Dakkapel regels en vergunningverplichtingen anno 2024: wat verandert en hoe bouw je vergunningvrij?

Published by Redactie on september 9, 2025 | Category dakkapel

Aanpassingen in de bouwregels zijn vanaf 1 januari 2024 ingevoerd, waaronder ook de regels rond het plaatsen van dakkapellen. Deze wijzigingen zijn onderdeel van de nieuwe Omgevingswet, die bouwen en verbouwen voor eenvoudiger en transparanter wil maken. Voor eigenaren die overwegen om een dakkapel te plaatsen, zijn deze wijzigingen van belang, aangezien het bepalend is of een vergunning nodig is of een vergunningsvrije constructie mogelijk is.

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de regels voor dakkapellen in 2024, inclusief de criteria voor vergunningvrij bouwen, de invloed van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb), en de specifieke welstandscriteria die gelden voor het uiterlijk en de technische uitvoering van dakkapellen. Ook komen de aanvraagprocedures en de belangrijkste fouten bij het aanvragen van een vergunning aan de orde.

Introductie

In Nederland zijn dakkapellen een populaire keuze voor verlichting van bovenliggende ruimtes, zoals een zolder of een uitgebreid plafond. Aan het begin van 2024 zijn de regels rondom het plaatsen van dakkapellen aangepast als gevolg van de invoering van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Deze wetten sluiten verschillende oude regelgevingen aan onder één systeem, met als doel om bouwen en verbouwen efficiënter en duurzamer te maken.

De nieuwe regels betreffen zowel ruimtelijk bouwen (het bepalen van of en waar een bouwwerk mag staan) als technisch bouwen (het toetsen van het bouwwerk aan bouwtechnische eisen). Voor een dakkapel zijn beide aspecten relevant, afhankelijk van waar het wordt geplaatst, hoe het is ontworpen, en of het op een monument of beschermd gebied staat.

Nieuwe regels onder de Omgevingswet

De Omgevingswet, ingevoerd op 1 januari 2024, maakt het proces van aanvragen voor bouwvergunningen eenvoudiger. Deze wet vervangt de oude regelgeving zoals de Wabo (Wet algemene bepalingen omgevingsrecht) en het Bouwbesluit. Alle bouwgerelateerde procedures worden nu via het Omgevingsloket afgehandeld.

Ruimtelijk bouwen

Ruimtelijk bouwen betreft de vraag of een bouwwerk op een bepaalde locatie mag staan. Voor dakkapellen hangt dit af van factoren zoals:

Locatie van de dakkapel (voorkant, zijkant of achterkant van het huis)
Of het betreft een monument of een gebied met een beschermd stadsgezicht
Of de dakkapel gericht is naar een openbaar toegankelijk gebied (straten, vaarwegen of groene zones)

Vergunningsvrij bouwen is vaak mogelijk bij dakkapellen die aan de achter- of zijkant van een woning worden geplaatst en niet gericht zijn naar openbare ruimtes. Voor dergelijke dakkapellen zijn er specifieke voorwaarden opgesteld:

De bovenkant van de dakkapel moet minstens 0,5 meter onder de daknok liggen
De zijkanten van de dakkapel moeten minstens 0,5 meter afstand hebben tot de zijkanten van het dakvlak
De onderkant van de dakkapel moet tussen 0,5 en 1 meter boven de dakvoet liggen
De hoogte van de dakkapel mag maximaal 1,75 meter zijn
De dakkapel moet voorzien zijn van een plat dak

Als deze voorwaarden worden nageleefd, is het mogelijk om een vergunningvrije dakkapel te plaatsen, zonder dat een aanvraag bij de gemeente nodig is. Dit is een belangrijke vereenvoudiging vergeleken met de regels van vóór 2024.

Technisch bouwen

Technisch bouwen betreft de vraag of een bouwwerk voldoet aan bouwtechnische eisen. De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) is vanaf 2024 van toepassing op technisch bouwen en onderscheidt vier gevolgklassen, die het risico van een bouwwerk bepalen. Voor dakkapellen is het vaak zo dat ze in gevolgklasse 0 vallen, wat betekent dat ze vergunningvrij zijn, mits de bouwtechnische voorschriften uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) worden nageleefd.

Bij gevolgklasse 0 is er bijvoorbeeld geen vergunning nodig voor dakkapellen, maar wel moet de bouwer voldoen aan eisen rondom brandveiligheid, fundering en energiezuinigheid. Dit betekent dat het bouwbedrijf verantwoordelijk is om zorg te dragen voor een veilige en duurzame uitvoering.

Welstandscriteria voor dakkapellen

Naast de technische en ruimtelijke regels zijn er ook welstandscriteria die gelden voor dakkapellen. Deze criteria zijn lokaal van toepassing en kunnen verschillen per gemeente. Echter, er zijn algemene richtlijnen die vaak gelden:

Aan de voorkant van een woning

Materiaal- en kleurgebruik: dakkapellen aan de voorkant moeten visueel aansluiten bij het hoofdgebouw. Dit betekent dat het materiaal en de kleur overeen moeten komen met de rest van het huis.
Kozijnen: kozijnen moeten in kleur en materiaal overeenkomen met de kozijnen van de voor- of zijkant.
Voorvlak: het voorvlak van de dakkapel moet volledig met glas zijn gevuld; dichte panelen zijn niet toegestaan.
Zijwanden: de zijwanden van de dakkapel moeten in een donkere kleur zijn of overeenkomen met het kleur van het dakvlak.

Aan de achterkant van een woning

Aantal en rangschikking: bij meerdere dakkapellen moet er sprake zijn van een regelmatige rangschikking op een horizontale lijn. Dakkapellen mag niet boven elkaar worden geplaatst.
Afstand tot daknok: minstens 0,5 meter verticaal gemeten.
Afstand tot dakvoet: tussen 0,5 en 1 meter verticaal gemeten.
Afstand tot zijkant: minstens 0,5 meter verticaal gemeten aan de bovenzijde van de dakkapel.

Bovendien mogen er geen zonnecollectoren of dakramen op het dakvlak staan waar de dakkapel wordt geplaatst, en mag er geen dakkapel op een aan- of uitbouw of bijgebouw worden geplaatst.

Aanvraagprocedure voor een dakkapel vergunning

Hoewel veel dakkapellen vergunningsvrij zijn, is het in sommige gevallen toch nodig om een vergunning aan te vragen. Dit is bijvoorbeeld het geval als:

De dakkapel wordt geplaatst aan de voorkant van het huis
De dakkapel is op een monument of in een beschermd stadsgezicht
Het betreft een speciaal model zoals een nokverhogende dakkapel of hoekdakkapel

Bij een vergunningaanvraag wordt de procedure in twee fases verwerkt:

Fase 1: Aanvraag indienen

De gemeente heeft 8 weken om de aanvraag te beoordelen. De aanvraag wordt ingediend via het Omgevingsloket, een digitaal platform dat alle bouwgerelateerde procedures onder één noemer verzamelt. Het is belangrijk om een volledige en correcte aanvraag in te dienen, aangezien onvolledige aanvragen langer in behandeling zijn.

Fase 2: Eventueel bezwaar

Na goedkeuring van de aanvraag heeft een omwonende of belanghebbende 6 weken om bezwaar aan te tekenen. Als binnen deze termijn geen bezwaar is ingediend, wordt de vergunning definitief verleend.

De totale procedure duurt dus ongeveer 14 weken, mits er geen bezwaar is of de aanvraag volledig is.

Veelgemaakte fouten bij dakkapel vergunningen

Tijdens het aanvragen van een vergunning of bij het plaatsen van een vergunningsvrije dakkapel kunnen er fouten gebeuren die leiden tot weigering van de aanvraag of problemen met de bouw. Enkele van de meest voorkomende fouten zijn:

Niet voldoen aan de technische eisen (zoals minimale afstand tot de daknok of dakvoet)
Verkeerde locatie van de dakkapel (bijvoorbeeld op een voorkant zonder vergunning)
Onjuiste kleur of materiaalkeuze (die niet aansluit bij het hoofdgebouw)
Niet voldoen aan het Bbl (Brandveiligheid, fundering, energiezuinigheid)
Plaatsing op een bijgebouw of aanbouw

Het is daarom belangrijk om voor de aanvraag of de bouw te controleren of alle voorwaarden zijn nageleefd. Een professioneel bouwbedrijf kan hierbij ondersteuning bieden, net zoals het Omgevingsloket.

Invloed van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)

De Wkb is vanaf 1 januari 2024 van toepassing op technisch bouwen en vervangt oude regelgeving. Het doel van deze wet is om de bouwkwaliteit te verbeteren en de duurzaamheid van woningen te vergroten. De Wkb introduceert vier gevolgklassen, waarin bouwwerken worden ingedeeld afhankelijk van het risico dat ze opleveren. Voor dakkapellen is het vaak zo dat ze in gevolgklasse 0 vallen, wat betekent dat ze vergunningvrij zijn.

Bij gevolgklasse 0 zijn er wel bouwtechnische voorschriften die moeten worden nageleefd, zoals:

Brandveiligheid: het bouwwerk moet voldoen aan regels die voorkomen dat brand zich snel verspreidt.
Fundering: de dakkapel moet op een stabiele basis worden geplaatst.
Energiezuinigheid: het bouwwerk moet bijdragen aan het behoud van energie en het verlagen van CO₂-uitstoot.

Vergunningvrij bouwen: wanneer is het mogelijk?

Vergunningvrij bouwen is mogelijk voor dakkapellen die aan de volgende voorwaarden voldoen:

De dakkapel wordt geplaatst aan de achterkant of zijkant van het huis
De dakkapel is niet gericht naar openbaar toegankelijke gebieden
De dakkapel voldoet aan de technische en ruimtelijke voorwaarden zoals afstanden en hoogte
De dakkapel is geen speciaal model zoals een nokverhogende dakkapel of hoekdakkapel

Voor dergelijke dakkapellen is geen vergunning nodig, maar er zijn wel algemene regels die moeten worden nageleefd, zoals het Bbl. Dit betekent dat de dakkapel veilig, duurzaam en in overeenstemming met de omgeving moet zijn.

Samenvatting

Aan het begin van 2024 zijn de regels rond het plaatsen van dakkapellen aangepast, met als doel om bouwen en verbouwen eenvoudiger, duurzamer en transparanter te maken. De nieuwe regels onder de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) bieden duidelijkheid over wanneer een vergunning nodig is en wanneer een dakkapel vergunningvrij kan worden geplaatst.

Belangrijke punten

Vergunningvrij bouwen is vaak mogelijk bij dakkapellen aan de achter- of zijkant van een woning
Voorwaarden zoals afstand tot de daknok, hoogte van de dakkapel, en materiaalkeuze zijn van groot belang
Aan de voorkant van een woning of in een beschermd stadsgezicht is een vergunning vaak nodig
De aanvraagprocedure duurt ongeveer 14 weken, mits er geen bezwaar is
De Wkb stelt eisen aan bouwtechnische kwaliteit, zoals brandveiligheid en energiezuinigheid

Conclusie

De regels rond het plaatsen van dakkapellen zijn vanaf 1 januari 2024 aangepast, waardoor het voor eigenaren duidelijker is of een vergunning nodig is of een dakkapel vergunningvrij kan worden geplaatst. De nieuwe regels zijn bedoeld om bouwen en verbouwen efficiënter en duurzamer te maken, terwijl de kwaliteit en veiligheid van woningen worden gewaarborgd.

Voor eigenaren die overwegen om een dakkapel te plaatsen, is het belangrijk om vooraf te controleren of de locatie en het ontwerp voldoen aan de technische en ruimtelijke voorwaarden. Ook is het verstandig om gebruik te maken van een professioneel bouwbedrijf of het Omgevingsloket om te voorkomen dat er fouten worden gemaakt of dat een aanvraag wordt geweigerd. Met het juiste advies en de juiste voorbereiding kan een dakkapel een waardevolle uitbreiding worden van een woning.

Bronnen

regels
2024