Zwarte Voegen in Metselwerk: Oorzaken, Preventie en Herstel

Inleiding

Zwarte voegen in metselwerk zijn een veelvoorkomend probleem bij zowel oudere als nieuwere gevels. Dit fenomeen, vaak veroorzaakt door vochtophoping, schimmelvorming en vervuiling, kan de esthetische uitstraling van een woning aantasten en in ernstige gevallen leiden tot structurele schade. Dit artikel behandelt de oorzaken van zwarte voegen, de verschillende voegwerksoorten en hun gevoeligheid voor vuil en schimmel, methoden voor reiniging en herstel, en de bijbehorende kosten. De informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens over gevelreiniging, voegwerk en bouwmaterialen.

Oorzaken van Zwarte Voegen

De vorming van zwarte voegen is voornamelijk te wijten aan vochtproblemen. Wanneer vocht zich ophoopt in het voegwerk, creëert dit een ideale omgeving voor de groei van algen en schimmels. Dit is met name het geval bij poreuze gevels, zoals metselwerk dat al langere tijd niet is onderhouden. De ruwe textuur van bepaalde voegwerksoorten, zoals open stootvoegen en geborstelde voegen, bevordert de vasthouding van vocht en vuil, waardoor de kans op zwarte aanslag toeneemt. Luchtvervuiling draagt eveneens bij aan de vorming van zwarte aanslag op gevels.

Verschillende Voegwerksoorten en Hun Gevoeligheid

Er bestaan verschillende soorten voegwerk, elk met zijn eigen kenmerken en gevoeligheid voor vuil en schimmel.

• Platvolle voeg: Deze voeg is strak en glad afgewerkt, waardoor vuil en schimmel minder kans krijgen om zich te hechten. Het voordeel is het lage onderhoud, maar er kan na verloop van tijd scheurvorming optreden.
• Geborstelde voeg: Deze voeg heeft een grof oppervlak met veel reliëf, wat een robuuste, klassieke uitstraling geeft. Echter, de ruwe textuur trekt sneller vuil en schimmel aan.
• Snijvoeg: Deze voeg is strak en scherp afgesneden, wat een luxe uitstraling geeft. Water loopt er goed vanaf, maar bij scheurtjes kan vuil zich alsnog vasthouden.
• Verdiepte voeg: Deze voeg ligt iets dieper dan de baksteen, wat extra diepte aan de gevel geeft. De gladde afwerking zorgt ervoor dat vuil minder snel vastplakt.

Het kiezen van de juiste voegwerksoort is cruciaal om zwarte voegen te voorkomen. Platvolle en verdiepte voegen zijn minder gevoelig voor vuil en schimmel dan geborstelde en snijvoegen.

Preventie van Zwarte Voegen

Naast het kiezen van de juiste voegwerksoort, zijn er preventieve maatregelen die genomen kunnen worden om de vorming van zwarte voegen te voorkomen:

• Schoonhouden van de omgeving: Verwijder vuil en bladeren van de gevel en dakgoot om ophoping van water en vuil te voorkomen.
• Regelmatig onderhoud: Reinig en bescherm de gevel tegen verdere schade.
• Impregneren van de gevel: Een impregneerlaag maakt de gevel beter bestand tegen vocht en zouten, waardoor de kans op uitbloei en zwarte voegen vermindert.

Reiniging van Zwarte Voegen

Wanneer zwarte voegen zich hebben gevormd, is reiniging noodzakelijk. Een speciale gevelreiniger of een mengsel van water en soda kan worden gebruikt om de voegen te reinigen. Chemisch reinigen is vaak de meest effectieve oplossing, waarbij een speciaal reinigingsmiddel wordt aangebracht en na een inwerktijd wordt afgespoeld met een hogedrukreiniger. Het losgekomen vuil en de chemicaliën moeten op de juiste manier worden afgevoerd.

Herstel van Voegwerk

In sommige gevallen is reiniging niet voldoende en moet het voegwerk worden hersteld. Dit houdt in dat de oude voegen worden uitgehakt en opnieuw worden gevoegd. De kosten voor het opnieuw voegen variëren afhankelijk van het type voeg en de staat van de gevel.

Kostenoverzicht

De kosten voor het verwijderen van schimmel en het herstellen van voegwerk kunnen als volgt worden ingeschat:

Deze kosten zijn indicatief en kunnen variëren afhankelijk van de specifieke omstandigheden.

Kleur van Voegwerk en Visueel Effect

De kleur van het voegwerk heeft een aanzienlijke invloed op de visuele uitstraling van de gevel. Donkergrijze en zwarte voegen creëren een subtiel effect bij donkere stenen en een sterk contrast bij lichte stenen. Bij donkere bakstenen kan dit resulteren in een monolithisch uiterlijk, terwijl bij lichte stenen het patroon van het metselwerk wordt geaccentueerd. Donkere voegen zijn over het algemeen minder onderhoudsgevoelig omdat vuil en verkleuring minder zichtbaar zijn. Bruine en terracotta voegen harmoniseren goed met rode en bruine bakstenen, wat een warme, coherente uitstraling creëert.

Voegmortel Specificaties

Een specifieke voegmortel, zoals de "Huismerk voegmortel zwart 25kg", is een fabrieksmatig vervaardigde droge mortel met een sterkteklasse M15, conform EN 998-2 en CUR aanbeveling 61. Deze mortel is geschikt voor het voegen van de meest gangbare steensoorten in metselwerk binnen, buiten en voor waterkerend werk. Voor de verwerking dient het metselwerk minimaal 2 weken oud te zijn en minimaal 1,5 cm diep uitgekrabd te zijn, vlak en zonder speciebaarden. Het metselwerk moet 24 uur voor het voegen met schoon leidingwater worden bevochtigd. De mengverhouding is tussen 1,9 en 2,1 liter water per 25 kg voegmortel.

Conclusie

Zwarte voegen in metselwerk zijn een veelvoorkomend probleem dat kan worden voorkomen door de juiste voegwerksoort te kiezen, preventieve maatregelen te nemen en regelmatig onderhoud uit te voeren. Reiniging en herstel van voegwerk zijn noodzakelijk wanneer zwarte voegen zich hebben gevormd. De kosten voor deze werkzaamheden variëren afhankelijk van de omvang van het probleem en de gekozen methoden. Het is raadzaam om een specialist in te schakelen voor een professionele beoordeling en uitvoering van de werkzaamheden.

Bronnen

1. Bouwbestel voegmortel zwart 25kg
2. Welke kleur voeg voor uw gevel
3. Zwarte voegen buitenmuur - Gevelrenovatie Rotterdam
4. Wat zijn de risico's van het niet voegen van mijn gevel - Gevelreiniging De Koning
5. Wat zijn de verschillende kleuren en stijlen van voegwerk - Gevelreiniging De Koning