Dakterras op dakkapel: Wettelijke eisen, welstandscriteria en praktische richtlijnen

Published by Redactie on september 9, 2025 | Category dakkapel

Inleiding

Een dakkapel is een populaire aanpassing bij woningen, gericht op het creëren van extra ruimte of natuurlijk licht in een kamer. De vraag die vaak opkomt bij eigenaren is of het mogelijk is om op zo’n dakkapel een dakterras aan te leggen. Het antwoord op deze vraag is niet eenvoudig en hangt af van verschillende factoren, waaronder de dakvorm, de locatie van de dakkapel, de afmetingen, en de lawaai- en welstandscriteria die gelden op grond van de lokale regelgeving en landelijke bouwregels.

Deze artikkel behandelt de wettelijke en praktische aspecten van het aanleggen van een dakterras op een dakkapel. Op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen worden de vereisten, beperkingen, en aanbevolen maatregelen besproken. Het doel is om een duidelijk overzicht te geven aan woningeigenaren, bouwbedrijven, en bouwtechnische adviseurs om een beslissing te nemen op basis van feiten en regelgeving.

Algemene wettelijke eisen voor dakkapellen

Voor de discussie over het aanleggen van een dakterras op een dakkapel is het belangrijk om te weten dat niet elke dakkapel automatisch een terras toelaat. De landelijke bouwregels en de lokale regelgeving bepalen of een dakkapel zonder vergunning mag worden geplaatst en welke afmetingen en locaties daarbij toegestaan zijn. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste eisen.

1. Locatie en zichtbaarheid

Volgens de landelijke bouwregels is een vergunningvrije dakkapel toegestaan als deze aan de achterzijde of een niet-zichtbare zijgevel van de woning wordt geplaatst. Dit betekent dat een dakkapel op de voorzijde of een zijgevel die grenst aan openbare ruimte in de meeste gevallen vergunningplichtig is.

Let op: Bij het plaatsen van een dakterras op zo’n dakkapel wordt de zichtbaarheid nog verder vergroot. Dit kan leiden tot het verlies van de vergunningvrije status, zelfs als de dakkapel aan de achterzijde van het huis was geplaatst.

2. Afmetingen en afstanden

De maximale hoogte van een dakkapel is 1,75 meter. Daarnaast gelden bepaalde afstanden:

Minimaal 0,5 meter boven de dakvoet.
Minimaal 0,5 meter onder de nok.
Minimaal 0,5 meter vanaf de zijkant van het dak.

Als het dakterras aan de bovenkant van de dakkapel wordt aangebracht, moet rekening worden gehouden met de vrije ruimte boven de dakkapel en de constructieve mogelijkheden om het terras te ondersteunen.

3. Dakvorm

De dakkapel mag alleen worden geplaatst op een schuin dak, en moet zelf een plat dak hebben. Dit is belangrijk, want een dakterras op een schuin of gevelvormig dak vereist meestal extra constructieve maatregelen.

4. Woningstatus

De volgende woningstatussen kunnen bepalen of een dakkapel en het aanleggen van een dakterras wel of niet toegestaan is:

Monumenten: een dakkapel of dakterras mag niet worden geplaatst zonder vergunning.
Beschermd stads- of dorpsgezicht: extra regels kunnen gelden.
Vakantiewoningen of tijdelijke woningen: het plaatsen van een dakkapel is meestal niet toegestaan.

Belangrijke opmerking: De eisen zijn landelijk van toepassing, maar gemeenten kunnen aanvullende regels opstellen via hun bestemmingsplan of welstandsbeleid. Het is daarom verstandig om deze informatie te controleren via de Omgevingsloket-dienst van de betreffende gemeente.

Welstandscriteria per dakvorm

Bij het bepalen of een dakterras op een dakkapel mogelijk is, spelen ook de welstandscriteria per dakvorm een rol. Deze criteria zijn ontworpen om de esthetica, het straatbeeld, en de leefbaarheid van de omgeving te behouden.

1. Zadeldak met hellingshoek >30°

Voor een zadeldak met een hellingshoek groter dan 30° is het plaatsen van een dakkapel vrijwel altijd toegestaan. De gemeente streeft naar een plat dak op de dakkapel.

Constructieve mogelijkheid: Het aanleggen van een dakterras op zo’n dakkapel is in principe mogelijk, mits het terras onder de vrije ruimte boven de dakkapel blijft en voldoet aan bouwkundige eisen.

2. Zadeldak met hellingshoek <30°

Voor een zadeldak met een hellingshoek kleiner dan 30° is het welstandshalve ongewenst om een dakkapel te plaatsen. Dit komt doordat de vrije hoogte onder het dak beperkt is en de dakkapel dan hoog in het dakvlak zou moeten worden geplaatst. Dit leidt vaak tot een verstoring van het straatbeeld en een verlies aan vrije hoogte.

Conclusie: Het aanleggen van een dakterras op zo’n dakkapel is in de praktijk niet aanbevolen, aangezien het niet voldoet aan welstandscriteria.

3. Zadeldak met wolfseind

Een wolfseind dient vrij te blijven van dakkapellen. De zijdakvlakken zijn geschikt voor dakkapellen, maar deze moeten als zadeldaken worden behandeld.

Implicatie: Een dakterras op een dakkapel op een wolfseind is niet toegestaan, omdat het het karakter van de wolfseind aan tast.

4. Schilddak

Bij een schilddak gelden specifieke welstandscriteria, aangezien het karakter van de schildkap belangrijk is voor het straatbeeld. De breedte van de dakkapel mag aan de voorkant maximaal 25% zijn van het dakvlak en aan de achterkant maximaal 40%. Daarnaast mag de hoogte van de dakkapel niet meer dan 0,80 meter bedragen.

Constructieve beperking: Het aanleggen van een dakterras op zo’n dakkapel is technisch mogelijk, maar de afmetingen en het ontwerp moeten strikt voldoen aan de welstandscriteria. In de praktijk is dit vaak niet realistisch.

5. Mansardedak

Voor een mansardedak gelden eisen die vergelijkbaar zijn met die van een schilddak. De dakkapel mag alleen worden geplaatst in het onderste deel van het dakvlak, onder de knik. De bovenkant van de dakkapel moet gelijk liggen aan de knik in het dakvlak.

Aanvullende eisen: Het aanleggen van een dakterras op een dakkapel op een mansardedak vereist extra constructieve maatregelen om de esthetica en het straatbeeld te behouden.

6. Tent- of piramidedak

Voor een tent- of piramidedak gelden beperkte afmetingen voor dakkapellen. De breedte van de dakkapel mag aan de voorkant maximaal 25% zijn van het dakvlak en aan de achterkant maximaal 40%. Ook hier geldt een maximale hoogte van 0,80 meter.

Conclusie: Het aanleggen van een dakterras op een dakkapel op een tent- of piramidedak is technisch mogelijk, maar de afmetingen en het straatbeeld maken dit in de praktijk vaak niet realistisch.

Constructieve eisen voor een dakterras op dakkapel

Het aanleggen van een dakterras op een dakkapel vereist extra bouwkundige maatregelen, aangezien het niet slechts een extra oppervlakte is, maar ook een ondersteuning, afwatering, en beveiliging vereist.

1. Ondersteuning

Het dakterras moet stevig zijn bevestigd aan de dakkapelconstructie. Dit kan via massieve balken, stalen profielen, of versterkte betonconstructies. Het is belangrijk om te verifiëren of de bestaande dakkapelconstructie in staat is om het gewicht van een terras te dragen.

Let op: Bij het plaatsen van een terras op een dakkapel moet het gewicht worden berekend en eventueel worden uitgevoerd door een bouwkundig deskundige.

2. Afwatering

Het dakterras moet goed worden geafwaterd om wateropstapeling en schade aan de dakkapel te voorkomen. Dit kan via afwateringsroosters, valgrachten, of afwateringsleidingen.

Belangrijke aandachtspunt: Het afwateringssysteem moet zodanig worden geïntegreerd dat het niet in de weg komt te staan van het straatbeeld en de welstandscriteria.

3. Beveiliging

Een dakterras moet beveiligd zijn tegen valgevaar, vooral als het niet direct toegankelijk is vanaf binnen. Dit kan via hekken, relings, of verlichte afbakening.

Let op: De beveiliging moet voldoen aan de bouwtechnische eisen van de gemeente.

Praktische aandachtspunten

Bij het overwegen van het aanleggen van een dakterras op een dakkapel zijn er nog een aantal praktische aandachtspunten die in overweging genomen moeten worden:

1. Toegang

Een dakterras vereist toegang, wat in de meeste gevallen betekent dat er een trap, ladder, of lift moet worden geïnstalleerd. Deze toegang moet eenvoudig en veilig zijn voor gebruikers.

Constructieve oplossing: In de praktijk wordt vaak gekozen voor een vaste trap, aangezien dit het meest veilige en praktische alternatief is.

2. Isolatie

Het aanleggen van een dakterras kan leiden tot verlies aan isolatie in de dakkapel. Dit kan worden voorkomen door het terras aan te leggen op een gescheiden constructie boven de dakkapel of door extra isolatielaag te aan te brengen.

Let op: Het dakterras mag niet leiden tot energieverlies of schade aan de isolatie van de woning.

3. Buren

Het aanleggen van een dakterras kan ook invloed hebben op de buren, vooral als het terras zichtbaar is of akoestisch niet goed is afgestemd. Het is verstandig om dit te bespreken met de buren of via een bouwtechnische raadpleging.

Advies: Vermijd akoestische verstoringen en zorg voor een esthetisch aansluitend ontwerp.

Wanneer is een vergunning nodig?

Het aanleggen van een dakterras op een dakkapel kan vergunningplichtig zijn, afhankelijk van de locatie, de afmetingen, en de aard van de aanpassing.

1. Aanpassing van een bestaande dakkapel

Als een dakkapel reeds vergunningvrij is geplaatst, is het aanleggen van een terras daarnaast vaak vergunningplichtig. Dit geldt vooral als het meer dan een verhoging van de dakkapel is of het straks zichtbaar wordt.

2. Aanpassing in beschermd stads- of dorpsgezicht

Als de woning in een beschermd stads- of dorpsgezicht ligt, gelden extra regels. De gemeente kan bepalen of een vergunning is verplicht, of dat het niet toegestaan is.

3. Aanpassing van een monument

Een monumentale woning mag niet willekeurig worden aangepast. Een dakterras op een dakkapel is in dergelijke gevallen vergunningplichtig en kan worden afgewezen.

Belangrijke opmerking: Het aanvragen van een omgevingsvergunning kan tijd en kosten opleveren. De gemiddelde kosten liggen rond de honderden euro’s, afhankelijk van de gemeente.

Alternatieven en aanbevolen oplossingen

Als het aanleggen van een dakterras op een dakkapel niet toegestaan is of onmogelijk is, zijn er nog enkele alternatieve oplossingen die overwogen kunnen worden:

1. Aanleg van een dakterras boven de dakkapel

In plaats van het dakterras aan de bovenkant van de dakkapel aan te leggen, kan het boven de dakkapel worden gebouwd. Dit vereist extra constructie, maar heeft minder invloed op het straatbeeld.

Voordeel: Deze oplossing kan vaak wettelijk toegestaan zijn, mits de afmetingen en afstanden aan de landelijke regels voldoen.

2. Aanleg van een verhoogde dakkapel

Een alternatief is om de dakkapel verder te verhogen, zodat een terras op de bovenkant kan worden aangebracht. Dit vereist een vergunning en kan onderworpen zijn aan extra welstandscriteria.

Belangrijke opmerking: Dit moet worden gedaan in overleg met een bouwtechnisch deskundige, om de constructieve stabiliteit te waarborgen.

3. Gebruik van een schuilruimte

Als het dakterras niet wettelijk toegestaan is, kan er gekozen worden voor een schuilruimte of schuifdeur, die het dakterras slechts op bepaalde momenten toegankelijk maakt.

Voordeel: Deze oplossing is minder invasief en kan in sommige gevallen vergunningvrij zijn.

Conclusie

Het aanleggen van een dakterras op een dakkapel is in de praktijk alleen mogelijk onder bepaalde voorwaarden. De wettelijke eisen, welstandscriteria, en constructieve mogelijkheden spelen een cruciale rol bij het bepalen van de toegankelijkheid van deze aanpassing.

Hoewel het idee van een extra luchtige en groene ruimte boven de woning aantrekkelijk is, dient het altijd gecontroleerd te worden of de aanpassing wettelijk toegestaan is en of de constructieve eisen zijn voldaan. Het is verstandig om dit te bespreken met een bouwkundig adviseur of via de Omgevingsloket-dienst van de gemeente.

Voor eigenaren die dit plan overwegen, is het belangrijk om voldoende tijd in te steken in het onderzoek, zowel op het gebied van wettelijke toestemming als op constructieve en esthetische aandachtspunten. Slechts met een goed voorbereide en professionele aanpak kan een dakterras op een dakkapel tot stand komen die niet alleen technisch betrouwbaar is, maar ook visueel aansluitend op de omgeving.

Bronnen

dakterras