Kunststof Ramen Plaatsen en Afdichten: Een Stapsgewijze Handleiding voor Bestaand Metselwerk

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Het vervangen van ramen in bestaand metselwerk is een veelvoorkomende renovatieklus. Een correcte plaatsing en afdichting zijn cruciaal om warmteverlies te minimaliseren, vochtproblemen te voorkomen en de levensduur van zowel het raam als de gevel te waarborgen. Deze handleiding beschrijft de stappen die nodig zijn voor het plaatsen van kunststof ramen in bestaand metselwerk, met speciale aandacht voor isolatie, afdichting en het naleven van relevante regelgeving. De informatie is gebaseerd op best practices en richtlijnen voor het behoud van historische vormgeving en detaillering.

Voorbereiding en Demontage

Voordat met de plaatsing van het nieuwe raam wordt begonnen, is een grondige voorbereiding essentieel. Allereerst dienen de afmetingen van de bestaande muuropening nauwkeurig te worden gecontroleerd. Meet de hoogte en breedte op meerdere punten en controleer of de hoeken haaks zijn. Voor een standaard raam van 1×1 meter is een opening van ongeveer dezelfde afmeting vereist, met een speling van circa 5 mm per zijde voor stelblokjes en pur-schuim. Indien de opening niet de juiste afmetingen heeft, kan deze groter gemaakt worden met een haakse slijper, muurzaag of hamer en beitel. Bij het werken met steen is het belangrijk om voorzichtig te zijn om splinters te voorkomen en een stofmasker te dragen. Controleer altijd of er geen leidingen in de muur zitten voordat u begint met slijpen of hakken.

Het oude raam moet vervolgens worden verwijderd. Bij houten kozijnen worden de vleugel losgeschroefd en het kozijn in stukken gezaagd met een reciprozaag, breekijzer of koevoet. Metalen of kunststof kozijnen vereisen het gebruik van een slijptol of multitool. Bij stenen muren is het belangrijk om voorzichtig te werk te gaan om schade aan het metselwerk te voorkomen, vooral bij oudere, mogelijk broze muren. Na het verwijderen van het oude raam moeten alle resten van oude kit, pur of ankers worden verwijderd om een schone en stevige ondergrond te creëren.

Plaatsing van het Nieuwe Kozijn

Het kunststof kozijn wordt vervolgens in de muuropening geplaatst. Voor een kozijn van 1×1 meter is het aan te raden om met twee personen te werken voor een veilige en nauwkeurige plaatsing. Het kozijn wordt op kunststof stelblokjes geplaatst om te voorkomen dat het klemt. Met een waterpas wordt gecontroleerd of het raam haaks en recht staat. Eventuele afwijkingen kunnen worden gecorrigeerd met extra stelblokjes.

Het kozijn wordt vervolgens bevestigd met slagpluggen of kozijnschroeven. In een stenen muur worden bij voorkeur kozijnpluggen gebruikt die geschikt zijn voor massieve ondergronden. De schroeven worden stevig aangedraaid, maar niet té strak om te voorkomen dat het kunststof onder spanning komt te staan. Voor een kozijn van dit formaat zijn doorgaans vier tot zes bevestigingspunten voldoende.

Isolatie en Afdichting: Cruciale Stappen

Een correcte isolatie en afdichting zijn essentieel om warmteverlies te voorkomen en vochtproblemen te vermijden. De ruimte tussen het kozijn en de muur wordt opgevuld met flexibel pur-schuim dat geschikt is voor ramen en deuren. Het is aan te raden om in lagen te werken en het schuim de tijd te geven om uit te harden. Overtollig schuim wordt vervolgens weggesneden.

Bij een stenen muur is het aan te raden om buiten ook een waterkerende band of compriband te gebruiken, zeker als het voegwerk poreus is of de gevel niet geheel waterdicht is. Compriband is een schuimband die vóór het plaatsen aan de buitenkant van het kozijn wordt geplakt. Na plaatsing zet het uit en vult het de kier tussen kozijn en muur, waardoor het wind- en waterdicht wordt.

De aansluiting wordt afgewerkt met een buitenkit die geschikt is voor metselwerk en kunststof. Dit voorkomt dat vocht binnendringt. Een flexibele buitenafdichting is belangrijk, zodat deze kan meebewegen met temperatuurverschillen zonder te scheuren. Voor een mooie afwerking kan een stalen afwerkprofiel worden geplaatst, eventueel op maat en in de gewenste kleur besteld.

Voegwerk en Gevelrenovatie: Aandachtspunten

Bij gevelrenovatie is het belangrijk om bestaand voegwerk zoveel mogelijk te behouden. Indien meer dan 25% van het voegwerk aan een gevel vervangen moet worden, dient dit ter goedkeuring te worden gemeld bij het team monumentenzorg. Nieuw voegwerk moet in samenstelling, kleur en uitvoering overeenkomen met het oorspronkelijke voegwerk.

Ter hoogte van het maaiveld dient het voegwerk tot ten minste 30 cm beneden het maaiveld te worden nagezien, hersteld of vernieuwd. De voegen dienen voldoende massa te hebben voor een goede hechting van de voegspecie, met een verhouding van voegdikte tot voegdiepte van 1:2. Het uithakken van voegen dient met de hand of met een fijne beitel pneumatisch te geschieden. Het uitslijpen van de voegen is slechts toegestaan met een kleine slijptol met afzuiging. Bij het uithakken van bestaand voegwerk mogen smalle stootvoegen niet worden verbreed.

Regelgeving en Uitvoeringsvoorschriften

Alle betrokken partijen bij onderhouds- en restauratiewerkzaamheden dienen op de hoogte te zijn van de uitvoeringsvoorschriften. Dit kan desgewenst schriftelijk worden aangetoond. Bij de aanwezigheid van waardevolle muurplanten, vleermuizen en/of kerkuilen is het aan te raden contact op te nemen met het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.

Agressieve gevelreiniging is niet toegestaan. Onder agressieve gevelreiniging wordt onder meer verstaan: stralen met grit, zand, water (onder hoge druk) en het reinigen met behulp van chemische middelen. Stomen onder lage druk is toegestaan. Het hydrofoberen en impregneren van gevels is eveneens niet toegestaan, evenals het toepassen van steenverstevigers.

Nieuw pleisterwerk dient in samenstelling, kleur en uitvoering overeen te komen met het oorspronkelijke pleisterwerk.

Afwerking en Controle

Na het plaatsen van het raam wordt de raamvleugel (indien verwijderd) gemonteerd en gecontroleerd of het raam goed opent en sluit. Met een inbussleutel kan het hang- en sluitwerk eventueel worden verfijnd. Aan de binnenkant kan worden afgewerkt met een vensterbank, gipsplaat of kunststof sierlijst. Buiten kan worden gekozen voor een kunststof afwerkprofiel of een strakke kitnaad.

Conclusie

Het plaatsen van kunststof ramen in bestaand metselwerk vereist een zorgvuldige planning en uitvoering. Een grondige voorbereiding, correcte plaatsing, adequate isolatie en afdichting, en het naleven van relevante regelgeving zijn essentieel voor een duurzaam en kwalitatief resultaat. Door de beschreven stappen te volgen, kunnen zowel particuliere huiseigenaren als professionele bouwers een succesvolle renovatie realiseren.