Kalkzandsteen Metselwerk: Technieken, Materialen en Overwegingen

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Kalkzandsteen is een populair bouwmateriaal, gekenmerkt door zijn samenstelling van zand, water en kalk. Het wordt veelvuldig gebruikt voor het opbouwen van dragende muren en scheidingswanden. Dit artikel behandelt de verschillende methoden voor het verwerken van kalkzandsteen, met name het metselen, de benodigde materialen, en belangrijke aandachtspunten voor een succesvolle constructie. De informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens over de eigenschappen van kalkzandsteen, metseltechnieken en materiaalkosten.

Kalkzandsteen: Eigenschappen en Toepassingen

Kalkzandsteen is een industrieel vervaardigd product, hoewel natuurlijke kalkzandsteen zelden voorkomt. De productie is doorgaans kostenefficiënter dan de productie van traditionele bakstenen, wat het een aantrekkelijk alternatief maakt. Kalkzandsteenblokken zijn groot en stevig, wat bijdraagt aan de stabiliteit van een constructie. Het materiaal is geschikt voor diverse toepassingen in de bouw, waaronder dragende muren en scheidingswanden. Echter, in vergelijking met bakstenen of betonblokken, vereist kalkzandsteen een relatief grotere mate van isolatie aan de buitenkant van de muur.

Metsen versus Lijmen: Welke Methode Kiezen?

Kalkzandsteen kan op twee manieren worden verwerkt: metselen of lijmen. Het metselen van kalkzandsteen houdt in dat de blokken worden verbonden met metselspecie. Het lijmen daarentegen is een recentere techniek die sneller en gemakkelijker kan zijn. De keuze tussen beide methoden hangt af van de specifieke situatie en de gewenste afwerking. Bij het lijmen is het essentieel om blokken te gebruiken die specifiek geschikt zijn voor deze toepassing, zoals kalkzandsteen lijmblokken en veilingblokken.

Metselspecie en Mengverhoudingen

Voor het metselen van kalkzandsteen producten wordt het aangeraden om metselmortel met kalk te gebruiken in combinatie met metselzand. Metselmortel met kalk is een kant-en-klare bindmiddel voor bastaardmortel en combineert de voordelen van cement en kalk. Cement zorgt voor een snelle afbinding en hoge sterkte, terwijl kalk zorgt voor een smeuïge mortel, duurzaamheid en voorkomt witte geveluitslag.

De juiste mengverhouding van metselmortel met kalk en metselzand is afhankelijk van de gewenste kwaliteit van de mortel. De volgende mengverhoudingen worden aanbevolen:

M 12,5: 1 deel metselmortel met kalk op 2 delen metselzand.
M 10: 1 deel metselmortel met kalk op 2,5 delen metselzand.
M 7,5: 1 deel metselmortel met kalk op 2,5 delen metselzand.
M 5: 1 deel metselmortel met kalk op 3 delen metselzand.

Langer mengen resulteert in een smeuïgere specie. Verwerkingsadviezen zijn te vinden op de verpakking van de mortel.

Uitvoering van het Metselwerk

Bij het metselen van kalkzandsteen is het belangrijk om de stenen op lengte te hakken met een troffel of metselaarssabel. Voor het maken van rondingen in een muur is metselwerk zeer geschikt. Bij het plaatsen van metselblokken bij vuil werk worden deze koud tegen elkaar geplaatst. Bij het aanbrengen van de mortel voor de volgende lintvoeg worden de verticale voegen volledig gevuld.

De overlap (het verband) tussen de stenen moet minimaal 0,4 maal de hoogte van het blok of de steen bedragen. Voor een metselblok van 100/240 mm moet de overlap dus minimaal 96 mm zijn.

Gebruik van Calduran Metselfix®

Calduran Metselfix® is een soepel verwerkbare metselmortel die voldoet aan de NEN-EN 998-2 norm (metselmortels) en een KOMO-certificaat heeft volgens BRL1905 (beoordelingsrichtlijn mortels voor metselwerk). De lichte kleur van Metselfix® vermindert de kans op vlekken. De mortel heeft een sterkte van 10 N/mm² (kwaliteit M10). Bij gebruik van Calduran Metselfix® is het voorbevochtigen van de stenen niet nodig.

Vochtgehalte van de Stenen

Indien geen Calduran Metselfix® wordt gebruikt, moeten stenen en metselblokken een vochtgehalte van 5 tot 8 massaprocenten hebben. Bij droog weer en bij verpakte materialen moeten de kalkzandsteen producten een dag van tevoren overvloedig met leidingwater worden bevochtigd. De kruisproef kan worden gebruikt om te controleren of de producten voldoende vochtig zijn.

Aandachtspunten bij Aankoop en Verwerking

Bij de aankoop van kalkzandsteen is het belangrijk om rekening te houden met de geldende normen voor wanddiktes en de druksterkte van de gebruikte materialen. Kalkzandsteen heeft over het algemeen betere eigenschappen dan stenen, waardoor muren dunner kunnen worden gemaakt. Informatie over het materiaal en de verwerkingsvoorschriften is essentieel.

Het zware gewicht van kalkzandsteen kan het handmatig weven bemoeilijken. Voor zelfbouwers is het gebruik van dunbedmortel en een legslede een aanbevolen methode om het werk te vergemakkelijken.

Kostenoverzicht

De kosten van kalkzandsteen variëren afhankelijk van de afmetingen en de leverancier. Voorbeelden van prijzen (per 1000 stuks) zijn:

Gatsteen 8 DF: 1,36 EUR / stuk (kalksandstein-discount.de)
KS DF 240 x 115 x 59 mm: 352 EUR (domapor.de)
KSR (P) 5 DF - 248 x 150 x 248 mm: 1.692 EUR (domapor.de)
KSL R (P) 6 schaafmachine met DF-gat: 1.524 EUR (ebay.de)

Het gebruik van dunbedmortel kan kosten besparen, aangezien de mortelconsumptie aanzienlijk lager is in vergelijking met verse mortel.

Gereedschap en Benodigdheden

Voor het metselen van een wand met kalkzandsteen metselblokken en stenen zijn de volgende gereedschappen en benodigdheden vereist:

Voegmortel
Metseldraad en waterpas
Speciekuip en bats
Metselspecie
Metseltroffel
Kaphamer en kapsabel voor het op maat maken van de stenen
(Stoot)voegspijker en voegbord

Conclusie

Kalkzandsteen is een veelzijdig en kosteneffectief bouwmateriaal dat geschikt is voor diverse toepassingen. Het metselen van kalkzandsteen vereist aandacht voor de juiste materiaalkeuze, mengverhoudingen en uitvoeringstechnieken. Door de aanbevolen procedures te volgen en rekening te houden met de specifieke eigenschappen van kalkzandsteen, kan een duurzame en stabiele constructie worden gerealiseerd. Het is belangrijk om de geldende normen te raadplegen en de verwerkingsvoorschriften van de fabrikant te volgen.