Isoleren van Steens Metselwerk: Methoden en Overwegingen

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Het isoleren van een steens metselwerk muur is een belangrijke stap om het energieverbruik van een woning te verminderen en het wooncomfort te verbeteren. Deze artikel behandelt de verschillende methoden voor het isoleren van steens muren, zowel van binnenuit als van buitenuit, en bespreekt de bijbehorende voor- en nadelen. De informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens over bouwtechnieken en materialen, met speciale aandacht voor oudere woningen en gemeentelijke monumenten. De focus ligt op het bieden van een overzicht van de mogelijkheden en overwegingen voor huiseigenaren, doe-het-zelvers en bouwprofessionals.

Isolatie van Binnenuit: Methoden en Uitvoering

Het isoleren van een steens muur van binnenuit is een veelgebruikte methode, vooral wanneer isolatie aan de buitenzijde niet mogelijk is, bijvoorbeeld bij gemeentelijke monumenten. Dit is vaak het geval bij oudere woningen, zoals een bovenwoning uit 1926 met een steens metselwerk gevel [1]. Er zijn verschillende technieken om dit te realiseren.

Een veelvoorkomende methode is het aanbrengen van een voorzetwand [3, 6]. Hierbij wordt een raamwerk geplaatst tegen de bestaande muur, met daartussen isolatiemateriaal. De ruimte tussen de bestaande muur en de voorzetwand creëert een soort spouwmuur. Geschikte isolatiematerialen voor deze methode zijn glaswol, steenwol en isolatieplaten [3]. PIR-platen, gecombineerd met een gipskarton toplaag en aluminium achterzijde, zijn ook een optie [1, 5]. Het is belangrijk om de naden tussen de platen en naar binnenmuren, plafond en vloer af te dichten met elastisch pur [1].

Een andere methode is het direct verlijmen van isolerende cellenbetonblokken tegen de muur [2]. Deze methode laat de muur enigszins ‘ademen’, maar is alleen geschikt als de buitenmuur daarvoor geschikt is en eventueel behandeld moet worden tegen waterdoorslag [2].

Bij het gebruik van een voorzetwand is het cruciaal om open stootvoegen te plaatsen aan de onder- en bovenkant van de muur om vochtproblemen te voorkomen [5]. Dit wordt gedaan met een steenboor, met ongeveer één stootvoeg per strekkende meter muur [5].

Isolatie van Buitenuit: Voordelen en Nadelen

Het isoleren van een steens muur van buitenuit wordt over het algemeen als de meest effectieve methode beschouwd [2]. Dit komt doordat een hogere isolatiewaarde bereikt kan worden en koudebruggen worden ingepakt [2]. De methode omvat het aanbrengen van isolatieplaten met een afwerking, zoals stuc, steenstrips, hout of kunststof platen [2].

Deze methode biedt verschillende voordelen, waaronder een positief effect op het energielabel, besparing op energiekosten en een mogelijke stijging van de woningwaarde [3]. Bovendien vindt de werkzaamheden buiten plaats, wat de overlast voor de bewoners beperkt [3].

Echter, het isoleren van de buitenkant vereist vaak een bouwvergunning [2, 3, 7] en kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen [3]. Het is ook belangrijk om aandacht te besteden aan de aansluitingen met kozijnen en dakranden [2].

Warmteweerstand en Isolatiematerialen

De effectiviteit van isolatie wordt uitgedrukt in verschillende waarden, waaronder de lambda waarde, Rd-waarde en Rc-waarde [5]. De lambda waarde geeft aan hoe goed een materiaal warmte geleidt; een lage lambda waarde betekent betere isolatie [5]. De Rd-waarde wordt berekend door de dikte van de isolatielaag te delen door de lambda waarde [5]. De Rc-waarde is de totale warmteweerstand van alle materialen in de constructie [5]. Nieuwbouw moet voldoen aan een minimum Rc-waarde van 4,7 m2 K W1 [5].

Een ongeïsoleerde steens muur heeft een lage warmteweerstand (Rc = 0,19) en een hoge warmtedoorgang (Uc = 4,94 Watt per m2 per graad temperatuurverschil) [4]. Door het toevoegen van isolatie kan deze warmtedoorgang aanzienlijk worden verminderd.

Specifieke Overwegingen voor Oudere Woningen

Bij het isoleren van oudere woningen, zoals die gebouwd zijn vóór 1930, is het belangrijk om rekening te houden met de specifieke eigenschappen van de constructie [4]. Een steens muur van ongeveer 20 cm dik heeft een lage warmteweerstand en kan aanzienlijk worden verbeterd door middel van isolatie [4].

In het geval van een bovenwoning met houten vloerbalken die parallel aan de buitenmuur lopen, is het belangrijk om te overwegen of de ruimte tussen de buitenmuur en de balken ook geïsoleerd moet worden [1]. Dit is vooral relevant als er geen isolatie tussen de PIR-platen en de verdiepingsvloer geplaatst kan worden [1].

Vochtregulatie en Ademend Vermogen

Een belangrijk aspect bij het isoleren van een steens muur is de vochtregulatie. Een enkelsteensmuur heeft geen spouwmuur die vocht reguleert, wat kan leiden tot vochtproblemen en schimmelvorming [7]. Het is daarom belangrijk om te zorgen voor voldoende ventilatie en om materialen te gebruiken die ademend zijn, zoals cellenbetonblokken [2]. Bij het gebruik van een voorzetwand is het essentieel om open stootvoegen te plaatsen om vocht af te voeren [5].

Conclusie

Het isoleren van een steens metselwerk muur is een effectieve manier om het energieverbruik te verminderen en het wooncomfort te verbeteren. Zowel isolatie van binnenuit als van buitenuit zijn mogelijk, elk met hun eigen voor- en nadelen. De keuze voor de juiste methode hangt af van de specifieke situatie, zoals de leeftijd van de woning, de aanwezigheid van een monumentenstatus en de budgettaire mogelijkheden. Het is belangrijk om rekening te houden met vochtregulatie en om materialen te gebruiken die geschikt zijn voor de constructie.