Uithardingstijden van Metselwerk en Voegwerk: Een Overzicht voor Professionals en Huiseigenaren

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Het metselen en voegen van een muur is een cruciaal onderdeel van de bouw of renovatie van een woning. De duur van het uitharden van metselwerk en voegwerk is van belang voor de stabiliteit, duurzaamheid en het esthetische resultaat. Deze artikel geeft een overzicht van de verschillende factoren die de uithardingstijden beïnvloeden, gebaseerd op beschikbare richtlijnen en aanbevelingen. De informatie is relevant voor zowel professionals in de bouw als voor huiseigenaren die zelf renovatiewerkzaamheden uitvoeren. De beschikbare gegevens geven inzicht in de benodigde droogtijden voor verschillende stappen, van het metselen zelf tot het impregneren en schilderen van de gevel.

Duur van Metselwerk

De totale duur van metselwerk, vanaf het uitgraven van de grond tot het gereed opleveren van de muren, kan aanzienlijk variëren. Uit gegevens blijkt dat het uitgraven, het gieten van de bodemplaat en het bouwen van een kelder gemiddeld 3 weken in beslag nemen. De metselwerkzaamheden zelf vormen de grootste tijdsbesteding en duren gemiddeld 12 weken. Deze tijdsduur is echter een indicatie en kan afhankelijk zijn van de grootte van het project, de complexiteit van het ontwerp en de weersomstandigheden.

Uitharding van Metselmortel

Na het metselen is het belangrijk dat de mortel voldoende uithardt. Na twee dagen is de mortel voldoende uitgehard om een gietvorm te verwijderen, maar de volledige sterkte wordt pas na 30 dagen bereikt. Dit betekent dat zware belasting of verdere bewerking van het metselwerk gedurende deze periode vermeden moet worden.

Metselen bij Lage Temperaturen

Het metselen bij lage temperaturen vereist speciale aandacht. Wanneer de temperatuur in de verse mortel onder de 0°C komt, stopt de chemische reactie tussen cement en water vrijwel volledig. Dit resulteert in een minimale sterkteontwikkeling en kan leiden tot vorstschade. De Nederlandse mortelindustrie adviseert daarom maatregelen te treffen wanneer de gemiddelde temperatuur tussen 9:00 uur ’s ochtends en 9:00 uur de volgende ochtend lager is dan 4°C, of wanneer er ’s nachts vorst wordt verwacht. Het verse metselwerk moet dan beschermd worden tegen vorst en uitdroging. Zowel de metselstenen als de metselmortel moeten vorstvrij verwerkt worden.

Bescherming van Vers Metselwerk

Om problemen zoals uitbloeiingen en kalkuitslag te voorkomen, is het essentieel om vers metselwerk te beschermen tegen regen. Wanneer het tijdens het metselwerk begint te regenen, moet het verse metselwerk afgedekt worden met bijvoorbeeld plastic. Ook bij het verlaten van de bouwplaats is het raadzaam om vers metselwerk af te dekken.

Halfsteensmuur versus Steensmuur

Het type muur heeft invloed op de isolatie. Een halfsteensmuur, die 110 millimeter dik is (de dikte van de kop van de steen), vereist meer isolatiemateriaal dan een steensmuur. Dit is een belangrijk aspect om te overwegen bij de keuze van het muurtype, afhankelijk van de gewenste isolatiewaarde.

Droogtijd van Voegwerk: Algemene Richtlijnen

De droogtijd van voegwerk is afhankelijk van verschillende factoren, maar er zijn algemene richtlijnen. De Uitvoeringsrichtlijn baksteen metselwerk van de Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek (KNB) stelt dat vers voegwerk minstens 48 uur beschermd moet worden tegen inwatering, opspattend water en uitdroging. Dit om cementsluier, hechtingsverlies en uitslag te voorkomen.

Factoren die de Droogtijd van Voegwerk Beïnvloeden

Verschillende factoren beïnvloeden de droogtijd van voegwerk:

Weersomstandigheden: Vochtig weer of regen verlengt de droogtijd, terwijl warm en droog weer het proces versnelt.
Type voegmiddel: Traditionele voegmortel (zand en cement) heeft een langere droogtijd dan moderne snelhardende mortels.
Locatie van de muur: De locatie van de muur (blootstelling aan zon, wind, regen) beïnvloedt de droogtijd.

Specifieke Tijdspanne voor Vervolgwerkzaamheden

Na het voegen zijn er verschillende vervolgwerkzaamheden mogelijk. De totale uithardingstijd van voegen bedraagt 28 dagen, waarna de maximale hardheid is bereikt. Echter, bepaalde werkzaamheden kunnen eerder worden uitgevoerd:

Impregneren: Kan na circa 2 weken worden uitgevoerd, omdat het drogingsproces van de voegen daarna nog kan doorgaan.
Schilderen: Wordt afgeraden binnen 2 tot 4 weken na het voegen, omdat verf minder damp-open is dan impregneermiddel en het drogingsproces kan verstoren.

Volgorde van Werkzaamheden bij Gevelrenovatie

Een typische volgorde van werkzaamheden bij gevelrenovatie is: voegen uithakken, gevel reinigen, opnieuw invoegen, en impregneren. In sommige gevallen kan de volgorde worden aangepast, bijvoorbeeld bij mineraalwassen of stralen van de gevel, waarbij het eerst reinigen en daarna uithakken van de voegen kan worden overwogen om beschadiging van de stenen te voorkomen.

Ankerbevestigingen in Metselwerk

Voor het bevestigen van elementen aan metselwerk, zoals luifels of brandtrappen, worden ankers gebruikt. De mortel die zijdelings in het metselwerk loopt, zorgt voor een vormvaste bevestiging. Voor zware lasten zijn speciale chemische ankers beschikbaar die met behulp van zeefhulzen en injectiemortel in het metselwerk worden verankerd.

Maatregelen bij Metselen in de Winter

Bij temperaturen onder de 4°C moeten maatregelen worden getroffen om vorstschade te voorkomen. Dit omvat het beschermen van het verse metselwerk tegen vorst en uitdroging, en het zorgen voor vorstvrije verwerking van metselstenen en metselmortel. Het gebruik van speciale wintermortels kan overwogen worden.

Conclusie

De uithardingstijden van metselwerk en voegwerk zijn afhankelijk van diverse factoren, waaronder de weersomstandigheden, het type materiaal en de temperatuur. Het is essentieel om de richtlijnen van de KNB en de Nederlandse mortelindustrie te volgen om een duurzaam en kwalitatief resultaat te garanderen. Het beschermen van vers metselwerk en voegwerk tegen invloeden van buitenaf is cruciaal. Door rekening te houden met de specifieke droogtijden voor vervolgwerkzaamheden, zoals impregneren en schilderen, kan de levensduur van de gevel worden verlengd.

Bronnen

uithardtijd