Stootvoegloos Metselwerk: Techniek, Isolatie en Visuele Aspecten

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Stootvoegloos metselwerk is een moderne bouwmethode die steeds populairder wordt in de architectuur. Deze techniek, waarbij bakstenen zonder zichtbare verticale voegen worden geplaatst, resulteert in een strakke en uniforme gevel. Dit artikel behandelt de technische aspecten van stootvoegloos metselwerk, de implicaties voor isolatie, de visuele kenmerken en de aandachtspunten bij de uitvoering. De informatie is gebaseerd op beschikbare rapporten en richtlijnen met betrekking tot deze specifieke methode.

Wat is Stootvoegloos Metselwerk?

Stootvoegloos metselwerk is een bouwtechniek waarbij de verticale voegen tussen de bakstenen worden weggelaten of onzichtbaar worden gemaakt. Dit creëert een naadloze en uniforme gevel, wat bijdraagt aan een minimalistische en moderne uitstraling. De techniek vereist een hoge mate van precisie tijdens de constructie, omdat elke steen perfect op zijn plaats moet zitten om een consistent en strak uiterlijk te behouden. De stenen liggen in principe koud tegen elkaar aan in elke laag. Hoewel de stootvoegen principieel niet gevuld worden met mortel, bedraagt de stootvoegruimte door maattoleranties in de bakstenen minimaal circa 2 mm. Ruimere stootvoegen zijn mogelijk.

Isolatie en Ventilatie bij Stootvoegloos Metselwerk

De isolatiewaarde van een gevelconstructie is van groot belang. Volgens het Bouwbesluit 2015 moet de warmteweerstand van dichte constructiedelen minimaal Rc ≥ 4,5 m2K/W zijn. Met de introductie van de BENG-eisen in 2021 is deze aangepast naar 4,7 m2K/W. Bij stootvoegloos metselwerk leveren de spouw en het buitenspouwblad, door de sterke ventilatie, geen bijdrage aan het warmte-isolerend vermogen van de constructie.

Een spouwconstructie met uitsluitend open stootvoegen boven de waterafvoerende vlakken kan als een niet-geventileerde spouw worden beschouwd. De gebruikelijke luchtspouw van 40 mm tussen het buitenspouwblad en het isolatiemateriaal wordt geadviseerd. De “open” structuur in het metselwerk maakt het niet noodzakelijk extra open stootvoegen te maken voor de beluchting van de spouwruimte.

Ontwatering van de Spouw

Een goede ontwatering van de luchtspouw is essentieel om vochtproblemen te voorkomen. Bij stootvoegloos metselwerk is het niet noodzakelijk extra open stootvoegen te maken voor de goede ontwatering van vocht dat achter het buitenspouwblad kan komen. Ter plaatse van de horizontale beëindiging van het metselwerk (bijvoorbeeld boven een kozijn) en bij de aansluiting van het metselwerk op de fundering hoeven dus geen extra 10 mm brede open stootvoegen te worden aangebracht, mits de aanwezige stootvoegen daadwerkelijk open zijn en niet gevuld met mortel. Voor een goede ontwatering van de luchtspouw dient bij alle horizontale beëindigingen van het metselwerk één stootvoeg per drie à vier strekken open te laten. Bij de aansluiting van het metselwerk op de fundering dient één stootvoeg per twee strekken open te blijven.

Visuele Aspecten en Voegwerk

Bij stootvoegloos metselwerk zullen de stootvoegen snel donker aftekenen tegenover de lintvoegen. Het gebruik van een donkere kleur voor de lintvoegen kan hierbij een oplossing bieden. Verschillende soorten voegwerk zijn mogelijk, elk met bijbehorende kosten (prijspeil mei 2024):

Platvol: € 8 – € 12 per m²
Verdiepte voeg: € 8 – € 12 per m²
Teruggehouden voeg: € 8 – € 12 per m²
Schaduwvoeg: € 8 – € 12 per m²
Knipvoeg: € 60 – € 100 per m²
Snijvoeg: € 60 – € 100 per m²

In verband met visuele eigenschappen is het aan te raden om (enigszins) verdiept te voegen met een donkere voegmortel. Hierdoor zal de lintvoeg niet zo sterk contrasteren met de altijd donker ogende stootvoeg.

Brandwerendheid

Ten aanzien van de brandwerendheid van stootvoegloos metselwerk wordt soms getwijfeld of deze nog hetzelfde is als bij traditioneel metselwerk met gevulde stootvoegen. Brandproeven hebben aangetoond dat de brandwerendheid van binnenwanden uitgevoerd in kalkzandsteen of betonsteen, bij blokken met een geprofileerde aansluiting, niet verandert bij stootvoegloos uitvoeren. Het kan echter zijn dat in het geval van extra eisen ten aanzien van geluidsisolatie of luchtdichting de brandwerendheid door de extra voorzieningen wel van invloed kan zijn. Tevens dienen er mogelijk andere voorzieningen opgenomen te worden voor de verankering van stootvoegloze, brandwerende binnenwanden.

Beperkingen en Aandachtspunten

Het is belangrijk op te merken dat stootvoegloos metselwerk niet in alle situaties toepasbaar is. Zo kan het bijvoorbeeld niet worden toegepast bij bergingen met halfsteens metselwerk. De keuze voor stootvoegloos metselwerk vereist zorgvuldige afweging van de technische en esthetische aspecten.

Spouwmuurisolatie en Stootvoegloos Metselwerk

Spouwmuurisolatie wordt over het algemeen aangeraden. Het is af te raden om spouwmuurisolatie zelf te leggen; het wordt aanbevolen dit door een bedrijf te laten uitvoeren. Indien er een lege spouw aanwezig is, kan het eventueel overwogen worden om een deel van de stootvoegjes dicht te maken. Spouwmuurisolatie kan aanzienlijke besparingen opleveren op de stookkosten, met een terugverdientijd van gemiddeld 7 jaar. Daarnaast is het beter voor het milieu en verbetert het het wooncomfort.

Conclusie

Stootvoegloos metselwerk is een innovatieve techniek die een strakke en moderne uitstraling aan een gevel kan geven. Het is belangrijk om rekening te houden met de specifieke eisen op het gebied van isolatie, ventilatie en ontwatering. Een zorgvuldige uitvoering en het gebruik van de juiste materialen zijn essentieel voor een duurzaam en esthetisch resultaat. De keuze voor stootvoegloos metselwerk dient in samenspraak met een deskundige te worden gemaakt, rekening houdend met de specifieke omstandigheden van het project.