Het Gewicht van Metselwerk: Een Gedetailleerde Berekening

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Het bepalen van het gewicht van metselwerk is cruciaal voor zowel de constructie als de renovatie van gebouwen. Nauwkeurige berekeningen zijn essentieel voor het ontwerpen van funderingen, het beoordelen van de structurele integriteit en het inschatten van materiaalkosten. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de factoren die het gewicht van metselwerk beïnvloeden, de methoden voor berekening en de typische gewichten van verschillende soorten metselstenen en mortels. De informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens over de samenstelling van metselwerk en de eigenschappen van de gebruikte materialen.

Samenstelling van Metselwerk

Metselwerk bestaat niet alleen uit stenen, maar ook uit mortel of lijm die de stenen aan elkaar bindt. Het gewicht van het uiteindelijke metselwerk wordt dus bepaald door zowel het gewicht van de stenen als het gewicht van de mortel. De hoeveelheid mortel die wordt gebruikt, hangt af van de steenmaat, de voegdikte en de verwerkingstechniek.

Zoals vermeld, verbruikt men gemiddeld 0,3 m³ mortel per kubieke meter metselwerk, wat overeenkomt met een gewicht van ongeveer 500 kg. Dit betekent dat bij de berekening van het totale gewicht van een kubieke meter metselwerk, 500 kg moet worden toegevoegd aan het nettogewicht van de stenen.

Verschillende Soorten Metselstenen en Hun Gewicht

Het gewicht van metselstenen varieert aanzienlijk, afhankelijk van het materiaal, de vorm en de afmetingen. De meest voorkomende soorten metselstenen zijn rode bakstenen en silicaatstenen.

Rode Bakstenen

Rode bakstenen kunnen massief of hol zijn. Massieve bakstenen met een standaardmaat van 250x120x65 mm wegen doorgaans 3,5 kg per stuk, terwijl holle bakstenen van dezelfde afmetingen tussen de 2,3 en 2,5 kg wegen. Eén kubieke meter keramisch metselwerk weegt, exclusief mortel, tussen de 1690 en 1847 kg. Smalle holle modellen (250x85x65 mm) wegen slechts 1,7 kg per stuk, terwijl dimensionale kopieën (250x120x88 mm) 3,1 kg wegen.

Silicaatstenen

Silicaatstenen worden gemaakt van steengruizand, ongebluste kalk, water en hulpadditieven. Het gewicht van een kubieke meter silicaatsteen is ongeveer 1,5 ton.

Volumegewicht versus Soortelijk Gewicht

Het is belangrijk om het verschil te begrijpen tussen volumegewicht en soortelijk gewicht. Het soortelijk gewicht verwijst naar het gewicht van de steen zelf, terwijl het volumegewicht rekening houdt met de aanwezigheid van holtes en holtes in de steen. Het volumegewicht wordt gebruikt om de massa van een hele kubieke meter producten te bepalen en dient als indicatieve waarde bij het berekenen van de massa van het metselwerk tijdens de bouw.

Berekening van het Gewicht van Metselwerk

Om het gewicht van metselwerk te berekenen, kan men het volgende doen:

Bepaal het gewicht van één steen.
Bepaal het aantal stenen per kubieke meter.
Vermenigvuldig het gewicht van één steen met het aantal stenen per kubieke meter.
Voeg het gewicht van de mortel toe aan de verkregen waarde.

Voorbeeld:

Een kubieke meter bevat 513 massieve silicaatstenen van 250x120x65 mm, die elk 3,7 kg wegen. Het gewicht van de stenen is dan 513 * 3,7 kg = 1898 kg. Voeg hier de 500 kg mortel per kubieke meter aan toe, dan komt men uit op een totaal gewicht van 2398 kg per kubieke meter.

Invloed van Steenformaat en Voegdikte

Het steenformaat en de voegdikte hebben een significante invloed op de hoeveelheid benodigde mortel en dus op het totale gewicht van het metselwerk. Voor een standaard halfsteensmuur is een verbruik van 30-35 liter mortel per m² aan te houden, terwijl voor een steensmuur 60-70 liter per m² nodig is. De voegdikte is meestal tussen de 10 mm en 12 mm.

Voor 26 m² waalformaat stenen is ongeveer 1 m³ metselzand en 12 zakken metselcement nodig. Bij het gebruik van holle stenen, zoals snelbouwstenen, is het verbruik van mortel ongeveer 20% hoger.

Gewichten per Vierkante Meter

Om een idee te geven van het gewicht per vierkante meter, kunnen we de volgende gegevens gebruiken:

Poriso stenen (240x100x140 mm): 29 stenen per m², 9 liter mortel per m².
Wienerberger Wolfswaard metselsteen DINKELROOD (gereduceerd waalformaat): 75 stenen per m².
Poriso stenen (240x100x100 mm): 37 stenen per m², 10 liter mortel per m².

Het netto gewicht per m² van Poriso stenen (240x100x140 mm) is 153 kg, plus 9 liter mortel per m².

Aandachtspunten tijdens het Metselen

Tijdens het metselen is het belangrijk om te voorkomen dat de mortel "verbrandt" bij extreem warm weer. Dit kan worden voorkomen door de stenen vochtig te houden en het metselwerk voorzichtig te bevochtigen met een nevelende waterslang. Bij vorst moet het metselwerk worden afgedekt.

Kosten van Metselwerk

De kosten van metselwerk zijn afhankelijk van het type materiaal en de arbeidskosten. Het uurtarief van een metselaar ligt tussen de 25 en 30 euro, terwijl de prijs per m² tussen de 75 en 100 euro ligt.

Conclusie

Het gewicht van metselwerk is een complexe parameter die afhankelijk is van verschillende factoren, waaronder het type steen, de afmetingen, de voegdikte en de hoeveelheid mortel. Nauwkeurige berekeningen zijn essentieel voor een succesvolle constructie of renovatie. Door rekening te houden met de hierboven beschreven factoren en methoden, kan men een betrouwbare schatting maken van het gewicht van het metselwerk en de bijbehorende kosten.