Verschillende Soorten Metselwerk: Technieken, Voordelen en Toepassingen

Introductie

Metselwerk is een fundamentele bouwtechniek in Nederland, waarbij stenen of blokken worden verbonden door middel van mortel of lijm. Er bestaan diverse soorten metselwerk, elk met specifieke eigenschappen en toepassingen. Dit artikel biedt een overzicht van de verschillende metselwerktechnieken, materialen en verbanden, gebaseerd op beschikbare informatie uit de bouwsector. Het behandelt zowel traditionele als moderne methoden, en geeft inzicht in de materiaalkeuze en de impact van verschillende metselverbanden op de esthetiek en stevigheid van een constructie.

Soorten Metselwerk: Een Overzicht

Metselwerk kan grofweg worden onderverdeeld in schoonmetselwerk en vuilmetselwerk. Schoonmetselwerk, ook wel gevelmetselwerk genoemd, is zichtbaar en wordt uitgevoerd met hoogwaardige metselstenen. Vuilmetselwerk daarentegen is niet zichtbaar en kan met minder zorg worden uitgevoerd. De keuze voor een bepaald type metselwerk hangt af van de functie van de muur en de gewenste uitstraling.

Materialen voor Metselwerk

De meest gebruikte materialen voor metselwerk zijn bakstenen. Deze kunnen worden gemaakt van verschillende materialen, waaronder silicaat, keramiek, klinker en vuurvaste stenen. De dikte van het metselwerk varieert, vaak voorkomend in diktes van 250, 380, 510 of 640 mm. De kwaliteit van de stenen en de mortel is cruciaal voor de duurzaamheid van de constructie. De mortel bestaat uit zand, een bindmiddel (meestal portland- of hoogovencement, soms met kalk) en water. Het is belangrijk dat de stenen het juiste vochtgehalte hebben om een goede verharding van de mortel te garanderen.

Metselverbanden: Technieken en Esthetiek

Het metselverband is de manier waarop de stenen in een muur worden gerangschikt. Verschillende verbanden hebben verschillende esthetische en structurele eigenschappen. Enkele populaire metselverbanden zijn:

Kruisverband (Hollands Verband)

Dit verband wordt gekenmerkt door afwisselende lagen van strekken (lange zijden) en koppen (korte zijden) van de metselstenen. Na elke laag worden de lange en korte zijden andersom gelegd. Kruisverband staat bekend om zijn stevigheid en decoratieve uitstraling. Het vereist echter meer precisie en vakmanschap, wat het duurder maakt.

Halfsteensverband

Dit is het meest voorkomende metselverband in Nederland. De voegen van de bovenliggende stenen liggen steeds halverwege de stenen van de onderliggende laag. Het is populair vanwege de economische voordelen en de nette uitstraling. Het is relatief eenvoudig te metselen en geeft weinig afval.

Wildverband (Vrij Verband)

Bij wildverband worden de stenen willekeurig gelegd zonder een vast patroon. Dit is een van de oudste verbanden, oorspronkelijk gebruikt toen metselstenen niet in uniforme afmetingen werden gebakken. Het geeft de muur een speelse en natuurlijke uitstraling.

Staand Metselwerk

Dit type metselwerk wordt vooral toegepast bij smalle muren of pilaarachtige structuren. Een laag strekken wordt afgewisseld met een laag koppen.

Engels Verband

Dit verband begint met een halve steen, gevolgd door drie hele stenen. De volgende rij begint met een driekwart steen, daarna een hele steen en een kop. Dit verband vereist nauwkeurigheid.

Kettingverband

Bij dit verband begint men met een driekwart steen, gevolgd door een hele steen en een kop. Vervolgens worden steeds twee hele stenen en een kop gelegd. De volgende rij begint met twee koppen, waarna het patroon wordt herhaald.

Koppenverband

Dit verband bestaat uitsluitend uit lagen koppen en wordt vaak gebruikt voor ronde muren, zoals waterputten.

Klezoorverband

(Geen verdere details beschikbaar in de bronnen)

Moderne Metseltechnieken

Naast de traditionele metselverbanden zijn er ook moderne technieken ontwikkeld:

Dunbedmetselwerk

Dit is metselwerk met een zeer dunne voeg.

Zero®-Metselwerk

Deze techniek zorgt voor een strakke uitstraling waarbij de voeg aan de buitenzijde niet zichtbaar is.

Pointmaster-Metselwerk

Deze methode bespaart tijd en kosten omdat navoegen niet meer nodig is.

Steigerbouw en Metselwerk

Tijdens metselwerkzaamheden is steigerbouw essentieel. Het is raadzaam om de steigerbouw te laten verzorgen door ervaren professionals, zodat deze efficiënt kan worden afgestemd op andere werkzaamheden en de veiligheid gewaarborgd is.

Prijsverschillen tussen Metselverbanden

Er is een significant prijsverschil tussen de verschillende metselverbanden. Dit verschil is voornamelijk te wijten aan de hoeveelheid werk en tijd die nodig is om elk verband aan te brengen. Kruisverband is bijvoorbeeld duurder dan halfsteensverband vanwege de hogere precisie en vakmanschap die vereist zijn. Halfsteensverband is over het algemeen het meest voordelige metselverband.

Metselwerk met Antieke Metselstenen

(Geen verdere details beschikbaar in de bronnen)

Toepassingen van Verschillende Metselverbanden

Een tuinmuur wordt meestal ‘steens’ gemetseld, terwijl een spouwmuur vaak ‘halfsteens’ wordt gemetseld. De keuze voor een specifiek metselverband hangt af van de functie van de muur en de gewenste esthetiek. Bij het bouwen van een exclusieve villa is de keuze van het metselwerk en de bijbehorende voegen essentieel voor de uitstraling en duurzaamheid. De gevelsteen en het metselverband bepalen samen de gewenste uitstraling.

Conclusie

Metselwerk is een veelzijdige bouwtechniek met een breed scala aan mogelijkheden. De keuze voor een bepaald type metselwerk, materiaal en verband hangt af van verschillende factoren, waaronder de functie van de constructie, de gewenste esthetiek, het budget en de lokale bouwvoorschriften. Het is belangrijk om een ervaren metselaar in te schakelen om een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam resultaat te garanderen. De verschillende metselverbanden bieden elk een unieke uitstraling en structuur, waardoor er voor elk project een passende oplossing te vinden is.

Bronnen

1. Sadac Metselbedrijf
2. CBS Renovation
3. Bouwbedrijf Hobbelen
4. VDABouwmaterialen
5. Lichtenberg Villabouw
6. Doehetzelven.nl