Dakkapel vervangen: Wanneer een vergunning nodig is en wat je moet weten

Published by Redactie on september 8, 2025 | Category dakkapel

Het vervangen van een bestaande dakkapel is een populaire keuze voor eigenaren die meer licht, ruimte of energieefficiëntie in hun woning willen. Het vervangen van een dakkapel kan echter ook betekenen dat je een omgevingsvergunning moet aanvragen bij je gemeente. In dit artikel geven we een overzicht van de regels rondom het vervangen van een dakkapel, inclusief wanneer een vergunning nodig is, welke voorwaarden gelden, en hoe je de aanvraag kunt doen.

We baseren ons artikel op de meest actuele informatie beschikbaar in de bronnen, met een focus op de regels die per 1 januari 2024 van kracht zijn ten gevolge van de nieuwe Omgevingswet.

Introductie

Het vervangen van een dakkapel is een ingrijpende verbouwing die zowel esthetische als functionele voordelen biedt. Echter, in Nederland is het bouwen of verbouwen aan een woning regelmatig onderworpen aan omgevingsrechtelijke bepalingen. Dit geldt ook voor het vervangen van een dakkapel. De Omgevingswet, ingevoerd in 2024, heeft het proces van vergunningaanvragen versoepeld, maar het is nog steeds belangrijk om duidelijk te weten wanneer een vergunning nodig is.

In dit artikel bespreken we de situatie rondom het vervangen van een dakkapel, met aandacht voor vergunningseisen, voorwaarden voor vergunningsvrij bouwen, en de rol van de gemeente. We laten ook zien waarom het verstandig is om vooraf contact op te nemen met je gemeente om eventuele complicaties te voorkomen.

Wanneer is een vergunning nodig bij het vervangen van een dakkapel?

De noodzaak van een vergunning bij het vervangen van een dakkapel hangt af van een aantal factoren. Deze zijn onder andere:

Locatie van de dakkapel (achterzijde, voorkant of zijkant van de woning)
Type dakkapel (bijvoorbeeld een hoekdakkapel of nokverhogende dakkapel)
Of de woning een monument is of gelegen op een beschermd stadsgezicht
Of er sprake is van veranderingen in vorm of afmetingen t.o.v. de bestaande dakkapel

De volgende situaties zijn relevant bij het vervangen van een dakkapel:

1. Vervanging van een bestaande dakkapel in dezelfde afmetingen

Als je een bestaande dakkapel vervangt in dezelfde afmetingen en vorm, dan is dit in de meeste gevallen vergunningvrij. Dit geldt zolang het vervangingsproces niet ingrijpt in de bestaande bouwstructuur of aanvullende verbouwingen bevat.

2. Aanpassing in afmeting of vorm

Als je de afmetingen van de dakkapel verandert (bijvoorbeeld breder, hoger of dieper dan de oorspronkelijke dakkapel), dan is in veel gevallen een vergunning nodig. Dit geldt ook als je een platdakdakkapel vervangt door een hellend dakkapel of andersom.

3. Locatie van de dakkapel

Achterzijde van de woning: Bij een vervanging aan de achterzijde is het vaak vergunningsvrij, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Voorkant of zijkant van de woning: Hier is een vergunning vrijwel altijd nodig, tenzij het Bestemmingsplan van de gemeente anders bepaalt en er geen welstandseisen gelden.

Voorwaarden voor vergunningsvrij vervangen van een dakkapel

Sinds 1 januari 2024 zijn er versoepelingen ingevoerd in de regels voor het plaatsen en vervangen van dakkapellen. In de meeste gevallen is het mogelijk om een dakkapel vergunningvrij te vervangen, mits aan de volgende voorwaarden is voldaan:

Algemene voorwaarden voor vergunningsvrij bouwen

Deze voorwaarden zijn van toepassing op dakkapellen aan de achterzijde of zijkant van de woning:

Voorwaarde	Omschrijving
Bovenkant dakkapel	Minimaal 0,5 m onder de daknok
Zijkanten dakkapel	Minimaal 0,5 m afstand tot de zijkanten van het dakvlak
Onderkant dakkapel	Tussen 0,5 m en 1 m boven de dakvoet
Hoogte dakkapel	Maximaal 1,75 m
Dakvorm	Plat dak is vereist (geen hellende dakkapels)

Als de bestaande dakkapel in deze parameters past en je vervangt deze in dezelfde afmetingen, dan is het vervangen meestal vergunningsvrij.

Wanneer een vergunning wél nodig is

Hoewel het vervangen van een dakkapel vaak vergunningsvrij is, zijn er ook gevallen waarin een vergunning wel nodig is. De belangrijkste situaties zijn:

1. Aan de voorkant of zijkant van de woning

Een dakkapel aan de voorkant of zijkant is vrijwel altijd gericht op openbaar toegankelijk gebied. In dat geval is een vergunning nodig, tenzij het Bestemmingsplan van de gemeente anders bepaalt en er geen welstandseisen gelden.

2. Monument of beschermd stadsgezicht

Als je woning een monument is of gelegen is op een beschermd stadsgezicht, is het vervangen van een dakkapel altijd vergunningplichtig. Dit geldt ook als je een identieke vervanging doet.

3. Speciale typen dakkapellen

Dakkapellen met een unieke vorm, zoals nokverhogende dakkapellen of hoekdakkapellen, zijn vaak vergunningplichtig. Dit geldt ook als je dakkapel een hellend dak heeft of een andere vorm dan een platdakdakkapel.

De Omgevingswet en het aanvragen van een vergunning

Sinds 1 januari 2024 geldt in Nederland de Omgevingswet, die het proces van vergunningaanvragen heeft versoepeld. Deze wet vervangt oudere wetten zoals de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) en het Bouwbesluit.

Voordelen van de Omgevingswet

Eén digitaal loket: Aanvragen voor vergunningen worden nu via het Omgevingsloket gedaan. Dit maakt het proces eenvoudiger en transparanter.
Snelheid: De gemeente heeft maximaal 8 weken om de aanvraag te beoordelen. Daarna is er nog 6 weken voor bezwaar van omwonenden.
Transparantie: Je kunt in één keer zien welke regels gelden voor jouw adres.

Hoe lang duurt het proces?

Het aanvragen van een vergunning voor een dakkapel duurt ongeveer 14 weken. Dit is opgedeeld in twee fasen:

Fase	Tijd	Omschrijving
1	Maximaal 8 weken	De gemeente beoordeelt of de aanvraag is goedgekeurd. Bij onvolledige aanvraag kan het langer duren.
2	6 weken	Omwonenden en belanghebbenden kunnen bezwaar aantekenen. Na deze periode wordt de vergunning definitief verleend.

Veelgemaakte fouten bij vergunningaanvragen

Hoewel de regels voor het vervangen van een dakkapel zijn versoepeld, zijn er nog steeds veelvuldig fouten gemaakt bij het aanvragen van een vergunning. Enkele veelvoorkomende fouten zijn:

Onvolledige aanvraag: Een aanvraag moet duidelijk zijn en alle benodigde documenten bevatten. Onvolledige aanvragen vertragen het proces.
Geen rekening houden met het Bestemmingsplan: Niet iedere gemeente toestaat vergunningsvrij bouwen aan de voorzijde of zijkant.
Geen aandacht voor welstandseisen: In sommige gebieden gelden aanvullende eisen rondom het bouwen of verbouwen.
Geen rekening houden met asbest: Als je woning is gebouwd voor 1994, kan asbesthoudend dakbeschot aanwezig zijn. Dit vereist eerst een sloopmelding.

Wat zijn de risico’s van bouwen zonder vergunning?

Het bouwen zonder vergunning kan leiden tot:

Boetes: De gemeente kan een boete opleggen.
Afbraak of aanpassing: De dakkapel kan worden afgemaakt of aangepast.
Problemen bij verkoop: Een onverleende vergunning kan later problemen opleveren bij de verkoop van de woning.
Verzekering: Sommige verzekeraars eisen een geldig vergunningbewijs als onderdeel van het verzekeren van de woning.

Advies en conclusie

Het vervangen van een dakkapel is een investering die veel voordelen biedt, maar het is belangrijk om ervoor te zorgen dat je aan de juridische eisen voldoet. Als je twijfelt of een vergunning nodig is, is het verstandig om contact op te nemen met je gemeente of het Omgevingsloket.

De Omgevingswet heeft het proces versoepeld, maar het is nog steeds belangrijk om vooraf te weten of je een vergunning nodig hebt. Door de voorwaarden voor vergunningsvrij bouwen te kennen en eventuele uitzonderingen te checken, kun je verhinderende stappen voorkomen.

Als je aan de voorkant of zijkant van je woning een dakkapel wil vervangen, is een vergunning vrijwel altijd nodig. In tegenstelling thereto is het vervangen van een dakkapel aan de achterzijde vaak vergunningsvrij, mits aan de voorwaarden is voldaan.

De beslissing om een vergunning aan te vragen of niet, is afhankelijk van de locatie van je dakkapel, de afmetingen en de regels in jouw gemeente. Het is daarom altijd verstandig om eerst bij je gemeente te informeren.