Afschot in de riolering: Wat is het en waarom is het belangrijk?

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

In de moderne woningbouw en renovatie speelt de riolering een cruciale rol bij het waarborgen van een efficiënte afvoer van afvalwater. Een essentieel onderdeel hiervan is het afschot, oftewel de helling van de riolering. In dit artikel bespreiden we wat het afschot is, waarom het belangrijk is, en hoe het op de juiste manier wordt toegepast. De informatie is gebaseerd op informatie uit diverse bronnen, waaronder onderzoeken, technische richtlijnen en praktijkervaringen.

Wat is het afschot in de riolering?

Het afschot is de helling van een riolering, waardoor het afvalwater van een hoger naar een lager punt stroomt. Dit wordt vaak aangegeven in centimeters per meter (cm/m) of in procenten. Bijvoorbeeld: een afschot van 1 cm/m betekent dat de leiding per meter 1 centimeter daalt. Dit zorgt ervoor dat het afvalwater vanzelf naar het gemeentelijke riool of naar een afvoerput kan stromen.

De term "afschot" wordt vaak gebruikt in combinatie met "riolering", aangezien het hierbij gaat om de helling van de afvoerleidingen. Het is een fundamenteel onderdeel van een goed functionerende riolering, omdat het ervoor zorgt dat het afvalwater en de vuilresten efficiënt worden afgevoerd.

Waarom is het afschot belangrijk?

Een goed ontworpen en correct aangelegd afschot is cruciaal voor de functionering van de riolering. Als het afschot te groot of te klein is, kan dit leiden tot verstoppingen, overstromingen, lekkages of zelfs schade aan de leidingen. Hieronder bespreiden we de belangrijkste redenen waarom het afschot belangrijk is.

1. Verstoppingen voorkomen

Een te klein afschot zorgt ervoor dat het afvalwater langzaam stroomt. Hierdoor kunnen vuilresten en vet zich vastzetten aan de binnenkant van de buis, wat leidt tot verstoppingen. Dit is vooral het geval in keukens, waar vet en voedselresten snel kunnen ophopen.

2. Efficiëntie van de afvoer

Een te groot afschot zorgt ervoor dat het afvalwater te snel stroomt. Hierdoor kunnen zwaardere resten, zoals ontlasting, niet meegevoerd worden en blijven ze achter in de riolering. Dit kan leiden tot verstoppingen en extra onderhoud.

3. Langer levensduur van de leidingen

Een correcte helling vermindert de kans op afbouw en slijtage van de leidingen. Dit zorgt ervoor dat de riolering langer functioneert zonder extra onderhoud.

4. Verhindert overstromingen

Een goed afschot zorgt ervoor dat het water efficiënt van de woning wordt afgevoerd. Dit vermindert de kans op overstromingen, vooral bij regenbuien of bij gebruik van veel water.

Hoe wordt het afschot bepaald?

Het afschot wordt bepaald op basis van de lengte van de leiding, het aantal bochten, en het type afvoer. Er zijn standaardwaarden voor het minimum- en maximumafschot, die in de NEN 3215 en NTR 3216 normen zijn vastgelegd.

Afschot per toepassing

1. Keukens

In keukens is het belangrijk dat vet en voedselresten snel worden meegenomen. Daarom wordt een afschot van 20 mm/m aanbevolen. Dit zorgt ervoor dat het water sneller stroomt en vet niet aan de binnenkant van de buis blijft plakken.

2. Badkamers

In badkamers is een afschot van 10 mm/m aan te houden. Dit is voldoende om het afvalwater snel af te voeren zonder dat het te snel stroomt.

3. Regenwaterafvoer

Bij de afvoer van regenwater is het afschot minder kritisch, maar nog wel belangrijk om plasvorming te voorkomen. Daarom wordt een minimum-afschot van 5 mm/m aanbevolen.

Tabel: Aanbevolen afschot per type afvoer

Soort afvoer	Aanbevolen afschot
Keuken	20 mm/m
Badkamer	10 mm/m
Regenwater	5 mm/m
Algemene riolering	10 mm/m

Wat te doen bij te weinig afschot?

Als blijkt dat de riolering niet voldoende afschot heeft, is het belangrijk om dit aan te pakken. Er zijn verschillende oplossingen die in aanmerking kunnen worden genomen, afhankelijk van de situatie.

1. Riolering opnieuw aanleggen

Bij een te klein afschot is het vaak nodig om de riolering opnieuw aan te leggen. Dit kan op een correcte manier gedaan worden, zodat het water efficiënt naar het gemeentelijke riool kan stromen.

2. Extra beugels aanbrengen

Als de riolering in de kruipruimte doorhangt, kan dit leiden tot een te klein afschot. Door extra beugels aan te brengen, kan de riolering beter worden ondersteund en voldoende helling krijgen.

3. Sanibroyeur installeren

Bij een te klein afschot in een badkamer kan het aanbrengen van een sanibroyeur helpen. Dit apparaat zorgt ervoor dat het afvalwater snel en efficiënt wordt meegenomen.

4. Persleiding met dompelpomp

Bij een situatie waarin het afschot niet voldoende is, kan een persleiding met dompelpomp worden aangebracht. Hiermee wordt het afvalwater via een dikke tyleen buis naar het gemeentelijke riool geperst.

Hoe meet je het afschot?

Het is belangrijk om het afschot regelmatig te controleren. Dit kan op verschillende manieren.

1. Meetlat of meetlint

Een eenvoudige manier om het afschot te meten is met een meetlint. Leg het lint op de leiding en meet het verschil in hoogte op een afstand van 1 meter. Dit verschil geeft het afschot weer.

2. Nivelleerapparatuur

Voor een nauwkeuriger meting wordt vaak een nivelleerapparatuur gebruikt. Deze toont het verschil in hoogte op een bepaalde afstand en helpt bij het bepalen van het juiste afschot.

3. Expert raadplegen

Als het om complexe situaties gaat, is het raadzaam om een gespecialiseerd bedrijf te raadplegen. Deze kunnen het afschot nauwkeurig bepalen en eventuele problemen oplossen.

Wat als het afschot te groot is?

Een te groot afschot leidt tot een te snelle doorstroming van het afvalwater. Dit kan ertoe leiden dat zwaardere resten niet worden meegenomen en achterblijven in de riolering. Dit kan leiden tot verstoppingen, waardoor de afvoer niet meer werkt.

Om dit te voorkomen, is het belangrijk om het afschot te beperken tot de aanbevolen waarden. Daarnaast is het belangrijk om het aantal bochten en de lengte van de leidingen te beperken.

Wat zijn de gevolgen van onjuist afschot?

Een onjuist afschot kan verschillende problemen veroorzaken, waaronder:

Verstoppingen van de leidingen
Overstromingen in de woning
Lekkages in de riolering
Dure reparaties
Ongemakken voor de bewoners

Daarom is het belangrijk om bij de aanleg van een riolering rekening te houden met het juiste afschot.

Conclusie

Het afschot is een cruciaal onderdeel van de riolering. Het bepaalt hoe het afvalwater efficiënt wordt afgevoerd en zorgt ervoor dat de riolering lang functioneert zonder problemen. Een te klein of te groot afschot kan leiden tot verstoppingen, overstromingen en andere problemen. Daarom is het belangrijk om bij de aanleg van de riolering rekening te houden met de aanbevolen waarden en eventuele problemen op te lossen.