Metselwerkwapening: Versterking, Toepassingen en Normen

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Introductie

Metselwerkwapening is een essentieel onderdeel van moderne constructietechnieken, gericht op het versterken van metselwerk en het beheersen van scheurvorming. Deze wapening, bestaande uit staal of alternatieve materialen, wordt in de lintvoegen van metselwerk aangebracht om de stabiliteit en duurzaamheid van constructies te waarborgen. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van metselwerkwapening, inclusief de verschillende typen, toepassingen, relevante normen en overwegingen voor zowel nieuwbouw als renovatie. De informatie is gebaseerd op beschikbare documentatie over de materiaaleigenschappen en toepassingsmethoden.

Wat is Metselwerkwapening?

Metselwerkwapening is een techniek waarbij wapening, in de vorm van staven, netten of koorden, in de horizontale voegen van metselwerk wordt opgenomen. Het doel is om de treksterkte van het metselwerk te verhogen en scheurvorming te beperken. Volgens de Eurocode voor metselwerk (NEN-EN 1996-1-1) wordt gewapend metselwerk gedefinieerd als metselwerk waarin staven of netten zijn opgenomen in mortel of beton, zodat alle materialen samenwerken bij het weerstaan van belastingen. De term 'lintvoegwapening' wordt specifiek gebruikt voor wapeningsstaal dat is geprefabriceerd voor toepassing in een lintvoeg.

Soorten Metselwerkwapening

Er zijn verschillende soorten metselwerkwapening beschikbaar, elk met specifieke eigenschappen en toepassingen:

Muurgrip ST: Geprefabriceerde stalen bewapening geschikt voor zowel vochtige als droge omgevingen. Leverbaar in Epoxy, RVS, TV en plat RVS voor verschillende voegdiktes.
Muurgrip Compact: Aramide metselwerkwapening met een gevlochten structuur, die hoge treksterkte biedt. Ideaal voor plaatsen waar spanningen ontstaan, zoals rond openingen.
Murfor Compact: Bestaat uit twee staaldraden die parallel lopen en verbonden zijn door een zigzag lopende draad.
Lintvoegwapening: Geprefabriceerd staal voor toepassing in lintvoegen, conform NEN-EN 845-3.
Wapening op rol: Flexibele wapening voor scheurherstel, beschikbaar in verschillende diktes (4.5 mm, 6.0 mm, 8.0 mm) en materialen (RVS 304, RVS 316).
Wapeningsstaven: Voor rechte scheuren in metselwerk.
Maas van staaldraden met glasvezelkoord: Een alternatieve vorm van wapening.
Strekmetaal: Gebruikt bij herstel van metselwerk.
Spiraalvormige staaf (spiraalanker, "wokkel"): Toegepast bij herstelwerkzaamheden.

Toepassingen van Metselwerkwapening

Metselwerkwapening wordt in diverse situaties toegepast:

Versterking van metselwerk: Om de algehele sterkte en stabiliteit van metselwerk te verbeteren.
Beperking van scheurvorming: Door het krimpen of uitzetten van het metselwerk te beheersen.
Boven gevelopeningen: Om de kans op scheuren te verminderen.
Lange gevels: Om de ongedilateerde lengte te vergroten.
Lateien van metselwerk: Om de draagkracht te verhogen.
Plaatselijke belasting: Bij windbelasting of belasting van stalen binten.
Borstweringen: Voor extra stevigheid.
Muren met muurdekken: Om de stabiliteit te waarborgen.
Scheurherstel: Om scheuren te herstellen en verdere instabiliteit te voorkomen.
Aardbevingsschade beperken: Om de weerstand tegen aardbevingen te verhogen.
In spouwbladen: Zowel binnen- als buitenspouwbladen kunnen worden gewapend.

Normen en Regelgeving

De toepassing van metselwerkwapening is geregeld in de Eurocode voor metselwerk (NEN-EN 1996-1-1). Deze norm beschrijft gewapend metselwerk en stelt eisen aan de lintvoegwapening (NEN-EN 845-3). Het is essentieel dat de gebruikte metselwerkwapening voldoet aan deze normen en een prestatieverklaring (DoP) heeft, afgegeven door de producent. Producten zonder de juiste prestatieverklaring zijn niet geschikt voor constructief wapenen van metselwerk. Standaard wapeningsstaven voor beton of spouwankers zijn eveneens ongeschikt voor het wapenen van metselwerk.

Materiaaloverwegingen

Metselwerkwapening is voornamelijk vervaardigd uit staal, maar er zijn ook alternatieven zoals aramide (Muurgrip Compact). Bij de keuze van het materiaal is het belangrijk rekening te houden met de omgeving en de specifieke toepassing. RVS wapening is beschikbaar voor corrosiebestendige toepassingen. De wapening op rol is verkrijgbaar in RVS 304 en RVS 316, afhankelijk van de gewenste corrosiebestendigheid.

Toepassingstechnieken

De toepassing van metselwerkwapening varieert afhankelijk van het type wapening en de beoogde functie. Over het algemeen wordt de wapening in de horizontale voegen van het metselwerk gelegd tijdens het metselen. Murfor wapening wordt bijvoorbeeld tussen de horizontale voegen geplaatst, terwijl wapening op rol in scheuren wordt aangebracht. Het is belangrijk om de wapening correct te positioneren en te verankeren om een optimale werking te garanderen.

Esthetische versus Dragende Toepassing

Er zijn twee hoofdtypen toepassingen voor metselwerkwapening:

Esthetische toepassing: Gericht op het voorkomen van scheurvorming en het compenseren van dilataties. Hierbij wordt berekend waar de wapening in het metselwerk moet worden aangebracht.
Dragende toepassing: Gericht op het verhogen van de draagkracht en stabiliteit van het metselwerk.

Voordelen van Metselwerkwapening

Verhoogde sterkte en stabiliteit: Metselwerkwapening verbetert de algehele constructieve prestaties van metselwerk.
Beperking van scheurvorming: Voorkomt of vermindert scheuren door krimp, uitzetting of belasting.
Verlengde levensduur: Draagt bij aan de duurzaamheid van de constructie.
Flexibiliteit in ontwerp: Maakt het mogelijk om langere gevels te realiseren zonder dilataties.
Herstel van beschadigd metselwerk: Biedt een effectieve oplossing voor het herstellen van scheuren en het stabiliseren van beschadigde muren.

Kosten

De kosten van metselwerkwapening variëren afhankelijk van het type wapening, de hoeveelheid en de complexiteit van de toepassing. Een esthetisch advies voor metselwerkwapening begint bij € 165,00 (exclusief BTW).

Conclusie

Metselwerkwapening is een cruciale techniek voor het versterken en stabiliseren van metselwerkconstructies. Door de juiste keuze van wapeningstype, correcte toepassing en naleving van relevante normen, kunnen scheurvorming worden beperkt, de levensduur van constructies worden verlengd en de veiligheid worden gewaarborgd. Of het nu gaat om nieuwbouw, renovatie of herstelwerkzaamheden, metselwerkwapening biedt een effectieve oplossing voor diverse uitdagingen in de bouw.

Bronnen

wapening