Voegkleuren en Voegmortel: Een Gids voor Metselwerk

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

De keuze van de juiste voegkleur en het correct mengen van voegmortel zijn cruciale aspecten bij het metselen en renoveren van gevels. Een goed gekozen voeg kan de uitstraling van een gebouw aanzienlijk verbeteren, terwijl een verkeerde keuze kan leiden tot een onaantrekkelijk resultaat en mogelijk tot snellere slijtage. Dit artikel biedt een overzicht van de beschikbare voegkleuren, de invloed van kleur op de waarneming van metselwerk, en de juiste manier om voegmortel aan te maken.

De Basis: Voegzand versus Metselzand

Voegzand en metselzand worden vaak door elkaar gehaald, maar ze hebben verschillende toepassingen. Voegzand, met een korrelgrootte tussen 0/1 mm, wordt specifiek gebruikt voor het invoegen van metselwerk. Metselzand, met een korrelgrootte tussen 0/2 mm, is daarentegen een component van mortel, gebruikt om metselwerkstenen aan elkaar te verbinden. Het fijnere karakter van voegzand resulteert in een dichtere voeg, die minder gevoelig is voor weersinvloeden. Voegzand wordt gemengd met water om een pasta te vormen die in de voegen wordt aangebracht om ze te vullen en te verstevigen.

Beschikbare Voegkleuren

Er zijn verschillende kleuren voegzand beschikbaar, waaronder wit (kleurcode 150), licht (crème, kleurcode 300), grijs (kleurcode 156) en geel (kleurcode 154). Zilverzand, een zeer zuiver type zand, is ook geschikt en is door zijn samenstelling nog witter. De keuze van de kleur is afhankelijk van de gewenste uitstraling en de kleur van de metselstenen.

De Invloed van Voegkleur op de Waarneming

De voegkleur heeft een significante invloed op hoe de individuele stenen in een gevel worden waargenomen. Een contrasterende voegkleur accentueert elk afzonderlijk element en benadrukt het patroon van het metselwerk. Dit is vooral effectief bij decoratief metselwerk of wanneer de textuur en het karakter van de stenen benadrukt moeten worden. Een voegkleur die dicht bij de steenkleur ligt (ton-sur-ton) creëert daarentegen een meer uniforme en rustige uitstraling, waarbij de gevel als één geheel wordt waargenomen.

Contrast: De Baksteen in de Schijnwerpers

Een lichte voeg bij donkere bakstenen (donkerrood, bruin of antraciet) laat elke steen afzonderlijk spreken en benadrukt het metselverband. Dit is ideaal voor traditionele of ambachtelijke bouwstijlen. Omgekeerd creëert een donkere voeg bij lichte bakstenen (geel, wit of beige) een grafisch, bijna tekenachtig uiterlijk, wat een moderne en strakke uitstraling kan geven.

Ton-sur-ton: De Homogene Gevel

Een voegkleur die harmonieert met de steenkleur zorgt voor een rustiger en meer samenhangend geheel. Dit kan een goede keuze zijn voor een subtiele en elegante uitstraling.

Kleurstrategieën: Contrast of Harmonie?

De keuze tussen contrast en harmonie hangt af van de gewenste esthetiek. Contrast benadrukt het metselverband en de individuele stenen, terwijl harmonie een uniforme en rustige uitstraling creëert.

Witte en Lichtgrijze Voegen

Witte en lichtgrijze voegen creëren een sterk contrast met donkere stenen, waardoor elk element van het metselwerk wordt benadrukt. Dit kan bijzonder effectief zijn bij donkerrode, bruine of antracietkleurige bakstenen. Echter, witte voegen zijn wel gevoeliger voor vuil en verkleuring, wat meer onderhoud vereist. Lichtgrijze voegen bieden een subtielere variant die minder onderhoudsgevoelig is.

Middelgrijze Voegen

Middelgrijze voegen zijn veelzijdig en passen bij een breed scala aan steenkleuren. Ze bieden een gematigd contrast dat niet te dominant is, maar toch structuur geeft aan het metselwerk. Deze neutrale optie is populair omdat het vuil en verkleuring minder snel laat zien.

Het Aanmaken van Voegmortel

Voor het maken van voegmortel is het belangrijk om de juiste mengverhouding te hanteren en de juiste materialen te gebruiken.

Benodigde Materialen

Voegzand (niet metselzand)
Cement
Water

Mengverhouding

De mengverhouding voor voegmortel is 4 delen voegzand op 1 deel cement. Het is belangrijk om droog zand te gebruiken, omdat dit het mengen vergemakkelijkt. Voor een nauwkeurige dosering kunnen afgestreken emmers worden gebruikt.

Mengprocedure

Meng eerst de helft van het zand en het cement gedurende 1 minuut.
Voeg vervolgens het tweede deel van het zand en het water toe.
Meng het geheel nogmaals gedurende ongeveer 1 minuut, totdat een homogene massa zonder klonten is ontstaan.
De hoeveelheid water is gemiddeld 2,5 liter op 25 kg voegmortel.
Het is aan te bevelen het cement te zeven voor het mengen om klonten te voorkomen.

Kant-en-klare Voegmortel

Bij het werken met gekleurde voegen is het raadzaam om kant-en-klare voegmortel te kopen. Het zelf mengen van kleuren is niet aan te raden, omdat het zeer nauw komt met de juiste hoeveelheden en de kans op kleurverschillen groot is.

De Functie van Voegzand

Het invoegen van metselwerk heeft niet alleen een esthetische functie, maar draagt ook bij aan de stevigheid en bescherming van het huis of bouwwerk. Het is een essentieel onderdeel van het afwerken en versterken van metselwerk.

Levering van Voegzand

Voegzand kan geleverd worden in Big Bags of per pallet met 25 kg zakken door heel Nederland, vaak binnen 1-3 werkdagen.

Conclusie

De keuze van de juiste voegkleur en het correct aanmaken van voegmortel zijn essentieel voor een duurzaam en esthetisch aantrekkelijk metselwerk. Door rekening te houden met de kleur van de metselstenen, de gewenste uitstraling en de juiste mengverhouding, kan een optimaal resultaat worden bereikt. Het gebruik van kant-en-klare voegmortel bij gekleurde voegen minimaliseert het risico op kleurverschillen.