Welstandscriteria en regels voor het plaatsen van dakkapellen en hun afstand tot de dakgoot

Published by Redactie on september 9, 2025 | Category dakkapel

Het plaatsen van een dakkapel is een populaire keuze bij woningbouw en renovatieprojecten, zowel om extra ruimte te creëren als om het uiterlijk van het huis te verbeteren. Echter, het is belangrijk om rekening te houden met een aantal regels en welstandscriteria, vooral bij het bepalen van de afstand tot de dakgoot en andere elementen van het dak. Deze richtlijnen zijn opgenomen in lokale regelgeving en worden geïntroduceerd om de woonwaarde in de omgeving te behouden en een harmonische bebouwing te waarborgen.

In dit artikel behandelen we de belangrijkste regels en richtlijnen voor het plaatsen van dakkapellen, met een nadruk op de afstand tot de dakgoot en andere bouwkundige aspecten. We geven een overzicht van de toegestane afmetingen, de benodigde afstanden tot zijkanten, hoeken en andere dakkapellen, en de invloed van de dakvorm op het plaatsen van een dakkapel. Bovendien bespreken we de verhouding tussen een dakkapel en de bouwregelgeving in Nederland, en leggen we uit onder welke voorwaarden een dakkapel vergunningsvrij kan worden geplaatst.

Welstandscriteria voor dakkapellen

De regelgeving rondom dakkapellen is sterk gericht op het behoud van de woonwaarde en het creëren van een harmonische bebouwing. In dit kader worden welstandscriteria vastgesteld die de invloed van dakkapellen op het straatbeeld bepalen. Deze criteria zijn opgenomen in de lokale regelgeving en gelden bijvoorbeeld voor gemeenten als Leiderdorp, maar kunnen ook van toepassing zijn op andere regio's.

Algemene regels voor dakkapellen

Een dakkapel mag op het dakvlak van een woning worden geplaatst onder bepaalde voorwaarden. Deze voorwaarden omvatten zowel het aantal dakkapellen per dakvlak als hun afmetingen en positie op het dak. Zo is bijvoorbeeld het aantal dakkapellen beperkt: maximaal twee dakkapellen op het achterdakvlak en maximaal één dakkapel op het zijdakvlak. Bovendien moet de hoogte van een dakkapel maximaal 50% zijn van de in het verticale vlak geprojecteerde hoogte van het dakvlak, met een maximum van 1,50 meter gemeten vanaf de voet van de dakkapel tot de bovenzijde van het boeiboord.

Afstand tot de dakgoot

De afstand tot de dakgoot is een belangrijk aspect bij het plaatsen van een dakkapel. Volgens de regelgeving moet de dakkapel minimaal 0,50 meter verticaal van de goot of het dakvoet worden geplaatst. Daarnaast mag de afstand tot de goot niet groter zijn dan 1,00 meter. Deze beperking zorgt ervoor dat de dakkapel niet te dicht bij de goot is geplaatst en zo de vloeistofafvoer niet in de weg staat.

Afstand tot zijkanten en hoeken

De positie van de dakkapel t.o.v. de zijkanten en hoeken van het dak is eveneens beperkt. De dakkapel moet minimaal 0,50 meter vanaf de zijkant van het achterdakvlak worden geplaatst, gemeten aan de bovenzijde van de dakkapel. Bij kilkepers moet deze afstand worden gemeten vanaf de voet van de dakkapel. In gevallen waarbij het zijerf of de zijgevel zich aan de weg of het openbaar groen bevindt, moet de afstand t.o.v. deze zijkanten minimaal 1,00 meter zijn.

Aantal en rangschikking

De rangschikking van meerdere dakkapellen, dakramen of zonnepanelen moet regelmatig zijn, op een horizontale lijn geplaatst en niet boven elkaar. Daarnaast moet tussen meerdere dakkapellen een minimaal afstand van 1,00 meter zijn. Deze voorwaarden zijn van toepassing op de voorkant van het dak en zorgen voor een harmonieus straatbeeld.

Invloed van de dakvorm op het plaatsen van een dakkapel

De vorm van het dak speelt een grote rol bij het bepalen van de toegestane afmetingen en de plaatsing van een dakkapel. Verschillende dakvormen, zoals zadeldaken, lessenaardaken, asymmetrische kappen en schilddaken, hebben specifieke regels.

Zadeldak met hellingshoek > 30°

Een zadeldak met een hellingshoek groter dan 30° is vrijwel altijd geschikt voor het plaatsen van een dakkapel. Voor deze dakvorm streeft de gemeente naar een dakkapel met een plat dak, omdat dit het straatbeeld beter ondersteunt. De breedte van de dakkapel moet maximaal 50% zijn van de breedte van het dakvlak, met een maximum van 3,00 meter. De hoogte mag niet meer zijn dan 1,50 meter gemeten vanaf de voet van de dakkapel tot de bovenzijde van het boeiboord.

Zadeldak met wolfseind

Bij zadeldaken met een wolfseind is het wolfseind zelf ongeschikt voor toevoegingen. Daarom zijn de zijdakvlakken beter geschikt voor het plaatsen van een dakkapel. Het wolfseind moet vrij blijven van dakkapellen. Bovendien dient de breedte van de dakkapel bepaald te worden aan de hand van de breedte van het dakvlak ter hoogte van het boeiboord van de dakkapel.

Asymmetrische kap

Een asymmetrische kap heeft aan één zijde een vrij groot en fors dakvlak. Plaatsing van een dakkapel hoog in het dakvlak kan leiden tot een onevenwichtig straatbeeld en is daarom welstandshalve niet gewenst. Bij asymmetrische kappen is het ook mogelijk dat er reeds een gootdoorbreking aanwezig is, waardoor het plaatsen van een dakkapel niet wenselijk is.

Tent- of piramidedak

Voor dakkapellen op tent- of piramidedaken gelden extra beperkingen. De afstand tot de hoekkepers moet minimaal 1,00 meter zijn. Bovendien is de breedte van de dakkapel aan de voorkant maximaal 25% van de breedte van het dakvlak, en aan de achterkant maximaal 40%. Deze regels zijn nodig om ervoor te zorgen dat de dakkapel harmonisch past binnen de vorm van het dak.

Lessenaarsdak

Voor dakkapellen op lessenaardaken gelden dezelfde uitgangspunten als voor zadeldaken. Echter, wanneer de hellingshoek kleiner is dan 30° is het plaatsen van een dakkapel niet wenselijk. Bij een hellingshoek van 30° of hoger is een dakkapel aanvaardbaar, mits deze in het onderste deel van het dakvlak ligt.

Materiaal- en kleurgebruik

Naast de technische aspecten zoals afstand en afmetingen, zijn er ook richtlijnen voor het gebruik van materialen en kleuren. Deze richtlijnen zijn bedoeld om het uiterlijk van de dakkapel te coördineren met dat van het hoofdgebouw.

Materiaalkeuze

De dakkapel moet gemaakt worden van materialen die afgestemd zijn op het hoofdgebouw. Bijvoorbeeld, een houten of kunststof dakkapel met een plat dak is meestal eenvoudiger aan te vragen en past beter in het straatbeeld. Deze dakkapellen worden vaak voorzien van een hoge kwaliteit APP gemodificeerde bitumen met een levensduur van minimaal 20 tot 30 jaar.

Kleurkeuze

De kleur van de dakkapel moet afgestemd zijn op de kleur van het hoofdgebouw. Het voorvlak van de dakkapel moet gevuld zijn met glas; dichte panelen zijn niet toegestaan. De zijwanden van de dakkapel moeten in een donkere kleur zijn afgewerkt of in de kleur van het dakvlak. Bovendien moeten de kozijnen in kleur en materiaal conform zijn aan die van de voor- of zijgevel.

Vergunningvrij of met vergunning?

Het plaatsen van een dakkapel kan onder bepaalde voorwaarden vergunningsvrij zijn. Echter, er zijn ook situaties waarin een vergunning nodig is.

Voorwaarden voor een vergunningsvrije dakkapel

Een dakkapel is vergunningsvrij indien:

De dakkapel binnen de afgesproken afmetingen valt;
De dakkapel minimaal 0,5 meter van de boven- en onderkant van het dak is verwijderd;
De zijkanten van de dakkapel minimaal 0,5 meter van de zijkanten van het dak zijn;
De onderkant van de dakkapel niet verder dan 1 meter van de onderkant van het dak is;
De dakkapel niet hoger is dan 1,75 meter;
De dakkapel een plat dak heeft.

Als deze voorwaarden niet worden voldaan, is het mogelijk dat een vergunning nodig is. Bijvoorbeeld, bij het plaatsen van een dakkapel met een schuin pannendak is altijd een vergunning nodig. Dit type dakkapel is circa 30% duurder dan een dakkapel met een plat dak en kan moeilijker worden goedgekeurd, vooral als buren een dakkapel met een plat dak hebben.

Situaties waarbij een vergunning wel nodig is

Een vergunning is nodig in de volgende gevallen:

Bij het plaatsen van een dakkapel in een gebied waar er reeds een gootdoorbreking is;
Wanneer de dakkapel geplaatst wordt op een aan- of uitbouw of bijgebouw;
Bij het plaatsen van zonnecollectoren of dakramen op het dakvlak;
Wanneer de dakkapel boven elkaar geplaatst wordt of niet regelmatig is gerangschikt;
Bij het verhogen van de nok van het dak, wat vaak een vergunning vereist.

Het is belangrijk om hier rekening mee te houden om eventuele problemen bij het aanvragen van een vergunning te voorkomen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om een professionele bouwadviseur of architect te raadplegen om te bepalen of een vergunning nodig is en hoe deze moet worden aangevraagd.

Invloed van de omgeving op het straatbeeld

Het straatbeeld en de woonwaarde van de omgeving worden sterk beïnvloed door het aanbrengen van dakkapellen. Daarom zijn er regels die ervoor zorgen dat de dakkapellen harmonisch passen in het straatbeeld.

Harmonie met het straatbeeld

Dakkapellen mogen niet te dominant zijn en moeten passen binnen het gebiedsgerichte beoordelingskader van het gebied waar ze geplaatst worden. De afmetingen, kleur en vorm van de dakkapel moeten afgestemd zijn op het hoofdgebouw en de omgeving.

Invloed van meerdere dakkapellen

Bij meerdere dakkapellen, dakramen of zonnepanelen moet er een regelmatige rangschikking zijn. Ze moeten op een horizontale lijn geplaatst zijn en niet boven elkaar. Dit zorgt ervoor dat het straatbeeld harmonisch en niet chaotisch is.

Invloed van de bouwregelgeving in Nederland

De bouwregelgeving in Nederland speelt een grote rol bij het plaatsen van dakkapellen. Deze regelgeving is vastgelegd in de Bouwbesluit en andere wettelijke kaders, en is bedoeld om de woonwaarde en de veiligheid in de gemeenschap te waarborgen.

Bouwbesluit en welstandscriteria

Het Bouwbesluit bevat algemene richtlijnen voor de bouw van woningen en voorziet in verplichtingen voor bouwplannen. Daarnaast zijn er welstandscriteria die specifiek voor dakkapellen zijn opgesteld. Deze criteria zijn afhankelijk van de regio en kunnen variëren per gemeente.

Lokale regelgeving

Lokale regelgeving speelt een grote rol in de toepassing van welstandscriteria voor dakkapellen. In sommige gemeenten zijn er bijvoorbeeld beperkende regels voor het aantal dakkapellen per dakvlak of voor de afstand tot de weg of het openbaar groen.

Conclusie

Het plaatsen van een dakkapel is een populaire keuze bij woningbouw en renovatieprojecten, maar vereist het naleven van een aantal richtlijnen en regels. Deze richtlijnen zijn vastgelegd in de lokale regelgeving en zijn bedoeld om de woonwaarde en het straatbeeld te behouden. De afstand tot de dakgoot, de afmetingen van de dakkapel en de vorm van het dak zijn belangrijke factoren bij het plaatsen van een dakkapel. Daarnaast zijn er regels voor het materiaal- en kleurgebruik, en voor het aanvragen van een vergunning.

Het is belangrijk om rekening te houden met deze richtlijnen om eventuele problemen bij het aanvragen van een vergunning te voorkomen. In sommige gevallen kan het noodzakelijk zijn om een professionele bouwadviseur of architect te raadplegen om te bepalen of een vergunning nodig is en hoe deze moet worden aangevraagd.

Door de welstandscriteria en regelgeving goed te volgen, is het mogelijk om een dakkapel aan te brengen die zowel functioneel als esthetisch wenselijk is.

Bronnen

dakgoot