Afvoer bij dakkapellen: Uitleg over keuze, constructie en onderhoud

Het correct afvoeren van regenwater bij dakkapellen is een essentieel onderdeel van elke dakkapellevering. Zowel vanuit het oogpunt van waterdichtheid als van het behoud van de levensduur van het materiaal is een goed ontworpen afvoersysteem van groot belang. In dit artikel wordt uitgebreid ingegaan op de principes, mogelijke systemen, de invloed van het dakkapeltypes, en het onderhoud van de afvoer. Alle informatie is gebaseerd op praktische kennis uit de branche en relevante normen zoals NEN 2778, NEN 3215 en het Bouwbesluiterkader (Bbl).

Afvoer van regenwater bij dakkapellen: Wat is belangrijk?

Een dakkapel maakt in principe een extra dakoppervlak, waarop regenwater terechtkomt. Dit water moet op een efficiënte manier worden afgevoerd om lekkages, overlast en schade aan de structuur te voorkomen. De afvoer moet voldoen aan de volgende eisen:

• Snelheid van afvoer: Het regenwater moet zo snel mogelijk afgevoerd worden om stilstaand water op het dakoppervlak te voorkomen.
• Afschot en detailuitvoering: De helling van het dak (minimaal 1,5–2%) en de detailuitvoering (zoals loodslab of verholen goot) zijn essentieel voor een correcte waterdichtheid.
• Dimensionering: De afvoer moet voldoende capaciteit hebben om het regenwater af te voeren, rekening houdend met de regenintensiteit en de grootte van het dakoppervlak. Dit is geregeld in norm NEN 3215.
• Onderhoud: Zowel het systeem als de aansluitingen moeten goed bereikbaar zijn voor inspectie en reiniging.

Constructie van de afvoer bij een dakkapel

Het afvoersysteem bij een dakkapel hangt sterk af van de vorm van het dak en de positie van de dakkapel op het hoofddak. De dakkapel vormt een aparte bak, waarin het water opgevangen wordt. Dit gebeurt via een opstaande rand (overstek) die meestal bekleed is met een waterdichte dakbedekking zoals EPDM of bitumen. Deze rand wordt vaak afgezet met een zogenaamde daktrim.

Het afvoerproces wordt meestal gestart via een verholen goot of een loodslab, die het water naar een regenpijp leiden. Dit zorgt ervoor dat het regenwater niet op het dak blijft stilstaan en terechtkomt in het afvoersysteem van het hoofddak of wordt afgevoerd via aparte regenpijpen.

Verholen goot als afvoeroplossing

Een verholen goot is een geschikte oplossing wanneer een strakke afwerking gewenst is. Dit systeem is verborgen onder de dakpannen en is daarom minder zichtbaar dan een traditionele regenpijp. De verholen goot is geschikt voor dakkapellen, opgaand gevelwerk en zijgevels. De werking is vergelijkbaar met een normale goot, maar de afvoer is geïntegreerd in de constructie.

Voordelen van een verholen goot zijn:

• Esthetisch aantrekkelijk: De afvoer is verborgen en blijft zo het strakke uitzicht van de dakkapel bewaren.
• Minder onderhoud: Omdat het systeem verborgen ligt, is het iets minder toegankelijk voor vuil en bladeren, wat het onderhoud eenvoudiger maakt.
• Betere waterdichtheid: De verholen goot is goed afgestemd op de detailuitvoering van de dakkapel en zorgt voor een aantoonbaar waterdichte oplossing.

Nadelen kunnen zijn:

• Moeilijker inspectie: Omdat het systeem verborgen is, is het minder eenvoudig om te inspecteren of te reinigen.
• Hogere kosten: De verholen goot is vaak iets duurder dan een standaard regenpijp.

Welke afvoer past bij welk type dakkapel?

Niet alle dakkapellen hebben dezelfde afvoeroplossing nodig. De vorm van het dak, de positie van de dakkapel en de afwerking bepalen samen welke afvoer het meest geschikt is. In de praktijk zijn er verschillende gangbare oplossingen:

Deze oplossingen zijn gebaseerd op ervaring en normeringen zoals NEN 3215. De keuze voor een specifiek type afvoer moet steeds worden afgestemd op de situatie op de woning. Bijvoorbeeld een dakkapel met puntdak heeft vaak een andere dakhelling dan een balkonuitbouw, wat direct invloed heeft op de afvoercapaciteit en de keuze voor een zichtbare of geïntegreerde oplossing.

Achteruitloop versus zijuitloop

Een belangrijke keuze bij de afvoer is of het water via een achteruitloop of een zijuitloop wordt afgevoerd. De keuze hangt af van de vorm van de dakkapel en de toegang tot de afvoer.

• Achteruitloop: Het regenwater wordt afgevoerd vanaf de achterkant van de dakkapel. Dit is vaak de eenvoudigste oplossing bij dakkapellen met een plat dak of een dakopbouw. Het nadeel is dat de regenpijp zichtbaar is en eventueel minder strak aansluit op de rest van de afwerking.

• Zijuitloop: Het water wordt afgevoerd langs de zijkant van de dakkapel. Deze oplossing is vaak geschikt voor hoekdakkapellen of dakkapellen met een schuin of gedeeltelijk plat dak. Het voordeel is dat het systeem vaak strakker aansluit bij de afwerking en minder zichtbaar is.

Bij de installatie is het belangrijk om rekening te houden met het afschot van het dak. De minimale helling moet voldoen aan de eisen van NEN 3215 om ervoor te zorgen dat het water zich snel richting de afvoer kan bewegen.

Afvoer combineren met duurzame materialen

Bij de keuze voor duurzame of onderhoudsarme materialen voor de dakkapel is het verstandig om ook een goed afvoersysteem te kiezen. Materialen zoals trespa, keralit of zink zijn vaak gekozen vanwege hun lange levensduur en strakke afwerking. Dit vereist vaak een geïntegreerde afvoeroplossing, zodat het systeem niet in de weg zit aan het uitzicht.

Bijvoorbeeld een zinken dakkapel heeft vaak een geïntegreerde afvoer die strak aansluit bij het ontwerp. Zink kan na verloop van tijd oxideren, maar dit heeft geen invloed op de functie van het afvoersysteem. In plaats van een visueel opvallende regenpijp wordt hier vaak gekozen voor een verholen goot of een gootconstructie die strak in het ontwerp is ingebed.

Ook bij een houten of kunststof dakkapel is een geïntegreerde afvoer een goede keuze. Dit voorkomt dat het systeem uit de toon valt en zorgt voor een aantoonbaar waterdicht en duurzaam systeem. In dit geval is het vaak verstandig om kwaliteit te kiezen voor het afvoersysteem, omdat dit direct invloed heeft op de levensduur van de dakkapel.

Onderhoud van de afvoer: Wat kun je zelf doen?

Hoewel het afvoersysteem vaak een lange levensduur heeft, is regelmatig onderhoud noodzakelijk om problemen te voorkomen. Er zijn een aantal eenvoudige controles die je zelf kunt doen:

• Controleer in de herfst of er bladeren of takjes in de goot of regenpijp liggen. Dit is het moment waarop het meeste vuil op het dak terechtkomt en kan leiden tot verstoppingen.
• Kijk of de regenpijp goed is bevestigd en nergens los hangt. Een losgezakte regenpijp kan leiden tot lekkages of schade aan het systeem.
• Spoel de afvoer door bij twijfel over verstopping. Dit is een eenvoudige manier om eventuele verstoppingen te voorkomen.
• Let bij regen op hoe snel het water wegloopt. Als het water blijft staan, is er mogelijk sprake van een verstopte afvoer of een incorrecte dimensionering.
• Controleer na een storm of alles nog op zijn plek zit. Stormen kunnen leiden tot losse bevestigingen of beschadigde onderdelen.

Bij materialen zoals aluminium of koralit dakkapellen blijft vaak minder vuil achter, wat het onderhoud iets eenvoudiger maakt. Toch is het verstandig om minstens één keer per jaar een inspectie te doen. Bij twijfel of terugkerende verstoppingen is het aan te raden om een vakman in te schakelen.

Wanneer schakel je een specialist in?

Hoewel je als eigenaar veel zelf kunt controleren, zijn er situaties waarin het verstandig is om een vakman in te schakelen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer:

• Het water tijdens een bui blijft staan op het dakoppervlak. Dit kan wijzen op een te kleine afvoercapaciteit of een verstopte afvoer.
• Je vochtplekken ziet aan de binnenkant van de dakkapel. Dit kan een teken zijn van een lek of een verkeerd aangelegde afvoer.
• Er sprake is van terugkerende verstoppingen. Dit betekent dat het systeem mogelijk niet goed afgestemd is op de situatie op de woning.
• Er zichtbare schade is aan de regenpijp of het afvoersysteem. Dit kan leiden tot een verlaagde waterdichtheid of lekkages.

Bij oudere systemen, zoals bij een houten dakkapel of een dakkapel met verouderde aansluitingen, is het verstandig om een vakman in te schakelen voor een inspectie en eventuele herstelling. Ook bij vervanging of het plaatsen van een nieuwe dakkapel is het een goed idee om het afvoersysteem onder de loep te nemen. Vakbedrijven zoals Scheer Dakkapellen of Dakbedekking Breda kunnen dan zorgen voor een slimme en duurzame oplossing.

De rol van normen en eisen

De afvoer van een dakkapel moet voldoen aan een aantal technische eisen en normen. Deze eisen zijn vastgelegd in standaarden zoals:

• NEN 2778: Deze norm bevat eisen voor de waterdichtheid van gebouwschillen. Het beschrijft onder andere de klassificatie van detaildichtingen en testmethoden.
• NEN 3215: Deze norm bepaalt de dimensionering en afvoercapaciteit van hemelwaterafvoer (HWA) en noodoverstort. Het is van belang om hier rekening mee te houden bij de keuze van afvoersystemen.
• Bouwbesluiterkader (Bbl): Het Bbl stelt eisen aan de bescherming tegen inwatering en veilige afvoer van hemelwater. Dit is een juridisch kader dat moet worden gehonoreerd bij elke constructie.

Voor een correcte en aantoonbare waterdichtheid is het verstandig om de keuze voor het afvoersysteem aan te passen aan deze normen. Dit zorgt voor een betrouwbare oplossing die niet alleen functioneel is, maar ook conform de eisen van de bouwsector.

Samenvatting van afvoerkeuzes per dakkapeltypes

Als hulp bij het overzicht van mogelijke afvoerkeuzes per dakkapeltypes is de volgende tabel opgesteld:

Deze tabel geeft een overzicht van de meest gangbare oplossingen. Het is belangrijk om te beseffen dat het vaak maatwerk is en dat de keuze afhankelijk is van de situatie op de woning. Het is daarom verstandig om bij de plaatsing van een dakkapel een vakman te raadplegen om de meest geschikte oplossing te kiezen.

Conclusie

Het afvoeren van regenwater bij dakkapellen is een essentieel onderdeel van elke dakkapellevering. Het systeem moet voldoen aan eisen rondom snelheid, detailuitvoering, dimensionering en onderhoud. De keuze voor het juiste afvoersysteem hangt af van het type dakkapel, de positie op het huis en de gewenste afwerking. Zowel verholen goten als zichtbare regenpijpen zijn geschikte oplossingen, afhankelijk van de situatie.

Bij duurzame of onderhoudsarme materialen is het verstandig om een geïntegreerde afvoer te kiezen om de levensduur van de dakkapel te verlengen. Onderhoud is ook belangrijk en kan door de eigenaar zelf worden uitgevoerd, maar bij problemen of verouderde systemen is het verstandig om een vakman in te schakelen.

Door rekening te houden met de relevante normen en eisen, zoals NEN 2778, NEN 3215 en het Bbl, wordt een aantoonbaar waterdicht en betrouwbare oplossing gegarandeerd. Dit zorgt voor een dakkapel die niet alleen functioneel is, maar ook visueel aantrekkelijk en duurzaam.

Bronnen

1. Dakbedekking Breda - Waterdicht maken van een dakkapeldak
2. Hollandia Dakkapellen - Afvoer van regenwater bij dakkapellen
3. Dakkapellen Offerte - Afvoer bij een dakkapel
4. Dakkapel.net - Verholen goot bij dakkapellen