Rollaag Metselwerk: Functie, Toepassing en Alternatieven

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Rollaag metselwerk is een veelvoorkomende techniek in de bouw, met name boven raam- en deuropeningen. Het bestaat uit het verticaal plaatsen van bakstenen boven een kozijn, en dient zowel een structurele als decoratieve functie. Deze methode biedt een oplossing voor het opvangen van gewicht en het versterken van de muurconstructie, maar is niet altijd de meest geschikte optie. Dit artikel beschrijft de functie van rollaag metselwerk, de toepassingen, de kosten, en de alternatieven, gebaseerd op beschikbare informatie.

Wat is een Rollaag?

Een rollaag is een specifiek metselverband waarbij de bakstenen verticaal geplaatst worden, ofwel op de strek of op de kop (bron 1, 2, 3, 4). Het wordt vaak toegepast boven vensters of deuren. De primaire functie van een rollaag is het bieden van extra stevigheid en stabiliteit, waardoor scheurvorming in het muurwerk boven de opening wordt verminderd (bron 1). Het is in feite een gemetselde latei, geschikt voor relatief kleine overspanningen (bron 3). In Vlaanderen wordt de rollaag ook wel een linteel genoemd (bron 2).

Functie en Toepassing

De noodzaak voor een rollaag ontstaat doordat het metselwerk boven ramen en deuren vaak doorloopt over het kozijn. Dit resulteert in een aanzienlijke belasting op het kozijn. De rollaag is ontworpen om dit gewicht te absorberen en te verdelen (bron 1, 3). Het is een effectieve oplossing voor kleinere overspanningen, typisch tot 80 centimeter (bron 2, 3). Voor grotere openingen zijn andere constructies, zoals strekken, hanenkammen of lateien, geschikter (bron 3, 5).

Een rollaag kan ook een decoratieve functie vervullen, zelfs wanneer er al een latei aanwezig is (bron 2). Het kan dienen als een visueel accent boven een raam- of deuropening (bron 3, 7). In sommige gevallen wordt het midden van de rollaag verhoogd, wat resulteert in een hanenkam (bron 7).

Rollaag versus Latei

Het is belangrijk om het verschil tussen een rollaag en een latei te begrijpen. Een latei wordt doorgaans gebruikt voor grotere overspanningen, waar de muurconstructie boven de opening meer druk uitoefent (bron 2). Lateien worden vaak gemaakt van gewapend beton, staal of hout, materialen die beter bestand zijn tegen zware belastingen. Een rollaag is daarentegen voldoende voor kleinere openingen, zoals ramen die minder dan 80 centimeter breed zijn (bron 2).

Uitvoering en Ondersteuning

Bij de uitvoering van metselwerk met rollagen, strekken en bogen is tijdelijke ondersteuning noodzakelijk (bron 1). Deze ondersteuning moet aanwezig blijven totdat circa 2/3 van de uiteindelijke sterkte van de constructie is bereikt (bron 1). Dit is cruciaal om te voorkomen dat de constructie instort tijdens het uitharden van het metselwerk.

Een rollaag kan uit zowel natuursteen als baksteen bestaan (bron 3). De hoogte van een rollaag varieert, maar is meestal een halve steen of soms een hele steen hoog (bron 1, 4).

Kosten

De kosten voor het metselen van een rollaag variëren afhankelijk van de metselaar en de complexiteit van het werk. Een erkende metselaar rekent doorgaans tussen de €40 en €45 per uur (bron 1). De totale kosten, inclusief materialen en arbeid, kunnen variëren van €80 tot €120 per gemetselde vierkante meter (bron 1). Het is echter onmogelijk om vooraf vaste prijzen te noemen, aangezien de kosten afhankelijk zijn van specifieke omstandigheden.

Alternatieven voor Rollaag Metselwerk

Wanneer de overspanning groter is dan 80 centimeter, is een rollaag niet de meest geschikte oplossing. In dergelijke gevallen zijn strekken of hanenkammen betere alternatieven (bron 3).

Strek: Een strek is een metselwerkconstructie die gebruikt wordt om een muur- of wandopening te overspannen. Het is sterker dan een rollaag en kan tot anderhalve steen hoog zijn (bron 3, 5).
Hanenkam: Een hanenkam is een decoratief element dat de druk van de bovenliggende lagen beter opvangt dan een rollaag (bron 3, 7).
Latei: Voor zeer grote overspanningen is een latei, gemaakt van gewapend beton, staal of hout, de meest geschikte oplossing (bron 2, 5).

Aandachtspunten bij Renovatie

Bij renovatiewerkzaamheden is het belangrijk om de bestaande constructie te beoordelen voordat een rollaag wordt toegepast. Bij het verwerken van oude materialen, zoals arduin of eiken balken boven een raam of deur, is het raadzaam om een L-ijzer te gebruiken om te voorkomen dat het materiaal barst (bron 6). Bij eiken balken kan een deklood bovenop de balk optioneel zijn (bron 6).

Bij het integreren van tegelpannen in het metselwerk als gevelplint of accent, kunnen recuperatie bourgondische tegelpannen worden gezaagd op de breedte van de steen en vervolgens worden ingemetseld (bron 6).

Strek en Getoogde Strek

Een strek kan ook een gebogen vorm hebben, wat resulteert in een getoogde strek (bron 5). Dit type strek wordt gebruikt om een opening te overspannen en biedt extra stevigheid.

Conclusie

Rollaag metselwerk is een effectieve techniek voor het versterken van muurwerk boven raam- en deuropeningen, met name bij kleinere overspanningen. Het biedt zowel structurele als decoratieve voordelen. Het is echter essentieel om de juiste constructie te kiezen op basis van de grootte van de opening en de belasting. Voor grotere openingen zijn strekken, hanenkammen of lateien geschikter. Bij renovatiewerkzaamheden is een zorgvuldige beoordeling van de bestaande constructie en het gebruik van de juiste materialen cruciaal.