Metselwerk rondom raamkozijnen: Technieken, materialen en tips voor een sluitend resultaat

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Het correct uitvoeren van het metselwerk rondom raamkozijnen is essentieel voor de duurzaamheid, isolatie en esthetiek van een woning. Tijdens renovaties, nieuwbouw of het vervangen van bestaande ramen is het metselwerk een cruciale component die niet alleen het uiterlijk bepaalt, maar ook de functionele aspecten zoals waterdichtheid en warmte-isolatie beïnvloedt. In dit artikel leggen we de technieken, materialen en beste praktijken uit die specifiek gericht zijn op het metselwerk rondom raamkozijnen. Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen, geven we een gedetailleerde uitleg over het verwijderen van oude ramen, het plaatsen van nieuwe kozijnen, isolatie, afdichting en mogelijke stenen of metselwerkproblemen.

Inleiding

Het metselwerk rondom raamkozijnen speelt een belangrijke rol in de constructieve integriteit van een gebouw. Niet alleen het kozijn zelf moet goed geïsoleerd en afgesteld zijn, ook het metselwerk in de omliggende muur moet voldoen aan hoge eisen qua duurzaamheid en waterdichtheid. In het verleden was het vaak gebruikelijk om ramen in een bestaande muur te plaatsen zonder voldoende aandacht voor het metselwerk rondom het kozijn. Tegenwoordig is het belang van een goed uitgevoerde afdichting en isolatie van het metselwerk rondom ramen echter sterk toegenomen, vooral met het stijgende belang van energie-efficiëntie in de bouwsector.

Het artikel is opgebouwd rondom verschillende kernaspecten: het verwijderen van het oude raam, het plaatsen van het nieuwe kunststof kozijn, het isoleren en afdichten van de aansluiting, en mogelijke metselwerkproblemen en herstelmethoden. We behandelen ook praktische tips voor zowel professionals als doe-het-zelvers die dit werk aanpakken. De informatie is gebaseerd op reële casussen, technische handboeken en ervaringen uit de praktijk, zoals beschreven in betrouwbare bronnen.

Het verwijderen van het oude raam

Voorbereiding en meetwerk

Voor het verwijderen van het oude raam is het belangrijk om het metselwerk en de muuropening goed te beoordelen. Voordat je begint, meet je de afmetingen van de bestaande muuropening nauwkeurig. Controleer de hoogte en breedte op meerdere punten en bepaal of de hoeken haaks zijn. Voor een standaard kunststof raam van 1×1 meter moet de opening ongeveer die maat hebben, met een beetje ruimte (ca. 5 mm per zijde) voor stelblokjes en pur-schuim. Als het raam niet past, is het mogelijk om de opening groter te maken met behulp van een haakse slijper, muurzaag of hamer en beitel. Let erbij op dat je de randen recht houdt en controleer of er geen leidingen in de muur zitten.

Bij stenen muren is het belangrijk om de staat van het metselwerk te beoordelen. Broos of loszittend metselwerk moet eerst worden hersteld of verstevigd. In oude gebouwen kan het metselwerk verweerd zijn, wat het gevoelig maakt voor schade bij het verwijderen van het oude kozijn.

Verwijderen van het oude kozijn

Het verwijderen van het oude kozijn vereist verschillende technieken, afhankelijk van het materiaal van het kozijn. Bij houten kozijnen wordt het kozijn losgeschroefd, de vleugel verwijderd en het kozijn in stukken gezaagd. Gebruik een reciprozaag, breekijzer of koevoet. Bij metalen of kunststof kozijnen is een slijptol of multitool effectiever. Let erbij op dat het metselwerk rondom het kozijn niet beschadigd raakt, vooral bij oudere of broosere muren. Oudere muren kunnen gevoelig zijn voor scheuren of andere schade.

Nadat het oude kozijn verwijderd is, moet het resterende metselwerk en eventuele ankers worden schoongemaakt. De ondergrond moet schoon en stevig zijn voordat het nieuwe kozijn geplaatst kan worden. Dit is een essentieel voordeel voor de duurzaamheid van het nieuwe kozijn en het metselwerk.

Het plaatsen van het nieuwe kunststof kozijn

Correcte montage

Het nieuwe kunststof kozijn van 1×1 meter wordt op de muuropening geplaatst. Aangezien dit formaat relatief handzaam is, is het aan te raden om het kozijn met twee personen te plaatsen voor veiligheid en nauwkeurigheid. Zet het kozijn op kunststof stelblokjes om te voorkomen dat het klem komt te zitten. Controleer vervolgens de horizontale en verticale lijnen met een waterpas om ervoor te zorgen dat het kozijn haaks en recht staat. Eventuele aanpassingen kunnen gedaan worden met extra stelblokjes.

Bevestiging van het kozijn

Als het kozijn op de juiste positie staat, kan het worden bevestigd met kozijnpluggen of kozijnschroeven. Bij stenen muren is het aan te raden om geschikte kozijnpluggen te gebruiken die afgestemd zijn op massieve ondergronden. Boor met een steenboor in de voegen of in de steen zelf, afhankelijk van de situatie. Meestal zijn vier tot zes bevestigingspunten voldoende. Draai de schroeven stevig aan, maar vermijd het om kunststof onder spanning te brengen, wat kan leiden tot vervormingen of scheurtjes.

Isolatie en afdichting van het metselwerk rondom het kozijn

Isolatie met pur-schuim

Na het bevestigen van het kozijn wordt de ruimte tussen muur en kozijn opgevuld met flexibel pur-schuim dat geschikt is voor ramen en deuren. Werk in lagen en geef het schuim de tijd om uit te harden. Zorg ervoor dat het schuim homogeen en zonder luchtbellen is. Overbodig schuim wordt afgeknipt.

Bij stenen muren is het aan te raden om buiten ook een waterkerende band of compriband te gebruiken, vooral als het voegwerk poreus is of de gevel niet geheel waterdicht is. Deze band vermindert het risico op vochtbinnendringing.

Afdichting met kit

Nadat het kozijn geïsoleerd is, wordt de aansluiting afgedicht met een buitenkit die geschikt is voor metselwerk en kunststof. Deze kit voorkomt dat vocht binnendringt en zorgt voor een sluitende afdichting. Het is belangrijk om voor een flexibele buitenafdichting te kiezen, zodat deze kan meebewegen met temperatuurverschillen zonder te scheuren.

Een slimme manier om de afdichting te verbeteren is het gebruik van compriband. Deze is een soort schuimband die vooraf aan de buitenkant van het kozijn geplakt wordt. Na plaatsing zet het uit en vult het de kier tussen kozijn en muur, waardoor het geheel wind- en waterdicht wordt. Als extra zekerheid kan ook een elastische buitenkit gebruikt worden, zoals MS-polymeerkit, die flexibel blijft en niet breekt bij beweging van het kozijn of de muur.

Afwerken met profielen

Aan de buitenkant kan de afdichting afgerond worden met een kunststof afwerkprofiel of een strakke kitnaad. Dit zorgt voor een strakke afwerking en vermindert het risico op lekkages. Aan de binnenkant kan het kozijn afgerond worden met een vensterbank, gipsplaat of kunststof sierlijst. Zowel de binnen- als de buitenafdichting moet flexibel blijven om de constructiebewegingen op te vangen.

Praktische tips voor het metselwerk rondom raamkozijnen

Tip 1: Controleer de muur en het metselwerk vooraf

Voor het begin van de werkzaamheden is het belangrijk om de staat van het metselwerk rondom de muuropening te beoordelen. Oude of verweerde muren kunnen gevoelig zijn voor schade bij het verwijderen van het oude kozijn. Broos of loszittend metselwerk moet eerst worden hersteld of verstevigd. Dit zorgt voor een stabiele basis voor het nieuwe kozijn en voorkomt later problemen met lekkages of schade.

Tip 2: Kies het juiste materiaal voor isolatie en afdichting

Isolatie en afdichting zijn essentieel voor de energie-efficiëntie en de duurzaamheid van het kozijn. Kies voor een flexibel pur-schuim dat geschikt is voor ramen en deuren. Voor de afdichting is een buitenkit die geschikt is voor metselwerk en kunststof aan te raden. De combinatie van compriband en buitenkit zorgt voor een extra waterdichte barrière.

Tip 3: Gebruik het juiste gereedschap en technieken

Het verwijderen van het oude kozijn en het plaatsen van het nieuwe vereist het gebruik van het juiste gereedschap en technieken. Bij houten kozijnen is een reciprozaag of koevoet effectief. Bij metalen of kunststof kozijnen is een slijptol of multitool beter. Let erbij op om schade aan het metselwerk te voorkomen. Bij het bevestigen van het kozijn is het belangrijk om de schroeven niet té strak aan te draaien, omdat kunststof onder spanning kan vervormen.

Tip 4: Zorg voor een sluitende afdichting

De afdichting rondom het kozijn is cruciaal voor de waterdichtheid en het voorkomen van tocht. Zorg ervoor dat de afdichting flexibel is en kan meebewegen met temperatuurverschillen. Een compriband of elastische buitenkit is hierbij een goede keuze. Let erbij op dat de buitenafdichting strak afgewerkt wordt, zodat er geen luchtlekkages ontstaan.

Problemen en herstel van metselwerk rondom ramen

Probleem 1: Vochtbinnendringing en lekkages

Een van de meest voorkomende problemen rondom ramen is vochtbinnendringing. Dit kan ontstaan door een slecht afgewerkte afdichting of een verweerd metselwerk. Oudere gevels met verweerd voegwerk hebben een hogere waterdoorlaatbaarheid, wat leidt tot verzadigde muren en vermindering van de isolatiewaarde. Dit kan op den duur tot problemen leiden, zowel binnen als buiten het pand.

Probleem 2: Broos of loszittend metselwerk

Broos of loszittend metselwerk rondom ramen is vaak het gevolg van verweering, ouderdom of foute uitleg. Dit metselwerk kan gevoelig zijn voor schade bij het verwijderen of plaatsen van een nieuw kozijn. Het is belangrijk om dit metselwerk eerst te herstellen of te verstevigen voordat het nieuwe kozijn geplaatst wordt.

Probleem 3: Slijp- en sproeiwerk in metselwerk

Slijp- en sproeiwerk in metselwerk kan leiden tot het verdwijnen van het metselwerk of het ontstaan van grote naden. Dit kan extra vochtbinnendringing veroorzaken en langdurige schade aan het metselwerk. Het is daarom aan te raden om dit soort werk voorzichtig uit te voeren en eventueel extra isolatie of afdichting toe te passen.

Herstelmethoden

Voor het herstel van metselwerk rondom ramen zijn verschillende methoden beschikbaar. Het herstellen van scheuren in metselwerk kan gedaan worden met speciale herstelproducten, zoals schuim of versterkte tape. Het herstel van voegwerk kan uitgevoerd worden door het oude voegwerk te verwijderen en opnieuw te voegen met een geschikte voegmassa. Ook is het aan te raden om de gevel te impregneren om de waterdichtheid te verbeteren en de porositeit van de bakstenen te verminderen.

Een andere methode is het plaatsen van een afdekprofiel of afwerking die het metselwerk extra beschermt tegen vocht en schade. Dit kan gedaan worden met kunststof profielen, gipsplaten of sierlijsten.

Conclusie

Het metselwerk rondom raamkozijnen is een cruciale component in de constructie van een woning. Het beïnvloedt niet alleen de esthetiek van het gebouw, maar ook de functie, zoals waterdichtheid, isolatie en duurzaamheid. Tijdens renovaties of het vervangen van ramen is het belangrijk om aandacht te besteden aan het verwijderen van het oude kozijn, het correcte plaatsen van het nieuwe kozijn, het isoleren en afdichten van de aansluiting, en eventueel het herstellen van het metselwerk.

Voor het verwijderen van het oude kozijn moet het metselwerk en de muuropening eerst worden gecontroleerd. Het juiste gereedschap en technieken zijn hierbij essentieel om schade te voorkomen. Bij het plaatsen van het nieuwe kozijn is het belangrijk om het kozijn horizontaal en verticaal correct te plaatsen en te bevestigen. Voor de isolatie en afdichting is het aan te raden om flexibel pur-schuim en een geschikte buitenkit te gebruiken, eventueel in combinatie met compriband.

Problemen zoals vochtbinnendringing, broos metselwerk of verweerd voegwerk kunnen opgelost worden met herstelmethoden zoals het herstellen van scheuren, het vernieuwen van voegwerk, en het impregneren van de gevel. Door het metselwerk rondom ramen correct uit te voeren en regelmatig te onderhouden, kan men zorgen voor een sluitend, duurzaam en esthetisch aantrekkelijk resultaat.

Zowel voor professionals als voor DIY-ers is het belangrijk om de juiste technieken en materialen te kiezen om de kwaliteit van het werk te waarborgen. Met goed uitgevoerd metselwerk rondom raamkozijnen is men zeker van een functioneel en duurzaam resultaat dat het pand functioneel en visueel verfraait.

Bronnen

raamkozijn