meest voor in de praktijk.

Toepassingen van Lateien

Lateien worden in diverse situaties toegepast, waaronder:

Uitbouwen: Bij het creëren van een opening in een bestaande muur om een aanbouw te realiseren.
Deuropeningen en raamopeningen: Om de belasting boven deze openingen te dragen.
Verwijderen van dragende muren: Om de belasting van de bovenliggende constructie te ondersteunen.

Bij een uitbouw wordt vaak een steunbalk (latei of stalen ligger) geplaatst om het bovenliggende metselwerk op te vangen. Dit is een kritiek moment tijdens de bouw, waarbij de opening provisorisch wordt dichtgezet totdat de kozijnen zijn geplaatst.

Lateien in Dragende en Niet-Dragende Muren

Er is een significant verschil in de aanpak bij het plaatsen van een latei in een dragende versus een niet-dragende muur.

Niet-dragende muur: In dit geval kan de muur zelf worden gesloopt en de latei worden geplaatst. Dit kan, met de juiste gereedschappen (zoals een sloophamer) en een vuilcontainer, door een ervaren doe-het-zelver worden uitgevoerd. De kosten zijn dan beperkt tot de latei zelf en de afvoer van puin.
Dragende muur: Het plaatsen van een latei in een dragende muur vereist de expertise van een professionele aannemer. Een constructeur maakt een berekening om de juiste latei te bepalen en te zorgen voor een veilige constructie. Dit is essentieel, omdat het verwijderen van een dragende muur de stabiliteit van het gebouw kan beïnvloeden.

Constructie bij Uitbouwen

Bij een uitbouw is de opbouw van de constructie (casco) van belang. Muren worden gemetseld of skeletwanden (hout of metalstud) worden geplaatst. Stalen balken worden aangebracht voor doorbraken in de bestaande muur of ter ondersteuning van grote puien. De dakconstructie kan bestaan uit een houten plat dak met balklagen en platen, of een prefab dakelement. Bij het maken van de geveldoorbraak naar het bestaande huis wordt een latei geplaatst om het bovenliggende metselwerk op te vangen.

Kosten van het Plaatsen van een Latei

De kosten voor het plaatsen van een latei variëren sterk, afhankelijk van of het een dragende of niet-dragende muur betreft.

Niet-dragende muur: De kosten zijn relatief laag, voornamelijk bestaande uit de prijs van de latei (enkele honderden euro's) en eventuele kosten voor sloopwerkzaamheden en afvoer van puin.
Dragende muur: De kosten zijn aanzienlijk hoger, omdat een professionele aannemer en een constructeur ingeschakeld moeten worden. Een overzicht van de kosten is als volgt:
- Bouwtekeningen (optioneel): €600,- tot €1.000,-

Latei Vervangen of Herstellen

Beschadigde lateien moeten tijdig worden aangepakt om scheurvorming in de gevel te voorkomen. Een specialist beoordeelt de staat van de gevel en achterhaalt de oorzaak van de schade. Er zijn verschillende manieren om een latei te herstellen of te vervangen:

Lateiherstel: Verwijderen van bestaand metselwerk om de bestaande latei te conserveren, gevolgd door het herstellen van het metselwerk.
Latei vervangen: Verwijderen van het metselwerk en vervangen van de latei.
Latei herstellen met spiraalankers: Een optie als er geen latei aanwezig is in het bestaande metselwerk.

Het wordt afgeraden om zelf een latei te vervangen of te herstellen, omdat foutief plaatsen grote gevolgen kan hebben, zoals het verzakken van de gevel.

Combinatie van Materialen

In de praktijk worden vaak materialen gecombineerd om tot het beste resultaat te komen. Zo kan een aanbouw een stalen balken skelet hebben voor grote raamopeningen, ingevuld met metselwerk of houten wanden. Ook kan een gemetselde borstwering worden gecombineerd met grote glaspartijen in een aluminium of houten kozijnconstructie.

Fundering van een Aanbouw

De fundering van een aanbouw is een belangrijk aspect. De keuze van de fundering hangt af van de bodemgesteldheid en de constructie van de aanbouw.

Conclusie

Het plaatsen van een latei is een essentiële stap bij het creëren van openingen in muren, met name bij uitbouwen. De keuze van het juiste materiaal, de toepassing in dragende of niet-dragende muren, en de kosten zijn belangrijke overwegingen. Het inschakelen van een professionele aannemer en een constructeur is cruciaal bij het verwijderen van dragende muren om de veiligheid en stabiliteit van het gebouw te waarborgen. Het tijdig herstellen of vervangen van beschadigde lateien is essentieel om scheurvorming in de gevel te voorkomen.