Voegbreedte in Metselwerk: Standaarden, Technieken en Factoren

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

De voegbreedte in metselwerk is een cruciale factor die zowel de esthetiek als de duurzaamheid van een gebouw beïnvloedt. De breedte en diepte van de voeg zijn niet willekeurig; ze worden bepaald door verschillende factoren, waaronder de maatvoering van de bakstenen, de gewenste architectonische uitstraling, en de blootstelling aan weersinvloeden. Dit artikel behandelt de standaard voegbreedtes, de invloed van verschillende technieken en materialen, en de benodigde hardheid van de voeg, gebaseerd op beschikbare gegevens. De informatie is relevant voor zowel huiseigenaren die een renovatie overwegen, als voor doe-het-zelvers en professionals in de bouwsector.

Standaard Voegbreedtes en -dieptes

De voegbreedte varieert doorgaans tussen de 9 mm en 15 mm. Tijdens het traditioneel metselen krabt de metselaar de voegen uit tot een diepte van 12–15 mm. Na het drogen van het metselwerk wordt de voeg verder afgewerkt door een voeger. De minimale voegbreedte wordt over het algemeen aanbevolen op 6 mm, met een maximum van 20 mm. De voegdiepte is afhankelijk van de breedte; tot 12 mm voegbreedte is een voegdiepte van 6 mm aan te houden, daarboven is de voegdiepte de helft van de voegbreedte.

Voor buitenvloeren gelden specifieke eisen: een minimale voegbreedte van 2 mm indien de oppervlakte niet groter is dan 120 m², en 5 mm bij een oppervlakte groter dan 120 m². Voor binnenvloeren is een minimale breedte van 2 mm vereist voor tegels met gerectificeerde randen, of 4 mm voor normale voegen.

De dikte van de mortel tussen de stenen zou theoretisch gezien ongeveer 10 mm moeten zijn, maar in de praktijk varieert dit tussen 10 mm en 20 mm vanwege onregelmatigheden in de stenen.

Invloed van Baksteenmaat en Voegtype

De maatspreiding van de baksteen speelt een rol bij de bepaling van de minimale voegdikte. Bakstenen met een grotere maatspreiding vereisen een dikkere voeg. Een waalformaat baksteen heeft een gemiddelde dikte van 50 mm. In veel projecten wordt gerekend met 16 lagen per meter, wat neerkomt op een lagenmaat van 62,5 mm, en een lintvoeg van 12,5 mm.

Verschillende voegtypes hebben verschillende kenmerken en vereisten. Enkele veelvoorkomende voegtypes zijn:

Open stootvoeg: Deze voeg heeft grotere, open verticale voegen en geeft een traditionele uitstraling. Echter, deze voeg is gevoeliger voor vocht en vuil en vereist regelmatig onderhoud.
Verdiepte voeg: Deze voeg is dieper in het metselwerk en geeft een natuurlijke, warme uitstraling. Het biedt goede waterafvoer en is geschikt voor traditionele stijlen.
Geborstelde voeg, Gesneden voeg, Holle voeg: Deze voegen hebben een scherp afgebakend profiel, een visueel aansprekend uiterlijk en een modern uitstralend karakter. Ze zijn echter complexer in uitvoering en daardoor duurder.
Knipvoeg en Snijvoeg: Deze voegen zijn glad en vereisen een precieze uitvoering.

Technieken voor het Aanbrengen van Voegen

Bij het traditioneel metselen krabt de metselaar de voegen uit tot de juiste diepte. Na het drogen van het metselwerk werkt de voeger de voegen af. Een andere techniek is het doorstrijken, waarbij de metselaar de voegen direct afwerkt tijdens het metselen, nadat de metselmortel licht is opgestijfd. Deze methode resulteert in een duurzame en dieper liggende voeg.

Het is belangrijk dat er geen lege ruimte ontstaat tussen het metselwerk en de voegmortel, omdat dit kan leiden tot waterophoping en barsten in de voeg bij vorst.

Voegwerk en de Maat van de Stenen

Het uiterlijk van het metselwerk wordt beïnvloed door de voegdikte, steengrootte, voegkleur en voegtype. Er kan gewerkt worden met specie (gevulde voegen) of lijm (smallere voeg). Bijna voegloos metselen is mogelijk, maar vereist bakstenen met exacte afmetingen (afwijking ca. 0,1 mm) om een goed resultaat te garanderen. Bij voegloos metselen moet men extra aandacht besteden aan het voorkomen van waterindringing.

Voeg Hardheid en Toepassingsklassen

De voeghardheid is een maat voor de kwaliteit van het voegwerk en beïnvloedt de levensduur. De benodigde voeghardheidsklasse wordt bepaald door de toepassingsklasse van het metselwerk. Gevelmetselwerk valt meestal in toepassingsklasse MX3.2, wat blootstelling aan veel water en vorst/dooiwisselingen impliceert. Voor deze klasse is voeghardheidsklasse VH35 vereist. Voor horizontale vlakken en metselwerk in kustgebieden (MX4) geldt klasse VH45.

Indien geen afspraken zijn gemaakt, mag een voegbedrijf volgens de Uitvoeringsrichtlijn voegen van metselwerk een voeghardheidsklasse VH25 realiseren, maar dit wordt niet geadviseerd, tenzij het metselwerk gehydrofobeerd is.

De voeghardheid kan gemeten worden met een pendelhamer van Schmidt (type PM), volgens de methode TNO-IBBC. De hardheid van de voeg is mede afhankelijk van het voegtype; een mechanisch verdichte gesneden voeg is bijvoorbeeld harder dan een platvol geborstelde voeg.

Kostenindicatie Voegwerk

De kosten voor het voegen van metselwerk variëren afhankelijk van de soort voeg en de omvang van het project. Indicatieve prijzen per vierkante meter zijn:

Geborstelde voeg: €7,00
Gesneden voeg: €7,00
Holle voeg: €7,00
Knipvoeg: €25,00
Open stootvoeg: €7,00
Snijvoeg: €30,00
Verdiepte voeg: €7,00

Deze prijzen zijn indicatief en kunnen variëren afhankelijk van de locatie, de complexiteit van het project en de ervaring van de metselaar. Het is raadzaam om een vrijblijvende offerte aan te vragen bij een erkend metselbedrijf.

Risico's van Open Stootvoegen

Open stootvoegen vormen ingangen voor muizen, ratten en wespen. Het is belangrijk om ventilatie van de spouwmuur te waarborgen om vochtproblemen te voorkomen.

Conclusie

De voegbreedte in metselwerk is een belangrijk aspect van zowel de constructie als de esthetiek van een gebouw. De standaard voegbreedte ligt tussen de 9 mm en 15 mm, maar de optimale breedte is afhankelijk van de baksteenmaat, het voegtype, de blootstelling aan weersinvloeden en de gewenste uitstraling. Het is essentieel om de juiste techniek toe te passen en de juiste voeghardheid te selecteren om een duurzaam en kwalitatief hoogwaardig resultaat te garanderen. Het inwinnen van advies van een specialist is aan te raden, zeker bij complexere projecten.