Metselwerk op het dak: Opvangen en versterken voor een stabiele constructie

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Het verhogen van een dak of het bouwen van een extra verdieping op een bestaande woning vraagt niet alleen rekening houden met esthetiek, maar ook met de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie. In veel gevallen wordt gekozen voor metselwerk als materiaal voor het opbouwen van het dak. Metselwerk biedt uitzonderlijke stevigheid en duurzaamheid, maar heeft ook een aantal nadelen zoals hoog gewicht en hoge kosten. Daarnaast kan metselwerk op het dak ook uitdagingen met zich meebrengen, zoals het opvangen van eventuele schade of het versterken van de bestaande constructie. In dit artikel geven we een overzicht van de opties voor het gebruik van metselwerk bij dakverhogingen, het opvangen van eventuele problemen, en het versterken van de constructie. We geven ook aan wat voor vergunningen en voorbereidingen nodig zijn bij dergelijke projecten.

Opties voor het verhogen van het dak

Bij het verhogen van een dak zijn er verschillende materialen beschikbaar. In de contextdocumenten worden drie voornaamste opties genoemd: metselwerk, hout en kunststof.

Optie 1: Metselwerk en steen voor ongeëvenaarde stevigheid

Metselwerk en steen zijn de meest duurzame en stevige materialen voor het verhogen van een dak. Deze optie is geschikt voor woningen met een hoge draagkracht en waar langdurige duurzaamheid van de constructie van belang is. Een gemetselde opbouw vormt een harmonieus geheel met een bestaande metselconstructie en kan tegen een stootje.

Een nadeel van metselwerk is echter het hoge gewicht. Een opbouw in metselwerk vereist een sterke en stabiele bestaande constructie. Als de draagkracht van het gebouw niet voldoet, zijn extra verstevigingswerken nodig. Deze werken kunnen de totale kostprijs van het project aanzienlijk verhogen.

Daarnaast is metselwerk de duurste optie voor een dakverhoging. Het gebruik van metselwerk vraagt ook aandacht voor het ontwerp en de bouwtechniek, aangezien het zwaartekracht en eventuele buiging moet kunnen opvangen. Bij het verhogen van een dak in metselwerk is het dus essentieel om rekening te houden met de bestaande constructie en eventuele verstevigingsmaatregelen.

Optie 2: Hout voor een lichte opbouw of verhoging

Hout is een lichtere alternatieve optie voor het verhogen van een dak. Het is, net als metselwerk, een duurzame oplossing, maar heeft een veel lager gewicht. Dit maakt het geschikt voor woningen met een beperkte draagkracht. Een houten opbouw is bovendien sneller te plaatsen en goedkoper dan een verhoging in metselwerk.

Hout is ook een populaire keuze voor prefab dakverhogingen, zoals dakkapellen. Deze worden vaak in hout gemaakt en zijn relatief eenvoudig in te passen in bestaande structuren. De lage kosten en snelle uitvoering maken hout tot een aantrekkelijke optie voor zowel particuliere homeowners als professionele verbouwers.

Optie 3: Kunststof als budgetvriendelijke optie

Kunststof is een budgetvriendelijke optie voor het verhogen van het dak. Veel prefab dakverhogingen zijn gemaakt van kunststof, wat een lichte en goedkope oplossing biedt. Kunststof is licht en beschikbaar in verschillende kleuren, vormen en stijlen. Het is bovendien goedkoper dan zowel hout als metselwerk.

Een nadeel van kunststof is echter dat het minder duurzaam is dan hout of metselwerk. Hoewel het geschikt is voor tijdelijke of lichte opbouwen, is het niet de meest betrouwbare keuze voor een langdurige verbouwing. Toch is kunststof een populaire keuze voor wie snel en goedkoper wil verbouwen.

Opvangen van schade en problemen in het metselwerk

Het verhogen van een dak met metselwerk vraagt niet alleen rekening houden met het bouwproces, maar ook met eventuele schade of problemen die al bestaan in het bestaande metselwerk. In de contextdocumenten wordt uitgebreid ingegaan op het opvangen van schade, zoals scheuren, zakkingen en afschilfering van de baksteenhuid.

Het monitoren en registreren van schade

Bij een bestaand pand is het belangrijk om bestaande schade nauwkeurig te monitoren. Dit kan gedaan worden door middel van meerdere metingen vanaf de grond, gebruik makend van markeerpaaltjes, meetinstrumenten en ijkbouten. Hiermee kan de huidige staat van het pand vastgesteld worden en kunnen eventuele zakkingen tot op de millimeter gemeten worden.

Bij reeds aanwezige schade in het gevelmetselwerk is het noodzakelijk om scheurmeters te plaatsen om de uitbreiding van scheuren te monitoren. Regelmatige metingen helpen om een dossier op te bouwen dat kan dienen als basis voor hersteladviezen. Dit is vooral belangrijk bij verbouwingen waarbij het gewicht van een nieuwe constructie invloed kan hebben op de bestaande structuren.

Afschuiving en bezwijken van gevelmetselwerk

Een serieuze aandachtspunt bij metselwerk is het risico op afschuiving of bezwijken van gevelmetselwerk. Dit kan voorkomen bij spouwmuurconstructies waarbij het buitenblad van het metselwerk loskomt van het binnenblad. Dit kan gebeuren door verkeerd uitgevoerde bouwdetails, zoals bijvoorbeeld bij betongevelband aansluitingen. Ook in modernere gevelconstructies waarbij stalen geveldragers zijn toegepast, kan het metselwerk boven een geveldrager naar voren komen als het buitenblad niet langer met het binnenblad is verbonden.

Als een gevelmetselwerk dreigt te bezwijken, moeten directe maatregelen genomen worden. Eerst moeten de bewoners of gebruikers van het pand geholpen worden met een tijdelijke verblijfplaats. Daarna dient een omheining rondom het pand geplaatst te worden om veiligheid te waarborgen. Vervolgens kan het gevelmetselwerk gestut worden met tijdelijke constructies, zoals een zogenoemd dodemansbed. Deze constructie bestaat uit een combinatie van staal en is bedoeld als tijdelijke oplossing tot het moment dat het gebouw weer constructief veilig is hersteld.

Afschilfering van de baksteenhuid

De afschilfering van de baksteenhuid is een probleem dat vaak voorkomt in situaties met hoge vochtbelasting of lokaal vernieuwd voegwerk. Dit kan leiden tot het loslaten van de buitenste laag van het metselwerk. Het is belangrijk om dit probleem vroegtijdig op te sporen en te verhelpen, want het kan leiden tot verdere schade aan de structuur van het gebouw.

Versterken van de constructie bij het verhogen van het dak

Het verhogen van een dak vraagt vaak om versterking van de bestaande constructie. Dit is vooral nodig bij zware materialen zoals metselwerk of staal.

Oplegging van een stalen balk op metselwerk

Bij het slopen van een dragende muur is het noodzakelijk om een stalen balk op te leggen om de belasting over te dragen. Dit proces, ook wel "latei plaatsen" genoemd, is een essentiële bouwtechniek bij verbouwingen. De oplegging van een stalen balk op metselwerk moet zorgvuldig uitgevoerd worden om de stabiliteit van het gebouw te waarborgen.

Een constructeur bepaalt via een constructieberekening welk type stalen balk nodig is en hoe de oplegging precies moet worden uitgevoerd. Bij het verwijderen van een dragende muur is bovendien een omgevingsvergunning nodig. De kosten voor het verwijderen van een muur en het plaatsen van een stalen balk zijn aanzienlijk hoger dan bij het slopen van een niet-dragende muur.

Maatvoering en aansluitingen in metselwerk

Om het metselwerk correct te koppelen aan het bestaande bouwsel, is het belangrijk om rekening te houden met de maatvoering van de bakstenen. De maatvoering van het metselwerk voor wanden en wandopeningen moet afstemmen op de maatvoering van de gekozen baksteen. Bij het respecteren van de lagen- en koppenmaat is het mogelijk om het gewenste metselverband uit te voeren op de bouwplaats.

Bij het bepalen van de muurlengte wordt gebruik gemaakt van de koppenmaat, oftewel de steenbreedte plus een stootvoeg. Om de koppenmaat te bepalen zijn minimaal 20 bakstenen nodig uit de geleverde partij. Dit zorgt voor een regelmatig en esthetisch metselwerk.

Vergunningen en juridische aspecten

Het verhogen van een dak heeft vaak invloed op de buitenkant van het pand. In de meeste gevallen is hiervoor een vergunning nodig. Het verhogen van het dak kan ook de stabiliteit van het resterende deel van het huis beïnvloeden, wat betekent dat naast een stedenbouwkundige vergunning ook steeds de hulp van een architect nodig is.

Een bouwvergunning is nodig om te waarborgen dat de verbouwing voldoet aan de juridische en bouwkundige eisen. Het is daarom belangrijk om voor het starten van het project een goed overleg te hebben met een erkende architect of bouwprofessional.

De rol van een dakwerker

Niet onbelangrijk is de vraagprijs van de dakwerker. De kosten voor een verhoging bestaan gemiddeld voor 45 procent uit arbeidskosten van de professionele dakwerker. Het is daarom verstandig om meerdere offertes te vergelijken om de beste prijs-kwaliteitverhouding te vinden.

Daarnaast is het belangrijk om ervaring en kwaliteit van de dakwerker te beoordelen. Een goede dakwerker weet hoe hij het metselwerk op het dak moet opvangen en versterken. Hij kan ook advies geven over de juiste materialen en bouwtechnieken.

Samenvatting

Het verhogen van een dak met metselwerk is een serieuze verbouwing die zorgvuldig gepland en uitgevoerd moet worden. Metselwerk biedt ongeëvenaarde stevigheid, maar heeft ook een hoge kostenprijs en vraagt extra versterking van de bestaande structuur. Hout en kunststof zijn alternatieve opties die lichter en goedkoper zijn, maar minder duurzaam.

Het opvangen van schade in het bestaande metselwerk is essentieel bij dergelijke projecten. Problemen zoals afschuiving, bezwijken of afschilfering van het metselwerk moeten vroegtijdig opgespoord en verholpen worden. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met maatvoering, oplegging van stalen balken en de juridische aspecten van het verhogen van het dak.

Bij het verhogen van het dak is het verstandig om de hulp van een ervaren dakwerker en architect in te huren. Zij kunnen zorgen voor een veilige en duurzame uitvoering van het project.

Conclusie

Het opvangen van metselwerk op het dak vraagt rekening houden met meerdere bouwtechnische, juridische en esthetische aspecten. Het is belangrijk om de bestaande structuur goed te beoordelen en eventuele schade vroegtijdig te herstellen. Het verhogen van het dak met metselwerk is een sterke en duurzame keuze, maar vraagt extra versterking en aandacht voor detail. De keuze van het juiste materiaal, de uitvoering van de constructie en het aanvragen van de juiste vergunningen zijn allemaal essentieel voor een succesvolle verbouwing.

Bronnen

dak
opvang