Scheurvorming in metselwerk en injectie als oplossing

Published by Redactie on september 4, 2025 | Category metselwerk

Inleiding

Scheurvorming in metselwerk is een veelvoorkomend probleem in bestaande woningen en gebouwen. Deze scheuren kunnen het gevolg zijn van onderlinge bewegingen tussen bakstenen, uitzettingsverschillen in materialen, vochtproblemen of funderingsproblemen. Als deze scheuren niet op tijd worden hersteld, kunnen ze leiden tot vocht- en lekkageproblemen, wat aanzienlijke schade kan veroorzaken aan de structuur en de binnenschildering. Injecteren is een bewezen en effectieve methode om deze scheuren te dichten en de structuur te herstellen, terwijl het tegelijkertijd het oorspronkelijke uiterlijk van het metselwerk behoudt.

In dit artikel worden de oorzaken van scheurvorming in metselwerk besproken, evenals de toepassing van injecteren als hersteltechniek. Daarnaast worden de verschillende injectiemethoden en -materialen toegelicht, inclusief de voorwaarden voor een succesvolle uitvoering.

Scheurvorming in metselwerk: oorzaken en gevolgen

Oorzaken van scheuren in metselwerk

Scheurvorming in metselwerk kan ontstaan door verschillende factoren, waaronder:

Uitzetting en krimp van materialen: Beton, baksteen en mortel hebben verschillende uitzettingscoëfficiënten. Deze verschillen kunnen leiden tot spanningen in de structuur, die uiteindelijk scheuren veroorzaken.
Vochtproblemen: Optrekkend vocht en lekkages kunnen de structuur van metselwerk verzwakken. Door het vocht in de capillairen kan er spanning ontstaan die leidt tot scheurvorming.
Funderingsproblemen: Beweging in de fundering, zoals ondergrondsscheuren of ongelijke zetting, kan indirect leiden tot scheuren in de bovenliggende metselconstructie.
Aging van materialen: Onderhoudsarmheid en veroudering van mortel of bakstenen kunnen de sterkte en cohesie van het metselwerk verminderen, waardoor het gevoeliger wordt voor scheuren.
Dynamische bewegingen: In sommige gevallen kunnen schokken of trillingen, zoals die veroorzaakt worden door verkeer of machines, leiden tot scheuren in metselwerk.

Gevolgen van onverholen scheuren

Wanneer scheuren in metselwerk niet worden hersteld, kunnen verschillende gevolgen optreden:

Vocht- en lekkageproblemen: Onherstelde scheuren kunnen leiden tot vochtinbreng, wat schadelijk is voor zowel de constructie als de binnenafwerking.
Structuurverzwakking: Bij grotere scheuren kan de structuur van het metselwerk worden verzwakt, wat kan leiden tot instabiliteit.
Aesthetische schade: Scheuren in de gevel of binnenmuren kunnen de esthetiek van het gebouw aantasten en de marktwaarde verminderen.
Verdere uitbreiding: Scheuren kunnen in de loop van de tijd groter worden en zich uitbreiden, waardoor herstelcomplexer en duurder kan worden.

Injecteren als hersteltechniek voor metselwerk

Injecteren is een bewezen en efficiënte methode om scheuren in metselwerk te herstellen. Het bestaat uit het aanbrengen van een injectiemiddel in de scheur, waardoor deze wordt gedicht en het metselwerk wordt versterkt. Er zijn verschillende soorten injectiemethoden en -materialen, afhankelijk van de aard van de scheur en de omstandigheden.

Soorten injectiemethoden

Horizontale vochtbarrière: Deze methode wordt gebruikt om optrekkend vocht tegen te gaan. Een kristalliserend injectiemiddel wordt horizontaal in de muur geïnjecteerd, waardoor de capillaire werking wordt verminderd en het vocht niet langer kan opzuigen. Deze methode is het meest geschikt voor gemetselde wanden en gevels.
Hars injecteren: Voor acute lekkages en breuken in wanden of vloeren wordt een polyurethaan (PU) of epoxy hars onder druk in de scheur geïnjecteerd. Deze hars vult de scheur volledig en maakt deze waterdicht.
Injecteren met vezels en hybride mortel: Bij zeer grote gaten in muren wordt een mengsel van vezels en hybride mortel in de scheur gebracht. Deze methode is geschikt voor het herstellen van zware schade.
Injecteren met vloeibare hars (PU, EPOXY of Cement): Deze methode wordt gebruikt bij beton en bakstenen wanden, funderingen of vloeren. Het injectiemiddel vult holtes en herstelt de structuur.
Sluierinjectie: Bij deze methode wordt de gehele kelder of wand waterdicht gemaakt door injectiemiddel te verspreiden over een groter oppervlak. Deze methode is geschikt voor het oplossen van vochtproblemen in kelders.

Injectiematerialen

De keuze van het injectiemateriaal hangt af van de aard van de scheur, de omstandigheden en het type metselwerk. De meest gebruikte injectiematerialen zijn:

Polyurethaan (PU): Deze hars is geschikt voor lekkages en breuken in wanden en vloeren. Het klinkt snel en vormt een elastische, waterdichte laag.
Epoxy hars: Deze hars is stijf en heeft een hoge treksterkte, waardoor het ideaal is voor het herstellen van structurele scheuren.
Cementgebonden injectiematerialen: Deze materialen zijn geschikt voor het vullen van holtes in funderingen en muren. Ze zijn goedkoper dan harsen, maar minder elastisch.
Acrylaat en kalkmelk: Deze materialen worden vooral gebruikt voor het herstellen van fijne scheuren in kalkmetselwerk. Ze zijn geschikt voor het herstellen van oude constructies zonder schade te veroorzaken aan schilderingen.

Voordelen van injecteren

Injecteren biedt verschillende voordelen bij het herstellen van scheuren in metselwerk:

Structuurherstel: Injecteren helpt om de structuur van het metselwerk te herstellen en te versterken.
Waterdichting: Het injectiemiddel maakt de scheur waterdicht, waardoor vocht- en lekkageproblemen worden voorkomen.
Minimale invloed op het uiterlijk: Injecteren verandert het uiterlijk van het metselwerk nauwelijks, waardoor het geschikt is voor gevels en historische gebouwen.
Duurzaam en langdurig: Een goed uitgevoerd injectieproject heeft een lange levensduur en vereist weinig onderhoud.
Snelle en efficiënte oplossing: Injecteren kan snel worden uitgevoerd en levert vaak directe resultaten.

Voorbereiding en uitvoering van injecteren

De voorbereiding en uitvoering van injecteren zijn cruciale stappen voor een succesvolle herstelling van scheuren in metselwerk.

Voorbereiding

Evaluatie van de scheur: Voordat injecteren begint, moet de aard, breedte en activiteit van de scheur worden beoordeeld. Dit kan met een scheurmeter of door het bekloppen van het metselwerk met een hamer.
Materiaalkeuze: De keuze van het injectiemateriaal moet afgestemd zijn op de omstandigheden van de scheur, zoals de breedte, de vochtigheid en de stabiliteit van het metselwerk.
Voorbereiding van het injectieapparaat: Het injectiemateriaal wordt met behulp van injectieslangen, packers en pompen in de scheur gebracht. Het is belangrijk dat deze apparatuur goed functioneert en voldoet aan de vereisten van het project.

Uitvoering

Injectieproces: Het injectiemateriaal wordt onder druk in de scheur gebracht, zodat het de hele lengte van de scheur vult.
Controle: Na het injecteren moet de scheur worden gecontroleerd om te zorgen dat het materiaal correct is geïnjecteerd en geen lekkages zijn ontstaan.
Droogtijd: Het injectiemateriaal moet voldoende tijd krijgen om te harden en zich volledig te verspreiden in de scheur.

Aandachtspunten bij injecteren

Bij injecteren zijn er een aantal aandachtspunten die worden genoemd in de bronnen:

Voorbereiding van het injectieproject: Het is belangrijk om het verband, de metseltekens en andere bijzonderheden van het metselwerk vast te leggen voordat injecteren begint.
Hydraulische mortels: Bij gebruik van hydraulische mortels, zoals kalktras, moet het omliggende werk goed worden bevochtigd om te voorkomen dat de stenen te veel water onttrekken aan de mortel.
Dilateren: Als een scheur dynamisch van aard is, kan het nodig zijn om deze te handhaven als natuurlijke dilatatie. Dit houdt rekening met de uitzetting en krimp van het materiaal.
Schilderingen: Bij de herstelling van metselwerk met schilderingen moet rekening worden gehouden met de invloed van injectiematerialen op de schilderingen. In sommige gevallen kan injecteren niet worden toegepast.
Niet-destructieve onderzoekstechnieken: Voor het detecteren van onzichtbare scheuren kan gebruik worden gemaakt van moderne technieken zoals geluidsgolfreflectie, elektromagnetische golven, endoscopie of infraroodthermografie.

Conclusie

Scheurvorming in metselwerk is een veelvoorkomend probleem dat kan leiden tot vocht- en lekkageproblemen, structuurverzwakking en esthetische schade. Injecteren is een bewezen en efficiënte methode om deze scheuren te herstellen. Er zijn verschillende injectiemethoden en -materialen beschikbaar, afhankelijk van de aard van de scheur en de omstandigheden. Het injecterenproces vereist zorgvuldige voorbereiding en uitvoering om ervoor te zorgen dat het metselwerk opnieuw waterdicht en sterk wordt. Injecteren heeft verschillende voordelen, zoals minimale invloed op het uiterlijk, duurzaamheid en snelle herstel. Het is dus een betrouwbare en effectieve oplossing voor scheuren in metselwerk.