Voegwerk bij Metselwerk: Technieken, Materialen en Belang voor Duurzaamheid

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Voegwerk is een cruciaal aspect van metselwerk, essentieel voor zowel de structurele integriteit als de esthetische uitstraling van een gebouw. Het correct uitvoeren van voegwerk beschermt metselwerk tegen vocht, vorstschade en andere vormen van verwering. Dit artikel behandelt de verschillende aspecten van voegwerk, van materiaalkeuze en technieken tot de benodigde voeghardheid en maatvoering, gebaseerd op beschikbare informatie. De informatie is relevant voor zowel huiseigenaren die zelf renovaties uitvoeren als voor professionals in de bouwsector.

Het Belang van Correct Voegwerk

Correct voegwerk is van groot belang voor de duurzaamheid van metselwerk. Slecht uitgevoerd voegwerk kan leiden tot vochtproblemen, vorstschade en een verminderde levensduur van de constructie. Voegwerk beschermt de stenen tegen waterindringing en verstevigt de muur. Het is daarom essentieel om de juiste materialen en technieken te gebruiken. Een gewone platvolvoeg kost circa € 9 per m², terwijl decoratieve voegen zoals knip- of snijvoegen aanzienlijk duurder kunnen zijn, tot € 50 per m², maar worden bij nieuwbouw zelden toegepast.

Soorten Voegen in Metselwerk

Er bestaan verschillende soorten voegen, elk met hun eigen esthetische en functionele eigenschappen. De meest voorkomende voegstijlen zijn de platvolle voeg, de verdiepte voeg en de schaduwvoeg. De platvolle voeg is strak en ligt gelijk met het oppervlak, terwijl de verdiepte voeg een schaduweffect creëert door iets teruggedrongen te zijn. De schaduwvoeg is breder aan de buitenkant en smaller naar binnen toe, wat een driedimensionaal effect geeft.

Materialen voor Voegwerk

Voor het voegen van metselwerk wordt voegmortel gebruikt. Bouwmaat biedt een cementgrijze voegmortel aan (artikelnummer 701938) die geschikt is voor het voegen van metselwerk in alle toepassingsklassen genoemd in NEN-EN 998-2 en CUR aanbeveling 61. Bij vakbekwame verwerking kan met deze mortel een voeghardheidsklasse VH35 probleemloos worden bereikt. De maximale korrelgrootte van deze mortel is 1 mm. De mengverhouding is 2 liter schoon leidingwater op 25 kg mortel. Deze mortel is zowel voor binnen- als buitengebruik geschikt en heeft een houdbaarheid van 12 maanden.

Naast voegmortel kan compressband worden gebruikt voor aansluitvoegen. Zwaluw compressband (artikelnummer 561768) is een PU (polyurethaan) band, 10mm breed en 8 meter lang, in de kleur antraciet. Deze band is KOMO gecertificeerd en geschikt voor binnen- en buitentoepassing, bijvoorbeeld voor het afdichten rondom raam- en deurkozijnen en bij gevelbekleding.

Voeghardheid en Toepassingsklassen

De voeghardheid is een belangrijke indicator voor de kwaliteit van het voegwerk en de levensduur van de voeg. De toepassingsklasse van het metselwerk bepaalt de minimaal benodigde voeghardheidsklasse. Gevelmetselwerk valt meestal in toepassingsklasse MX3.2, wat blootstelling aan veel water en vorst/dooiwisselingen betekent. Voor deze klasse is voeghardheidsklasse VH35 vereist. Voor horizontale vlakken in deze toepassing en bij metselwerk in kustgebieden (MX4) geldt klasse VH45. Het is niet aan te raden om een voeghardheidsklasse VH25 te realiseren, tenzij het gaat om gehydrofobeerd verticaal metselwerk.

Maatvoering van Metselwerk

De maatvoering van metselwerk is nauw verbonden met de maatvoering van de baksteen. De koppenmaat, oftewel de steenbreedte plus een stootvoeg, wordt gebruikt bij het bepalen van de muurlengte. Om de koppenmaat te bepalen, is het nodig om minimaal 20 bakstenen uit de geleverde partij te gebruiken. Men legt 10 bakstenen als strekken achter elkaar en 20 koppen haaks daarop. De restmaat vertegenwoordigt 10 stootvoegen.

Bij een muuropening is de maatvoering: t n x koppenmaat + voeg. Een muur, ook wel muurdam genoemd, heeft een maatvoering van n x koppenmaat - voeg. Voor een inwendige hoek geldt voor de lengtemaat n x koppenmaat. Voor halfsteens- en wildverband gelden deze uitgangspunten. Andere metselverbanden, zoals klezorenverband, kennen andere richtlijnen. Bij klezorenverband moet elke laag beginnen met een drieklezoor of een kop, maar nooit met een strek, en er mogen nooit twee drieklezoren in één metselwerklaag voorkomen.

Timing van het Voegen bij Nieuwbouw

Bij nieuwbouw is het belangrijk om het juiste moment te kiezen voor het voegen. De stenen en specie moeten eerst uitharden. Pas na ongeveer 10 dagen wordt er gevoegd om scheuren door krimp van het metselwerk te voorkomen.

Technieken voor Voegwerk

Traditioneel metselen omvat het uitkrabben van de voegen tot de juiste diepte (12–15 mm) door de metselaar. Na droging van het metselwerk werkt de voeger de voegen verder af. Een andere techniek is doorstrijken, waarbij het metselwerk tijdens het metselen, na licht opstijven van de metselmortel, direct door de metselaar wordt afgewerkt door de voeg door te strijken. Deze methode resulteert in een zeer duurzame en dieper liggende voeg.

Maatspreiding van Bakstenen en Voegbreedte

De maatspreiding van de baksteen bepaalt de minimumdikte van de voeg. Een baksteen met een grotere maatspreiding vereist een wat dikkere voeg. De minimale en maximale voegbreedte voor de Bouwmaat voegmortel zijn respectievelijk 8 en 12 millimeter.

Toepassingen van Compressband

Compressband, zoals die van Zwaluw, is ideaal voor diverse professionele bouwprojecten, waaronder aansluitvoegen in metselwerk en betonconstructies, afdichting rondom raam- en deurkozijnen, voegafdichting bij gevelbekleding en steenstrips, en bouwkundige aansluitingen in nieuwbouw en renovatie.

Conclusie

Voegwerk is een essentieel onderdeel van metselwerk dat een aanzienlijke invloed heeft op de duurzaamheid, de structurele integriteit en de esthetische uitstraling van een gebouw. Het correct selecteren van materialen, het toepassen van de juiste technieken en het respecteren van de voeghardheidsklasse en maatvoering zijn cruciaal voor een succesvol resultaat. Door aandacht te besteden aan deze aspecten kan men de levensduur van metselwerk aanzienlijk verlengen en kostbare reparaties in de toekomst voorkomen.