Dakkapel aan de achterkant: Wat zijn de vergunningvereisten en wettelijke voorwaarden in 2025?

Published by Redactie on september 8, 2025 | Category dakkapel

Het plaatsen van een dakkapel kan een slimme en kostenefficiënte manier zijn om extra woonruimte en licht toe te voegen aan een woning. Vooral bij woningen met een zolder of bovenverdieping is een dakkapel een populaire uitbreiding. Toch is het belangrijk om te weten dat het plaatsen van een dakkapel niet altijd vergunningsvrij is, en dat er duidelijke regels zijn afhankelijk van de locatie van de dakkapel.

In dit artikel focussen we op de situatie van een dakkapel die aan de achterkant van een woning wordt geplaatst. Wij bespreken de wettelijke voorwaarden, de vereisten van het Besluit omgevingsrecht, de rol van de welstandscriteria, en welke stappen je moet nemen om eventueel een omgevingsvergunning aan te vragen. Daarnaast geven we uitleg over praktische aandachtspunten, zoals afmetingen, afstanden, materialen en de impact van de lokale regelgeving.

Inleiding

In Nederland zijn er duidelijke regels voor het plaatsen van een dakkapel, die voornamelijk bepaald worden door de locatie van de dakkapel, de afmetingen, en de aard van het gebouw. Een dakkapel aan de achterkant van een woning biedt vaak de beste mogelijkheid om vergunningsvrij te werken, maar er zijn wel beperkingen. Zo moet je bijvoorbeeld rekening houden met afstanden tot de erfscheiding, de maximale hoogte van de dakkapel, en de materiaalkeuze.

De nieuwe Omgevingswet, ingevoerd in januari 2024, heeft het aanvragen van een vergunning iets eenvoudiger gemaakt, met een doorlooptijd van ongeveer zes weken. Bovendien is in sommige gemeenten, zoals Land van Cuijk, een snelle behandelingsregeling ingevoerd voor eenvoudige aanvragen.

Hoewel het vergunningsvrij bouwen aan de achterkant vaak mogelijk is, zijn er toch een aantal voorwaarden die je moet naleven om in het kader van het Bouwbesluit en het Bestemmingsplan te blijven. In dit artikel bespreken we alle relevante aspecten van het plaatsen van een dakkapel aan de achterkant van een woning, inclusief praktische tips voor voorbereiding en aanvragen.

Wettelijke voorwaarden en regelgeving

De wettelijke voorwaarden voor het plaatsen van een dakkapel zijn vastgelegd in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en het Bouwbesluit. Daarnaast spelen de lokale regels van het bestemmingsplan en eventuele welstandscriteria van de gemeente een rol.

1. Locatie van de dakkapel

Een dakkapel aan de achterkant van een woning is vaak vergunningsvrij, maar onder voorwaarden. Deze worden bepaald door de afstanden tot de erfscheiding en de aard van de grond (bijvoorbeeld of het grenst aan een openbare weg of aan openbaar groen).

Achterkant: In de meeste gevallen is het vergunningsvrij, mits de dakkapel zich op minstens 2 meter afstand van de erfscheiding bevindt.
Zijkant: Vergunningsvrij alleen als de zijkant niet grenst aan een openbare weg of openbaar groen.
Voorkant: Meestal vergunningverplicht, ongeacht de afmetingen.

2. Afmetingen van de dakkapel

Er zijn strikte limieten opgelegd voor de afmetingen van de dakkapel bij vergunningsvrij bouwen. Deze zijn vastgelegd in het Bor en moeten zowel horizontaal als verticaal worden nageleefd:

Maximale hoogte: 1,75 meter
Minimale afstand tot de dakvoet: 0,5 meter
Minimale afstand tot de daknok: 0,5 meter
Maximale afstand tot de dakvoet: 1,0 meter
Minimale afstand tot de zijkant van het dak: 0,5 meter

Indien de dakkapel deze limieten overschrijdt, is een omgevingsvergunning nodig. Ook als de dakkapel zich op minder dan 2 meter van de erfscheiding bevindt, of als het aan het hoofd van een woning met een geen tuintje is geplaatst, is een vergunning vaak verplicht.

Welstandscriteria voor dakkapellen aan de achterkant

Niet alleen de fysieke afmetingen zijn belangrijk bij het plaatsen van een dakkapel aan de achterkant, maar ook de esthetische en functionele impact op de omgeving. Deze worden bepaald door de welstandscriteria, die in veel gemeenten gelden.

De welstandscriteria voor dakkapellen aan de achterkant zijn onder andere:

Regelmatige rangschikking: Bij meerdere dakkapellen, dakramen of zonnepanelen moet de opstelling horizontaal zijn, met een minimale afstand van 1 meter tussen de elementen.
Afstand tot de daknok en dakvoet: Minimaal 0,5 meter, maximaal 1,0 meter.
Afstand tot de zijkant van het dak: Minimaal 0,5 meter, gemeten vanaf de bovenzijde van de dakkapel.

Bovendien gelden er beperkingen in bepaalde gebieden, zoals:

Geen dakkapel op een aan- of uitbouw, of op een bijgebouw.
Geen zonnecollectoren of dakramen op hetzelfde dakvlak.
Voorvlak gevuld met glas, dichte panelen zijn niet toegestaan.
Zijwanden in donkere kleur of in de kleur van het dakvlak.

Deze criteria zijn bedoeld om het straatbeeld en de harmonie in het woon- of dorpsgezicht te behouden. Ze gelden vooral in beschermde dorps- of stadsgezichten, waar gemeenten strengere regels hanteren.

Vergunningverplichte situaties

Hoewel een dakkapel aan de achterkant in de meeste gevallen vergunningsvrij is, zijn er situaties waarin een vergunning toch nodig is. Deze omvatten onder andere:

1. Afwijkingen van de standaardmaat

Als de dakkapel groter of hoger is dan de toegestane afmetingen, is een vergunning verplicht. Dit geldt ook als de dakkapel niet horizontaal is geplaatst, of als de afstand tot de erfscheiding minder dan 2 meter is.

2. Plaatsing op een monumentale woning

Als de woning een monument is, is het plaatsen van een dakkapel altijd vergunningverplicht. Monumenten vallen onder het monumentenbeleid, waarbij elke wijziging aan het gebouw moet worden goedgekeurd door de gemeente.

3. Plaatsing in een beschermde omgeving

In sommige gemeenten zijn er beschermde dorps- of stadsgezichten, waar extra welstandscriteria gelden. In dergelijke gebieden kan een dakkapel ook bij de achterkant een vergunning nodig hebben.

4. Niet-comformiteit met het bestemmingsplan

Als de dakkapel niet past binnen het bestemmingsplan van de gemeente, kan de aanvraag worden afgekeurd. Dit is bijvoorbeeld het geval als de dakkapel de functie van het gebouw beïnvloedt of als de uitbreiding niet past in de visuele structuur van het woongebied.

Praktische stappen bij het plaatsen van een dakkapel aan de achterkant

Als je van plan bent om een dakkapel aan de achterkant van je woning te plaatsen, zijn er een aantal praktische stappen die je kunt ondernemen om ervoor te zorgen dat je aan alle wettelijke eisen voldoet.

1. Bouwcheck doen

Voor je begint met het plaatsen van de dakkapel, kun je een vergunningcheck doen via de website van je gemeente. Dit is vaak een online tool die je laat weten of je een vergunning nodig hebt en welke voorwaarden gelden.

2. Materiaal en kleur kiezen

Zorg dat het materiaal en de kleur van de dakkapel passen bij het restant van het dak en de woning. Dit is belangrijk om te voldoen aan de welstandscriteria en om eventuele problemen met de gemeente te voorkomen.

Materiaal: Kunststof, hout of glas zijn toegestaan.
Kleur: Donkere kleuren of kleuren die passen bij het dak zijn aanbevolen.

3. Bouwtekeningen maken

Als je een vergunning nodig hebt of als je wilt voorbereiden op een eventuele aanvraag, is het verstandig om bouwtekeningen te maken. Deze moeten duidelijk aangeven:

De locatie van de dakkapel
De afmetingen
De hoogte
De afstanden tot de erfscheiding en het dak

4. Melding doen bij de gemeente

Sommige gemeenten eisen een melding bij het plaatsen van een dakkapel. Dit is vooral het geval als het binnen de vergunningsvrije regels valt. Door deze melding te doen, kun je zorgen dat je aan de regels voldoet en eventuele problemen voorkomt.

5. Buren informeren

Hoewel dit niet wettelijk verplicht is, is het verstandig om je buren op de hoogte te brengen van je bouwplannen. Dit voorkomt eventuele klachten of juridische problemen.

6. Bouwstart melden

Als je aan de bouw begint, moet je dit minstens 2 werkdagen van tevoren melden bij de gemeente. Dit is verplicht en voorkomt eventuele boetes of aandachttrekking.

Voorbeelden en casussen

Er zijn verschillende voorbeelden van situaties waarin mensen met hun dakkapel aan de achterkant in conflict raakten met de gemeente, of waarbij ze gelijk kregen bij de Raad van State.

1. Assendelft: rechtszaak over dakkapel

Een stel uit Assendelft wilde een dakkapel aan de achterkant plaatsen. De gemeente wees de aanvraag af, omdat ze vonden dat de dakkapel niet paste in het bestemmingsplan. Het stel ging naar de Raad van State en kreeg gelijk. De rechter stelde dat de dakkapel aan de achterkant, binnen de toegestane afmetingen, wel degelijk vergunningvrij zou zijn.

2. Land van Cuijk: snelle vergunning

In de gemeente Land van Cuijk is een snelle behandelingsregeling ingevoerd voor eenvoudige aanvragen zoals dakkapellen. Deze worden binnen vijf dagen verwerkt. Dit maakt het voor woningeigenaren in dit gebied veel eenvoudiger om een vergunning te krijgen.

Tips voor het indienen van een vergunningsaanvraag

Als je toch een vergunning nodig hebt voor je dakkapel, zijn er een aantal praktische tips die je kunt volgen om het proces zo soepel mogelijk te laten verlopen.

1. Voorbereiding

Zorg dat je alle benodigde documenten hebt voor handen:

Bouwtekeningen
Constructieberekeningen
Bewijs van eigen eigendom (bijvoorbeeld de koopakte)
Bewijs van woningbelegging (indien van toepassing)

2. Kies een vakman

Het is verstandig om een erfgoodkwaliteitsbouwer of erkend bouwbedrijf in te schakelen. Deze zullen ervoor zorgen dat alles technisch correct is en dat je aan alle regels voldoet.

3. Verklaar je plannen

Geef een duidelijke uitleg van je plannen bij de aanvraag. Dit helpt de gemeente om jouw aanvraag sneller te beoordelen.

4. Gebruik van gemeentegrond

Als je een bouwcontainer of tijdelijke opslagruimte op gemeentegrond wilt plaatsen, is een ontheffing nodig. Dit moet je apart aanvragen.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel aan de achterkant van een woning biedt een aantrekkelijke mogelijkheid om extra woonruimte en licht toe te voegen zonder dat een vergunning altijd nodig is. Toch zijn er duidelijke voorwaarden die je moet naleven om te voldoen aan de wettelijke eisen.

De wettelijke limieten rondom afmetingen, afstanden en materiaalkeuze zijn cruciaal. Daarnaast spelen de welstandscriteria van de gemeente een rol, vooral in beschermde dorps- of stadsgezichten. Als je deze criteria niet naleeft, kan het zijn dat je aanvraag wordt afgekeurd.

Ondanks dat het vergunningsvrij bouwen aan de achterkant vaak mogelijk is, is het verstandig om altijd een vergunningcheck te doen via de website van je gemeente. Bovendien zijn er gemeenten, zoals Land van Cuijk, waar de aanvraagproces is versneld, waardoor het eenvoudiger wordt om een vergunning te krijgen.

Door goed voorbereid te zijn en de regels te volgen, kun je ervoor zorgen dat je dakkapel niet alleen wettelijk correct is, maar ook een waardevolle toevoeging aan je woning is.