Dakkapel Constructie en Spanten: Aanpassingen en Versterkingen bij Dakkapelmontage

Published by Redactie on september 9, 2025 | Category dakkapel

Het plaatsen van een dakkapel is een populaire keuze voor eigenaren die extra leefruimte willen creëren op het dak of licht in een ruimte willen introduceren. Echter, een dakkapel is meer dan een glazen constructie; het is een bouwkundige uitdaging die aandacht vraagt voor de bestaande dakconstructie, isolatie, en eventuele versterkingen. In dit artikel bespreken we specifiek hoe een dakkapel geplaatst kan worden op een spantendak of gordingendak, de rol van spanten bij dakkapelconstructies, en wat er moet gebeuren als spanten verwijderd of aangepast moeten worden. Daarnaast leggen we uit hoe de constructie wordt versterkt, wat er bij de afwerking moet gebeuren, en welke juridische voorwaarden je dient te遵守.

Inleiding

Het plaatsen van een dakkapel vereist een grondige kennis van de bestaande dakconstructie. Afhankelijk van of het gaat om een gordingendak of een spantendak, worden andere maatregelen genomen om de dakkapel veilig en functioneel te maken. Bij een gordingendak, dat bestaat uit horizontale gordingen en eventueel verticale spanten, moet er vaak een opening gemaakt worden in de gordingen. Dit vermindert de draagkracht van de structuur, waardoor versterkingen zoals een raveling nodig kunnen zijn. Bij een spantendak, dat is opgebouwd uit verticale sporen of spanten, moet men rekening houden met de isolatie en eventuele schimmelproblemen. De spanten dragen het gewicht van het dak en kunnen dus niet zomaar verwijderd worden zonder versterkingen.

Een dakkapel kan zowel prefab als zelf gebouwd worden, en beide methoden hebben voor- en nadelen. Het is belangrijk om te weten of er een bouwvergunning nodig is, en welke regelgeving er geldt op grond van het Bouwbesluit en het bestemmingsplan van je wijk. In de volgende hoofdstukken behandelen we deze onderwerpen nader.

Dakconstructie en het maken van een gat voor de dakkapel

Gordingendak

Een gordingendak is een klassieke constructie waarin horizontale gordingen tegen het dakbeschot zijn bevestigd. Deze gordingen dragen het gewicht van het dak en ondersteunen het dakbeschot. Soms zijn er ook verticale spanten aanwezig die de gordingen versterken. Als een dakkapel op een gordingendak wordt geplaatst, moet er een gat gemaakt worden in de gordingen. Dit is noodzakelijk om ruimte te maken voor de dakkapel, maar het zwakt de structuur.

Om dit te compenseren, wordt vaak een raveling aangebracht. Dit is een versterkende balk die op de plek van de verwijderde gordingen wordt geplaatst. De raveling zorgt ervoor dat de structuur draagkracht behoudt en het gewicht van de dakkapel kan dragen. In sommige gevallen kan een gording gebruikt worden als onderslagbalk of bovenslagbalk van de dakkapel. Als de bestaande gordingen niet geschikt zijn, moeten nieuwe balken geplaatst worden.

Sporenkap of spantendak

Sporenkappen zijn vaak te vinden in nieuwbouwprojecten. Deze dakconstructie bestaat uit verticale sporen of spanten die horizontaal gerangschikt zijn. De ruimte tussen deze sporen wordt vaak opgevuld met isolatiemateriaal. Bij het plaatsen van een dakkapel op een sporenkap is het vaak nodig om extra versterkingen toe te passen, zoals het plaatsen van onderslagen (balken die van muur tot muur lopen). De knieschotten (horizontale ondersteuningen van het dak) moeten ook in staat zijn om de krachten over te brengen naar de vloer. In de meeste gevallen zijn de bestaande knieschotten goed genoeg voor deze functie.

Een belangrijk detail bij een sporenkap is dat een kleine dakkapel soms tussen bestaande sporen geplaatst kan worden, afhankelijk van de dikte van de sporen. Dit vermijdt het nodig hebben om sporen te verwijderen of te veranderen. Echter, als de sporen te dun zijn of de dakkapel groter is, is het nodig om sporen te verwijderen of aan te passen.

Verwijderen of aanpassen van spanten

Wat zijn spanten?

Spanten zijn de verticale dragende balken in een spantendak. Ze vormen de structuur van het dak en dragen het gewicht van het dakbeschot, de isolatie, en eventueel andere constructies zoals dakkapellen of zolderconstructies. Het verwijderen van spanten is een serieuze bouwkundige ingreep, omdat het het draagvermogen van het dak verandert.

Wanneer moet een spant verwijderd worden?

Bij het plaatsen van een dakkapel op een spantendak is het soms nodig om spanten te verwijderen of te verkleinen. Dit is bijvoorbeeld nodig als de dakkapel in een bepaalde positie moet komen die niet mogelijk is met de bestaande sporen. Als een spant verwijderd wordt, moet de constructie versterkt worden. Dit kan gedaan worden door een onderslagbalk of bovenslagbalk aan te brengen, of door extra spanten in te bouwen die de lading kunnen opvangen.

Risico’s van het verwijderen van spanten

Het verwijderen van spanten heeft meerdere risico’s. Ten eerste kan het leiden tot een verzwakking van de dakconstructie, wat kan resulteren in knikken, scheuren of zelfs instorting. Ten tweede kan het leiden tot condensatieproblemen, omdat de structuur van het dak verandert en het isolatielayer niet langer goed functioneert. Ten derde is er het risico op schimmelvorming, houtrot of insectenplaag als de spanten niet correct worden vervangen of versterkt.

Daarom is het aan te raden om spanten alleen te verwijderen of aan te passen onder toezicht van een ervaren bouwvakman of constructie-expert. Dit voorkomt onverwachte kosten en problemen na de ingreep.

Versterking van de dakconstructie bij dakkapelinstallatie

De rol van raveling en onderslagen

Bij zowel gordingendaken als spantendaken is het vaak nodig om de bestaande constructie te versterken. Dit kan gedaan worden door een raveling aan te brengen in het gordingendak of door extra onderslagen te plaatsen in een spantendak. Deze versterkingen zorgen ervoor dat de constructie het extra gewicht van de dakkapel kan dragen en blijft structuraal stabiel.

Draagconstructie van de dakkapel

De draagconstructie van de dakkapel is essentieel voor de stabiliteit van de gehele constructie. Deze constructie kan op twee manieren worden geplaatst: als prefab of als zelfgebouwde constructie. Een prefab dakkapel heeft meestal de draagconstructie al ingebouwd, waardoor het gemakkelijker is om de dakkapel te installeren. Bij een zelfgebouwde dakkapel moet men erop letten dat de draagconstructie voldoende sterk is en goed verbonden is met de bestaande dakconstructie.

Meestal wordt gekozen voor een dragend kozijn met daaronder knieschotten. Deze knieschotten zorgen voor extra ondersteuning en versterken het gewichtsverdelingssysteem van de dakkapel. Bij een prefab constructie is het ook mogelijk om niet-dragende kozijnen te gebruiken, mits de draagconstructie voldoende versterkt is.

Afwerking van de dakkapel

Buitenafwerking

Nadat de draagconstructie is geplaatst en de bestaande dakconstructie is versterkt, begint de afwerking van de dakkapel. De buitenzijde moet zo snel mogelijk wind- en waterdicht worden gemaakt om schade te voorkomen. Dit gebeurt doordat de zijwangen en het dakbeschot geplaatst worden. Het dakbeschot moet onder voldoende afschot (1-2 mm/m) geplaatst worden, zodat het regenwater snel weg kan lopen.

Bij een prefab dakkapel is de buitenafwerking vaak al geregeld, terwijl bij een zelfgebouwde dakkapel isolatiemateriaal en dampwerende folie moeten worden aangebracht. Dit is belangrijk om condensatie te voorkomen. De dampwerende folie wordt tegen de spant van de zijwangen geplaatst, gevolgd door een schouw van 25 tot 30 mm breed.

Binnenafwerking

De binnenafwerking van de dakkapel kan wat later gebeuren, zodra de buitenzijde klaar is en de dakkapel geïsoleerd is. De binnenkant van de zijwangen kan op verschillende manieren worden afgewerkt, afhankelijk van de wensen van de eigenaar. Populaire keuzes zijn gipsplaten, kunststofplaten of schroten. Deze materialen kunnen verder worden afgewerkt met verf, behang of andere oppervlakbehandelingen.

Als er extra isolatie nodig is op het dak van de dakkapel, kan dit van binnenuit geplaatst worden. Het is dan wederom belangrijk om een goede dampwerende folie te gebruiken om condensatie te voorkomen.

Juridische voorwaarden en bouwvergunning

Wanneer is een bouwvergunning nodig?

In de meeste gevallen is een bouwvergunning nodig voor het plaatsen van een dakkapel. Er zijn echter uitzonderingen. Als je niet in een monument woont en de dakkapel op een schuin dak wordt geplaatst dat niet vanaf de openbare weg zichtbaar is, is het mogelijk dat je zonder vergunning mag bouwen. Voorwaarde is dat alle zijwangen ondoorzichtig zijn, het een plat dak heeft en aan bepaalde afmetingen voldoet.

Als je niet zeker weet of je een bouwvergunning nodig hebt, is het aan te raden om contact op te nemen met een erkend dakkapellen expert of de gemeente. Deze partijen kunnen je helpen bepalen of een vergunning nodig is en wat de juridische eisen zijn.

Bouwvergunning en constructieberekening

Als je een bouwvergunning nodig hebt, moet je een aantal documenten inleveren. Dit zijn:

Een bouwtekening van de huidige situatie;
Een bouwtekening van de gewenste situatie, inclusief de dakkapel;
Een constructieberekening van de dakkapel.

De constructieberekening wordt meestal op basis van de bouwtekening gemaakt en is een essentieel onderdeel van de vergunningaanvraag. Deze berekening laat zien dat de dakkapelconstructie veilig is en voldoet aan de bouwtechnische eisen.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel is een complexe bouwkundige ingreep die zorgvuldig moet worden gepland en uitgevoerd. Of het nu gaat om een gordingendak of een spantendak, moet rekening gehouden worden met de bestaande structuur, isolatie, en eventuele versterkingen. Het verwijderen of aanpassen van spanten vereist professionele ondersteuning om veiligheid en duurzaamheid te waarborgen.

De afwerking van de dakkapel, zowel van buiten als van binnen, is even belangrijk als de constructie zelf. Het is essentieel om de dakkapel wind- en waterdicht te maken en goed te isoleren om schimmelvorming en andere problemen te voorkomen. Bovendien zijn er juridische aspecten die niet over het hoofd mogen worden gezien. In de meeste gevallen is een bouwvergunning nodig, maar er zijn uitzonderingen.

Omdat het bouwen van een dakkapel technische kennis en ervaring vereist, is het aan te raden om dit uit te besteden aan een erkend dakkapellen expert. Deze vakmensen kunnen je helpen met het ontwerp, de constructie, de afwerking en eventueel ook met de juridische procedure. Zo kun je er zeker van zijn dat je dakkapel veilig, duurzaam en functioneel is.