Waterkeringen in Metselwerk: Bescherming tegen Vocht en Verduurzaming van uw Constructie

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Introductie

Waterkeringen vormen een essentieel onderdeel van de constructie en renovatie van gebouwen, met name bij metselwerk. Ze dienen om waterindringing te voorkomen, waardoor schade aan de constructie, zoals lekkage, rot, schimmelvorming en een verkorte levensduur, wordt tegengegaan. Verschillende materialen en technieken kunnen worden toegepast, waaronder folies, loodslabs en kunststoffen. Dit artikel behandelt de functie, plaatsing en materialen van waterkeringen in metselwerk, gebaseerd op beschikbare informatie. De primaire functie van een gebouw is bescherming tegen weersinvloeden, en de juiste toepassing van waterkeringen is cruciaal voor het bereiken van dit doel.

De Functie van Waterkeringen

Waterkeringen zijn ontworpen om te voorkomen dat water, zoals regenwater of optrekkend vocht, de constructie binnendringt. Ze fungeren als een barrière die water afvoert en verhindert dat het in de muren trekt. Dit is van belang voor zowel nieuwe constructies als renovaties. Een waterkering zorgt voor waterdichting van de constructie en helpt bij het voorkomen van vochtproblemen zoals schimmel en houtrot, wat de duurzaamheid van het gebouw ten goede komt. Waterkeringen moeten regenwater afvoeren over de constructie en via openstootvoegen uit de spouw laten vloeien. Ze dienen afwaterend naar buiten toe in de constructie te worden opgenomen en van ondersteuning te zijn voorzien om uitzakken te voorkomen.

Soorten Waterkeringen en Materialen

Verschillende materialen kunnen worden gebruikt als waterkering in metselwerk. De keuze van het materiaal hangt af van de specifieke toepassing en de gewenste eigenschappen.

Loodslabs

Loodslabs zijn traditioneel veelgebruikt als waterkering in metselwerk. Ze worden geplaatst op strategische plekken in de constructie, zoals bij schoorstenen, dakkapellen en de opgaande gevel bij een platdak. Loodslabs kerven het water uit het metselwerk en de spouw. Bij een steens gevel (zonder spouw) wordt het lood enkel in het voegwerk ingevoegd, terwijl bij een spouwmuur het lood spouw overbruggend in de gevel wordt verwerkt. De diepte van de invoeging van het lood is van belang; onvoldoende diepte kan leiden tot lekkage.

Folies

Er zijn verschillende soorten folies beschikbaar als waterkering, waaronder PVC-folie en DPC-folie (Damp Control Plastic). PVC-folie is UV-bestendig en geschikt voor permanente blootstelling aan zonlicht, terwijl DPC-folie beperkt UV-bestendig is en niet geschikt is voor permanente blootstelling. DPC-folie, met een wafelstructuur, biedt een betere binding met de ondergrond of specie en voorkomt optrekkend vocht in metselwerk of regeldoorslag rondom open bouwdelen.

Kunststoffen

Kunststof waterkeringen, zoals DPC-folie van polyethyleen, PVC of EPDM, worden steeds vaker gebruikt als alternatief voor lood. Deze materialen worden vaak verlijmd of geklemd en bieden een goede waterkerende werking. Bij het gebruik van kunststof folies is het belangrijk om de uitvoeringsrichtlijnen van de leverancier te volgen.

Plaatsing van Waterkeringen

De correcte plaatsing van waterkeringen is cruciaal voor hun effectiviteit.

Horizontale Waterkeringen

Horizontale waterkeringen worden aangebracht boven gevelopeningen (kozijnen) of gevelonderbrekingen (aanbouwen) om eventueel vocht uit de gevel te keren. Bij een spouwmuur wordt de waterkering schuin in de spouw aangebracht tegen het binnenblad.

Verticale Waterkeringen (Voeglood)

Verticale waterkeringen, ook wel voeglood genoemd, worden ingevoegd in de gevel om zakwater te keren. In een steens gevel wordt het lood in het voegwerk ingevoegd, terwijl het bij een spouwmuur spouw overbruggend wordt verwerkt.

Trasraam

Het achterwege laten van een trasraamconstructie kan leiden tot opspattend water en water vanuit de bodem dat in het metselwerk wordt opgezogen. Dit kan leiden tot uitslag en alggroei. Het gebruik van een waterkering net boven het maaiveld en het beperken van opspattend vocht minimaliseren dit risico.

Overstekken en Waterafvoer

Overstekken moeten minimaal 30 mm zijn om te voorkomen dat neervallend regenwater het onderliggende metselwerk overmatig bevochtigt. Een goede waterafvoer is essentieel om versnelde vervuiling van de gevel te voorkomen.

Regelgeving en Onderhoud

De legger voor primaire waterkeringen en daarin aanwezige kunstwerken is vastgelegd in de Waterwet en de Waterschapswet. Het onderhoud van waterkeringen is onder te verdelen in gewoon en buitengewoon onderhoud, waarbij de onderhoudsplicht is opgenomen in de legger.

Problemen en Oplossingen

Een veelvoorkomend probleem is het ondiep invoegen van loodslabs, wat kan leiden tot lekkage. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat loodslabs diep genoeg zijn ingevoegd om water effectief te keren. Bij het gebruik van folies is het belangrijk om te controleren op scheuren en beschadigingen, en om de folie correct te verlijmen of klemmen.

Conclusie

Waterkeringen zijn een onmisbaar onderdeel van een duurzame en waterdichte constructie in metselwerk. De juiste keuze van materialen, correcte plaatsing en regelmatig onderhoud zijn essentieel om waterindringing te voorkomen en schade aan het gebouw te minimaliseren. Loodslabs, folies en kunststoffen bieden verschillende oplossingen, afhankelijk van de specifieke toepassing en de gewenste eigenschappen. Het naleven van de regelgeving en het toepassen van de juiste technieken zijn cruciaal voor een effectieve waterkering.

Bronnen

waterkant