Dakkapellen tot aan de grond: bouwvoorwaarden en welstandscriteria

Published by Redactie on september 7, 2025 | Category dakkapel

Het plaatsen van een dakkapel tot aan de grond kan een aantrekkelijke verbouwing zijn voor woningeigenaren die extra ruimte, licht of toegankelijkheid willen creëren. Echter, het bouwen van een dergelijke dakkapel valt onder strikte regels en welstandscriteria die moeten worden gevolgd. In dit artikel worden de relevante technische, bouw- en juridische voorwaarden voor het plaatsen van dakkapellen tot aan de grond uitgebreid besproken, op basis van de huidige lokale regelgeving en bouwadviezen.

Inleiding

Een dakkapel tot aan de grond wordt vaak gekozen als toegangspoort tot een bovenverdieping of als extra verkoopkamer. De bouw van een dergelijke dakkapel is echter niet zonder beperkingen. De lokale regelgeving bepaalt precies welke afstanden, hoogten, vormen en materialen toegestaan zijn. Bovendien gelden er specifieke welstandscriteria die de visuele integratie van de dakkapel in het totale gebouwbeeld reguleren.

In de meeste gevallen is het bouwen van een dakkapel tot aan de grond vergunningvrij, mits aan alle technische voorwaarden wordt voldaan. Dit betreft zowel de fysieke afmetingen van de dakkapel als zijn integratie in het bestaande dak- en gevelontwerp. Het is daarom van groot belang om deze voorwaarden goed te begrijpen om aan de wettelijke eisen te voldoen en mogelijke vervolgingen of sancties te voorkomen.

Technische voorwaarden voor dakkapellen tot aan de grond

Positie en afstanden

De positie van de dakkapel op het dak en de afstanden tot andere bouwelementen zijn streng gereguleerd. Deze afstanden zijn bedoeld om de visuele harmonie van de woning te bewaren en het bouwbeeld van het woon- of dorpshuis te behouden.

Afstand tot de goot/dakvoet: De dakkapel moet minimaal 0,50 meter, maar maximaal 1,00 meter boven de goot of dakvoet geplaatst worden. Dit betekent dat de onderkant van de dakkapel niet lager mag liggen dan 0,50 meter boven de goot en niet hoger dan 1,00 meter.
Afstand tot de zijkant van het dakvlak: Bij dakkapellen die op het achterdakvlak worden geplaatst, moet de onderkant minimaal 0,50 meter vanaf de zijkant van het dakvlak af liggen. Als het zijerf of de gevel grenst aan de weg of openbaar groen, moet deze afstand uitgebreid worden naar 1,00 meter.
Afstand tot de hoekkepers: Bij dakkapellen die in de buurt van hoekkepers staan, moet de afstand minstens 1,00 meter zijn. Dit geldt ook bij kilkepersen, waarbij de afstand vanaf de voet van de dakkapel gemeten moet worden.

Deze regels zijn van toepassing op zowel zadeldaken als asymmetrische kappen, lessenaardsdaken en tent- of piramidedaken. Elke dakvorm heeft zijn eigen specifieke welstandscriteria die moeten worden gevolgd.

Afmetingen van de dakkapel

Niet alleen de positie, maar ook de afmetingen van de dakkapel zijn streng gereguleerd. De hoogte, breedte en vorm moeten voldoen aan de in de lokale regelgeving vastgelegde maximummaatvoeringen.

Hoogte: De dakkapel mag maximaal 50% van de geprojecteerde hoogte van het dakvlak zijn. De absolute maximumhoogte is 1,50 meter, gemeten vanaf de voet van de dakkapel tot de boeiboord (daktrim).
Breedte: De totale breedte van de dakkapel mag maximaal 50% van de breedte van het dakvlak bedragen, met een maximum van 3,00 meter. De breedte wordt gemeten tussen de buitenzijde van de zijwanden en aan de bovenzijde van de dakkapel.
Aantal dakkapellen: Op een achterdakvlak is het toegestaan om maximaal twee dakkapellen te plaatsen. Op een zijdakvlak mag slechts één dakkapel worden aangelegd.

Bij zijdakvlakken of tent- en piramidedaken gelden aanvullende bepalingen. Zo mag de breedte van een dakkapel op een zijdakvlak maximaal 70% van de breedte van het dakvlak zijn, met een maximum van 5,00 meter. Bij tent- of piramidedaken is de breedte van de dakkapel aan de voorkant beperkt tot maximaal 25% van de breedte van het dakvlak en aan de achterkant tot 40%.

Vorm en afwerking

De vorm van de dakkapel heeft ook invloed op de vergunningverplichtheid. Een dakkapel tot aan de grond is meestal plat of in de vorm van een boeiboord. De volgende bepalingen gelden voor de vorm:

Plat afgedekt: De dakkapel mag maximaal 0,10 meter oversteken.
Hoogte van de boeiboord: Deze mag maximaal 0,25 meter zijn.
Glasgevel: De voorvlak van de dakkapel moet uit glas bestaan. Het gebruik van dichte panelen is niet toegestaan.
Materialen en kleur: De dakkapel moet visueel passen bij het hoofdgebouw. De kleur en het materiaal van de kozijnen moeten overeenkomen met die van andere kozijnen op de voorgevel of zijgevel. De zijwanden van de dakkapel moeten in een donkere kleur of afgewerkt zijn in de kleur van het dakvlak.

Ondergeschikte bouwonderdelen

Er zijn ook regels voor ondergeschikte bouwonderdelen. Deze zijn bijvoorbeeld luifels, balkons, ventilatiekanalen, schoorstenen en gevelversieringen. Deze elementen zijn buiten beschouwing gelaten bij het berekenen van de afmetingen van het bouwwerk, mits hun overschrijding van de bouwgrenzen niet meer dan 1,00 meter bedraagt.

Bouwvoorwaarden per dakvorm

Zadeldak

Voor dakkapellen op zadeldaken gelden de meest standaardregels. De dakkapel moet in het onderste deel van het dakvlak geplaatst worden, onder de knik. De afstand tot de hoekkepers moet minimaal 1,00 meter zijn. De bovenkant van de dakkapel moet gelijk liggen aan de knik in het dakvlak.

De hoogte van de dakkapel mag maximaal 1,50 meter zijn. De breedte mag 50% van de breedte van het dakvlak bedragen, met een maximum van 3,00 meter. Maximaal twee dakkapellen zijn toegestaan op een achterdakvlak en één op een zijdakvlak.

Lessenaarsdak

Bij lessenaardaken is het aanbrengen van een dakkapel tot aan de grond minder wenselijk, vooral als de dakhoek kleiner is dan 30°. Bij een dakhoek van 30° of groter is het aanbrengen van een dakkapel aanvaardbaar, mits het in het onderste deel van het dakvlak ligt.

Asymmetrische kap

Asymmetrische kappen hebben aan één zijde een vrij groot en fors dakvlak. Plaatsing van een dakkapel hoog in het dakvlak leidt vaak tot een onevenwichtig beeld en is daarom niet gewenst. In dergelijke gevallen moet de dakkapel in het kortere dakvlak worden geplaatst.

Bij asymmetrische kappen is het ook niet toegestaan om twee dakkapellen boven elkaar in het langste dakvlak te plaatsen. De breedte van de dakkapel in het langste dakvlak mag maximaal 70% van de breedte van het dakvlak bedragen, met een maximum van 5,00 meter.

Tent- en piramidedak

Tent- of piramidedaken hebben een puntvormige structuur met toelopende hoekkepers. Voor deze dakvorm gelden beperkte regels voor het plaatsen van dakkapellen. De afstand tot de hoekkepers moet minstens 1,00 meter zijn. De breedte van de dakkapel mag aan de voorkant maximaal 25% van de breedte van het dakvlak bedragen en aan de achterkant maximaal 40%.

Welstandscriteria

De welstandscriteria zijn visuele en functionele regels die ervoor zorgen dat de dakkapel past binnen het totale bouwbeeld van de woning. Deze criteria zijn van toepassing op zowel de voorkant als de achterkant van het dakvlak.

Aan de voorkant

Materialen en kleur: De dakkapel moet visueel afgestemd zijn op het hoofdgebouw. De kleur en het materiaal van de kozijnen moeten overeenkomen met die van de kozijnen op de voorgevel of zijgevel.
Voorvlak: De voorvlak van de dakkapel moet uit glas bestaan. Het gebruik van dichte panelen is niet toegestaan.
Zijwanden: De zijwanden van de dakkapel moeten in een donkere kleur of afgewerkt zijn in de kleur van het dakvlak.
Overige regels: Er mogen geen zonnecollectoren of dakramen op het dakvlak zijn geplaatst. Het mag geen dakkapel zijn op een aan- of uitbouw of bijgebouw. De dakkapel moet voldoen aan het gebiedsgerichte beoordelingskader van het betreffende gebied.

Aan de achterkant

Rangschikking: Bij meerdere dakkapellen moet de rangschikking regelmatig zijn op een horizontale lijn. Ze mogen niet boven elkaar geplaatst worden en moeten minstens 1,00 meter van elkaar af liggen.
Afstand tot de nok: De afstand tot de nok moet verticaal minstens 0,50 meter zijn.
Afstand tot de goot: De afstand tot de goot moet verticaal minstens 0,50 meter, maar maximaal 1,00 meter zijn.
Afstand tot de zijkant: De afstand tot de zijkant van het dakvlak moet minstens 0,50 meter zijn, gemeten aan de bovenzijde van de dakkapel. Bij kilkepersen moet deze afstand vanaf de voet van de dakkapel worden gemeten.

Verhogen van de nok

Soms wordt overwogen om de nok van het dak te verhogen om ruimte te maken voor een grotere dakkapel. Echter, het verhogen van de nok valt meestal onder de regels van het bestemmingsplan en vereist een omgevingsvergunning. Het is daarom belangrijk om dit aspect van tevoren te bespreken met de gemeente om te voorkomen dat de verbouwing niet vergunningvrij kan worden aangelegd.

Bestemmingsplan en omgevingsvergunning

Als de voorwaarden niet aan de bovenstaande technische of welstandscriteria voldoen, valt de verbouwing onder het bestemmingsplan en is een omgevingsvergunning verplicht. Het bestemmingsplan bevat regels voor het gebruik van grond en de bouwactiviteiten daarop. De regels verschillen per gemeente en kunnen bepalen of een verbouwing is toegestaan.

Welstandseisen

De welstandseisen leggen uit welke uiterlijke eisen aan gebouwen moeten worden voldaan. Deze eisen variëren per gemeente en kunnen bijvoorbeeld regels bevatten over de vorm van het gebouw, het gebruik van materialen en kleuren. Het is daarom aan te raden om deze eisen van tevoren met de gemeente te bespreken.

Overige aandachtspunten

Gothoogte

Bij het meten van de goothoogte van een bouwwerk zijn dakkapellen in principe buiten beschouwing gelaten. Echter, als de gezamenlijke breedte van de dakkapellen meer dan 50% van de breedte van het dakvlak bedraagt, wordt de goothoogte wel meegerekend. In dat geval wordt de goothoogte gemeten vanaf het peil tot aan de goot van de dakkapel.

Inhoud van het bouwwerk

De inhoud van een bouwwerk wordt gemeten tussen de onderzijde van de begane grondvloer en de buitenzijde van de gevels, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein. De dakkapel is hierin opgenomen.

Oppervlakte van het bouwwerk

De oppervlakte van een bouwwerk wordt gemeten tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein. Ook hierbij is de dakkapel opgenomen.

Conclusie

Het aanbrengen van een dakkapel tot aan de grond is een populaire keuze voor woningeigenaren die extra toegang of ruimte willen creëren. Echter, dit soort verbouwing is niet zonder beperkingen. De lokale regelgeving stelt duidelijke technische voorwaarden op het gebied van afstanden, afmetingen, vorm en afwerking. Deze regels zijn bedoeld om de visuele harmonie van het bouwbeeld en de veiligheid van de woning te waarborgen.

Het is belangrijk om te weten dat het aanbrengen van een dakkapel niet automatisch vergunningvrij is. Als aan de technische of welstandscriteria niet wordt voldaan, is het noodzakelijk om een omgevingsvergunning aan te vragen bij de gemeente. Daarom is het verstandig om voor het starten van een project contact op te nemen met de lokale overheid om te controleren of de voorwaarden voldaan zijn.

Voor woningeigenaren, bouwprofessionals en DIY-enthusiast zijn deze regels essentieel om aan te vullen. Het volgen van de richtlijnen zorgt voor een legale, duurzame en visueel aantrekkelijke verbouwing.

Bronnen

grond