Voegwerk voor Metselwerk: Technieken, Kleuren en Uitvoering

Inleiding

Het voegen van metselwerk is een cruciale stap bij zowel nieuwbouw als renovatie. Het verhoogt de stabiliteit van het metselwerk, beschermt tegen vocht en beïnvloedt de esthetiek van een gebouw. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van verschillende voegtechnieken, de overwegingen bij het kiezen van de juiste kleur, en een stapsgewijze handleiding voor het zelf uitvoeren van voegwerk. De informatie is gebaseerd op best practices en beschrijvingen van gangbare methoden.

Het Belang van Voegwerk

Voegwerk is meer dan alleen een afwerking; het is een integraal onderdeel van de constructie. De voegen zorgen voor een hogere weerstand en stabiliteit van het metselwerk. Bovendien dragen ze bij aan een betere afvoer van regenwater, waardoor vochtproblemen worden voorkomen en de levensduur van de stenen wordt verlengd. Het is aan te raden om minstens twee weken te wachten met het voegen na het metselen om witte aanslag, krimp- en zetscheuren te voorkomen. Bij een bestaande gevel kan het voegen direct beginnen nadat de oude voeg is verwijderd.

Verschillende Voegtechnieken

Er zijn diverse voegtechnieken beschikbaar, elk met hun eigen kenmerken en toepassingen. De keuze van de juiste techniek hangt af van de gewenste uitstraling, de functionaliteit en de persoonlijke voorkeur.

Borstelvoeg / Kamwerk

De borstelvoeg, ook wel kamwerk genoemd, is een economische optie die een licht ruw oppervlak creëert. Deze voeg is relatief eenvoudig aan te brengen en is geschikt voor diverse toepassingen.

Doorgestreken Voeg / Platvol

De doorgestreken voeg, ook bekend als platvol, resulteert in een glad en licht waterkerend oppervlak. De voeg sluit gelijk aan op de voorkant van het metselwerk.

Glad Verdiepte Voeg

Deze terugliggende voeg bevindt zich twee tot vijf millimeter achter het zichtvlak van de steen. Dit creëert een subtiel schaduweffect en geeft de muur een bepaalde diepte.

Glad Licht Verdiepte Voeg

Vergelijkbaar met de glad verdiepte voeg, maar deze ligt slechts één tot twee millimeter terug ten opzichte van het zichtvlak van de steen.

Knipvoeg

De knipvoeg is een ambachtelijke techniek die vooral wordt toegepast bij monumentale panden en gevels. Deze voeg, met een facetrandje, bevindt zich buiten het zichtvlak van de steen en vereist speciale mortel en vakmanschap.

Holle Voeg

De holle voeg heeft een licht concave vorm, wat zorgt voor een betere afvoer van water. Dit maakt deze voeg bijzonder geschikt voor buitenmuren.

Schaduwvoeg

Een schaduwvoeg creëert een schaduweffect door de voeg iets terug te leggen ten opzichte van het metselwerk, waardoor het metselwerk extra diepte en karakter krijgt.

Doorstrijken

Doorstrijken is een techniek waarbij het metselwerk direct na het metselen, terwijl de mortel nog licht opstijft, wordt afgewerkt door de voeg door te strijken. Dit resulteert in een zeer duurzame en dieper liggende voeg. Voor het doorstrijken zijn speciale doorstrijkmortels op kleur beschikbaar. Met een voegroller kan het profiel van de voeg worden aangepast.

Stootvoegloos Metselwerk

Bij stootvoegloos metselwerk worden de stenen in elke laag koud tegen elkaar aan gelegd, met een minimale sprong in het verband. De stootvoegen worden principieel niet gevuld met mortel, hoewel maattoleranties in de bakstenen resulteren in een minimale stootvoegruimte van ongeveer 2 mm.

Kleurkeuze voor Voegwerk

De kleur van de voeg heeft een aanzienlijke invloed op de uitstraling van het metselwerk.

Witte en Lichtgrijze Voegen

Witte en lichtgrijze voegen creëren een sterk contrast met donkere stenen, waardoor elk element van het metselwerk wordt benadrukt. Dit is bijzonder effectief bij donkerrode, bruine of antracietkleurige bakstenen. Witte voegen kunnen een traditionele uitstraling geven, maar vereisen meer onderhoud omdat ze sneller vuil worden. Lichtgrijze voegen zijn minder onderhoudsgevoelig.

Middelgrijze Voegen

Middelgrijze voegen zijn veelzijdig en passen bij een breed scala aan steenkleuren. Ze bieden een gematigd contrast dat niet te dominant is, maar toch structuur geeft aan het metselwerk. Deze neutrale optie is populair omdat ze minder snel vuil worden en goed werken bij zowel traditionele als moderne architectuur.

Stappenplan voor het Zelf Voegen van Metselwerk

Het voegen van metselwerk kan, met de juiste voorbereiding en techniek, ook door de doe-het-zelver worden uitgevoerd.

1. Voorbereiding: Maak de voegen in het metselwerk schoon. Verwijder vuil en stof met een droge borstel.
2. Mortel aanmaken: Maak de voegmortel aan volgens de aanwijzingen op de verpakking. De mortel moet de juiste vochtigheid en stevigheid hebben; een bal van mortel moet kunnen worden gekneed.
3. Horizontale Voegen: Voeg eerst de horizontale voegen (lintvoegen). Breng de voegmortel op het spaarbord aan en zet het bord net onder de voeg tegen de muur aan. Druk de mortel met een voegspijker in de muur met strijkende bewegingen.
4. Verticale Voegen: Voeg daarna de verticale voegen (stootvoegen). Druk bolletjes voegmortel met de hand in de voegen, eventueel met een korte voegspijker.
5. Afwerking: Werk de voegen af op de gewenste manier.
6. Schoonmaken: Borstel de muur na met een droge borstel als de voegen zijn uitgehard.
7. Benevelen: Benevel de voegen om ze sterker te maken en de kans op witte aanslag te verkleinen.

Tips voor een Optimaal Resultaat

• Consistentie van de Mortel: Zorg ervoor dat de mortel niet te droog of te nat is.
• Niveau en Uitlijning: Controleer regelmatig met een waterpas en metseldraad om ervoor te zorgen dat het metselwerk recht is.
• Weersomstandigheden: Vermijd voegen bij extreem warm of koud weer.
• Veiligheid: Draag altijd handschoenen en een veiligheidsbril tijdens het werken met mortel.

Kant-en-klare Mortel versus Zelf Maken

Voegmortel kan kant-en-klaar worden gekocht, waarbij alleen water hoeft te worden toegevoegd. Het is ook mogelijk om zelf voegmortel te maken door voegzand en cement te mengen.

Voegwerken bij Natuursteen

Voegwerken voor natuursteen vereisen een speciale aanpak vanwege de unieke eigenschappen van het materiaal. Ervaring met het voegen van natuursteen is essentieel voor een duurzame en esthetisch aantrekkelijke afwerking.

Conclusie

Het voegen van metselwerk is een vakmanschap dat een aanzienlijke invloed heeft op de duurzaamheid, functionaliteit en uitstraling van een gebouw. Door de juiste techniek en kleur te kiezen, en door de stappen zorgvuldig te volgen, kan een mooi en duurzaam resultaat worden bereikt. Het is belangrijk om de verschillende voegtechnieken te overwegen en de kleur af te stemmen op de steenkleur en de gewenste esthetiek.

Bronnen

1. Hubo
2. Dakengevelrenovaties
3. Strijker Groep
4. Berylhouse
5. KNB Keramiek
6. Buildinghomes